چکیده:
افکار عمومی مفهومی مدرن و برخاسته از عصر روشنگری وبعد از آن می باشد. این مفهوم اگرچه به معنای امروزی آن تا عصر روشنگری مصطلح نبوده ومورد بررسی علمی قرار نگرفته است، اما قبل از آن نیز وجود داشته و دارای کاربردهای چندوجهی بوده است. مصطلح شدن این مفهوم و سپس بررسی علمی آن برخاسته از بطن جوامع غربی در قرون 18 و 19 میلادی است و کاربرد آن جهت جامعه ایران در قرون 15 و 16 میلادی شاید دور از واقعیت و برخلاف شرایط آن دوره از حیات تاریخی ایران باشد. اما با کمی تأمل در این مفهوم همراه با معنا و کاربست آن در حیات زیسته جوامع اروپائی، می توان وجود آن را در ادوار پیشین تاریخ ایران، از جمله ایران عصر صفوی مشاهده کرد. در این مقاله منظور از افکار عمومی، حوزه عموم یا مردمی است که در جامعه زندگی می کرده اند. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و با ابتناءبر منابع کتابخانه ای قصد آن دارد تا به بررسی زمینه های شکل گیری نوعی افکار عمومی در دوره صفویه بپردازد. ازمنظر این تحقیق در بستر اجتماعی دوره صفویه با پیدایش قهوه خانه ها محافلی جهت شکل گیری نوعی افکار عمومی به وجود آمد. علاوه بر این حکومت صفویه جهت جلب توجه افکار عمومی در مکان هایی چون میدان ها و مساجد نیز به نمایش و بازنمایی قدرت ود می پرداخت.
The public opinion is a modern conception of the Enlightenment and beyond. this concept, although in its current sense, it was not until the Enlightenment and is not subject to scientific research, but before that also existed and has multifaceted applications. The Prevalence of this conception and its subsequent scientific review arise from the core of Western societies in the 18 and 19 centuries. And its application to the Iranian society in the 15th and 16th centuries may be far from reality and contrary to the conditions of that period of Iranian historical life But with a little reflection on this concept Along with its meaning and application in the life of European Societies It can be seen in the preceding Iranian history, including Iran during the Safavid era. After the power of Shah Ismail, one can see signs of social political cohesion such as the formation of central power and national identity based on religious ideology in Iran Which can be called the basic principles of the formation of public opinion. This article is intended to mean public opinion, the public domain or people living in the community. This research is based on a descriptive-analytical method based on library resources . From the point of view of this research, Safavid rule was formed in the realm of social life called the public sphere or people, in which the context of the emergence and formation of a kind of public opinion was provided
خلاصه ماشینی:
مصطلح شدن اين مفهوم و سپس بررسي علمي آن برخاسته از بطن جوامع غربي در قرون ١٨ و ١٩ ميلادي است و کاربرد آن براي جامعۀ ايران در قرون ١٥ و ١٦ ميلادي شايد دور از واقعيت و خلاف شرايط آن دوره از حيات تاريخي ايران باشد؛ اما با کمي تأمل در اين مفهوم همراه با معنا و کاربست آن در حيات اجتماعي جوامع اروپايي، مي توان وجود آن را در ادوار پيشين تاريخ ايران ، ازجمله ايران عصر صفوي مشاهده کرد.
مقدمه فرايند افکار عمومي که تا قبل از قرن ١٨ کم تر به آن توجه شده ، در تمدن هاي باستان ، شماري از آثار باستاني بر جاي مانده که حاکي از شکل گيري ابتدايي اين پديده بوده است ، در قالب سنگ نوشته ها، نگارش قوانين و فرامين و...
يکي از اين شرايط ، پيدايش زمينه هاي شکل گيري نوعي جديد از افکار عمومي در جامعۀ ايران عصر صفوي است .
اين امر نشان مي دهد که مساجد به - منزلۀ يکي از مهم ترين کانون هاي تجمع مردم در طول تاريخ ايران عصر صفوي همواره مورد توجه حکومت بوده است .
هر چند پادشاهان صفوي در گسترش قهوه خانه ها نقش داشتند؛ اما با مشاهدة شکل گرفتن محافلي براي مردم دربارة صحبت کردن ، دربارة سياست و عملکرد حکومت ، ناچار به ايجاد محدوديت هايي در اين زمينه شدند وتلاش کردند تا از شکل گيري افکار عمومي انتقادي نسبت به ساختار سياسي خود جلوگيري کنند.