چکیده:
تلمیح یکی از کهنترین و پرکاربردترین فنون و صنایع ادبی ـ بلاغی است که سبب غنای معنایی و زیبایی زبانی شعر میشود؛ اما در ادبیات و شعر معاصر، رشد دانش ادبی و گسترش مطالعات نقد ادبی سبب تنوع و پیچیدگی کاربرد این صنعت ادبی در شعر شده است که بررسی و تحلیل ظرافتهای ساختاری و نحوۀ سازوکار آنها نیازمند مطالعات دقیقتر با رویکردهای نوین است. از این رو، پژوهش حاضر در صدد است به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی ساختار تلمیحات روایی ـ قرآنی در مجموعۀ اشعار شفیعی کدکنی را با روشی نوین بررسی کند تا دریابد شفیعی کدکنی با چه شگردهای فرمی از روایتهای قرآن در تلمیحات شعریاش استفاده کرده و بر این اساس، چه اقسام تلمیحی در شعر او وجود دارد؟ بر اساس نتایج، شفیعی کدکنی شاعری است که در تلمیحات روایی ـ قرآنی خود قسمتهای مختلفی از داستانهای معروف و شناختهشدۀ قرآنی را با نوآوریها و هنجارشکنیهای ساختاری و هنری متنوع و پیچیدهای به کار برده است که سبب ایجاد اقسام مختلف تلمیحات تشبیهی، ساختاری، آیرونیک، چندوجهی، ترکیبی، پژواکی و نامدهی خاص در شعرش شده است.
Allusion is one of the oldest and most used rhetorical figures that enriches the semantic and linguistic beauty of poetry. However, in contemporary literature and poetry, the growth of literary knowledge and the development of literary criticism studies has led to variety and complexity of the use of this literary figure in poetry whose examination and analysis of structural delicacies and their mechanisms require more accurate studies with new approaches. Therefore, the present study seeks to investigate structure of Qur’anic-narrative allusions in poems collection of Shafiee Kadkani in a new approach through descriptive-analytical methods in order to find out based on which form techniques, Shafiee Kadkani has used Qur’an narrations in his poetic allusions and therefore, what types of allusion can be seen in his poems?
According to the results, Shafiee Kadkani is a poet who in his narrative- Qur’nic allusions has used different parts of famous and well-known Qur'anic stories innovatively with varied and complicated structural and artistic transgressions which has created different kinds of simile, structural, ironic, multi aspects, combinational, echoic, and Proper naming allusion in his poems
خلاصه ماشینی:
از اين رو، پژوهش حاضر در صدد است به شيؤە توصيفي ـ تحليلي ساختار تلميحات روايي ـ قرآني در مجموعۀ اشعار شفيعي کدکني را با روشي نوين بررسي کند تا دريابد شفيعي کدکني با چه شگردهاي فرمي از روايتهاي قرآن در تلميحات شعري اش استفاده کرده و بر اين اساس ، چه اقسام تلميحي در شعر او وجود دارد؟ بر اساس نتايج ، شفيعي کدکني شاعري است که در تلميحات روايي ـ قرآني خود قسمتهاي مختلفي از داستانهاي معروف و شناخته شدٔە قرآني را با نوآوريها و هنجارشکنيهاي ساختاري و هنري متنوع و پيچيده اي به کار برده است که سبب ايجاد اقسام مختلف تلميحات تشبيهي، ساختاري، آيرونيک ، چندوجهي، ترکيبي، پژواکي و نام دهي خاص در شعرش شده است .
بر همين اساس ، در پژوهش حاضر تلاش شده است به شيؤە توصيفي ـ تحليلي نوع خاص استفاده هاي هنري تلميحات روايي برآمده از داستانها و قصص قرآني در دو 10 مجموعۀ شعر «آيينه اي براي صداها» و « هزارٔە دوم آهوي کوهي» از شفيعي کدکني، ١٠ بررسي و تحليل شود؛ تا به اين پرسشها پاسخ دهد که کداميک از قصص قرآني بيشتر مورد توجه «م .
ضمن اينکه تقريبا در تمام پژوهشهايي که تاکنون به بررسي تلميح در آثار ادبي پرداخته اند مبنا بيشتر بر تقسيم بندي انواع تلميح در بلاغت کلاسيک فارسي بوده است ؛ اما از آنجا که شاعران معاصري چون شفيعي کدکني که از صاحب نظران ادبي ـ بلاغي هستند در ساختن تلميحات خود از شگردها و ظرافتهاي شکلي و ساختاري خاصي بهره ميبرند، در پژوهش حاضر تلاش بر اين است که تنوع کاربردي شگردهاي ساختاري تلميح بر اساس رويکردها و تقسيم بنديهاي جديدي در شعر اين شاعر معاصر بررسي شود.