چکیده:
این مقاله، در پی سنجش و مقایسه اثرات رشد شهرنشینی بر مصرف انرژی و انتشار دی اکسیدکربن براساس سه نظریه: تغییر محیط زیست به فضای شهری، تراکم شهری و نظریه نوسازی بوم شناختی میان دو گروه از کشورهای منتخب ـ نفتی و غیر نفتی ـ است. به همین منظور، از مدل پانل متوازن برای 20 کشور و دوره زمانی 2011ـ1995 استفاده میشود. نتایج مقاله، حاکی از آن است که اثر رشد شهرنشینی بر مصرف انرژی و انتشار دیاکسیدکربن در هر دو گروه از کشورهای منتخب، مثبت و معنی دار بوده و برای گروه کشورهای صادر کننده نفت، بیشتر است. این اثر، بر انتشار دیاکسید کربن برای کشورهای صادرکننده نفت 27/0 و گروه دیگر 12/0 بوده و بر مصرف انرژی نیز برای کشورهای صادرکننده نفت 65/1 و گروه دیگر 67/0 است. متفاوت بودن ضریب اثرگذاری رشد شهرنشینی بر انتشار دیاکسیدکربن میان دو گروه مورد بررسی، مؤید نظریه نوسازی بوم شناختی می باشد.
This paper seeks to assess and compare the effects of urbanization on energy consumption and carbon dioxide emissions between the two groups of selected oil and non-oil countries based on three theories of "environmental change into urban space", "urban density" and "ecological modernization theory". Therefore, Balanced Panel model has been used for 20 countries and 1995-2011 period. Results of this paper indicate that effect of urbanization on energy consumption and carbon dioxide emission in both selected countries are positive and significant for oil exporting countries. This effect on carbon dioxide emissions was 0.27 or (twenty seven percent) for oil exporting countries and 0.12 or (twelve percent )for other countries. While energy consumption for oil exporting countries was 1.65 and 0.67 or (sixty seven percent) , respectively. Furthermore, the difference in the coefficient of urbanization's effect on carbon dioxide emissions between two groups is confirmed by the ecological modernization theory, as well.
خلاصه ماشینی:
جمعیت شهری ایران که در نخستین سرشماری انجام شده در کشور (سال 1335) حدود 31 درصد بوده و در سال 1393 به 73 درصد جمعیت کشور افزایش یافته است و علاوه بر متأثر شدن از پدیدههای شهرنشینی شتابان، به دلیل برخورداری از منابع فراوان انرژی، رشد فزایندهای در مصرف انرژی- بویژه سوختهای فسیلی- تجربه کرده است که این دو عامل به Environmental Sustainable Index Environmental Performance Index International Energy Agency همراه پایین بودن سطح تکنولوژی دوستدار محیط زیست، کشور را با مسائل زیست محیطی روبه رو کرده است (منصوریان، 1395).
J. Mole Jozef Morfi Crenshaw & Jenkins Gouldson & Murphy Mol & Spaargaren با توجه به اینکه در این تحقیق، مطالعه صورت گرفته برای دو گروه از کشورهای در حال توسعه میباشد، این نظریه در این دسته از کشورها بر این موضوع تأکید دارد که هر چه از کشورها به سمت درجه توسعه یافتگی سوق پیدا میکنند، مشکلات ناشی از عوامل زیست محیطی در اثر صنعتی شدن آن کشورها نیز افزایش مییابد؛ که این رخداد، به عواملی نظیر فضای تکنولوژیکی در آن کشورها بر میگردد.
Newman & Kenworthy Breheny Rudlin & Falk Burgess Sajjad et al.
فطرس و قربان سرشت (1391)، در مطالعه خود تحت عنوان "مقایسه تطبیقی اثرات رشد شهرنشینی بر مصرف انرژی و انتشار دیاکسیدکربن"، به بررسی این اثرات بین دو گروه کشور منتخب از منطقه منا (کشورهای دارای صادرات نفتی و عدم صادرات نفتی) با استفاده از مدل اثرات استوکاستیک با رگرسیون بر روی جمعیت، منابع و تکنولوژی (STIRPAT) و مجموعهای از دادههای پانل متوازن 18 کشور و دوره زمانی 1990 تا 2007 میپردازند.