چکیده:
حکم اولی افرادی مانند کرایهدهندگان چارپایان (مکاری)، شتربانان (جمال(، پیکهای نامهبر (برید) و رانندگان، اتمام نماز و گرفتن روزه است؛ اما در روایتهای معتبره برای این حکم، تقییدی مطرح شده است، به این صورت که اگر این افراد در سیر خود سرعت غیر متعارفی را در پیش بگیرند که در اصطلاح روایتها به این حالت حرکتی «الجَدّ فی السیر» گفته میشود باید نماز خود را قصر بخوانند و افطار کنند. برخی از فقیهان نسبت به این روایتها ادعای اعراض کرده و بر طبق آن فتوا ندادهاند. این نوشتار در صدد بررسی سندی و دلالی روایات «الجدّ فی السیر» و ادعای اعراض اصحاب از آنهاست. نوشتار پیشرو با روش کتابخانهای و اسنادی و اجتهادی با بررسی نظرهای گوناگون در اینباره به این نتیجه میرسد که با توجه به صحت روایتهای این مسأله و عدم اعراض اصحاب از فتوای بر طبق این روایتها باید روایتهای اولیهای را که دلالت بر تمامبودن نماز افراد پیش گفته دارند بهوسیله این روایتها تقیید کرد؛ در نتیجه این افراد در صورتی که بهطور معمول و با سرعت متعارف به سفر میروند، نمازشان تمام و روزهشان صحیح است؛ اما در صورتی که با سرعت غیر متعارف حرکت میکنند، نمازشان حتی در منزل هم شکسته است و روزه خود را نیز باید افطار کنند.
خلاصه ماشینی:
08 چکیده حکم اولی افرادی مانند کرایهدهندگان چارپایان (مکاری)، شتربانان (جمال(، پیکهای نامهبر (برید) و رانندگان، اتمام نماز و گرفتن روزه است؛ اما در روایتهای معتبره برای این حکم، تقییدی مطرح شده است، به این صورت که اگر این افراد در سیر خود سرعت غیر متعارفی را در پیش بگیرند که در اصطلاح روایتها به این حالت حرکتی «الجَدّ فی السیر» گفته میشود باید نماز خود را قصر بخوانند و افطار کنند.
نوشتار پیشرو با روش کتابخانهای و اسنادی و اجتهادی با بررسی نظرهای گوناگون در اینباره به این نتیجه میرسد که با توجه به صحت روایتهای این مسأله و عدم اعراض اصحاب از فتوای بر طبق این روایتها باید روایتهای اولیهای را که دلالت بر تمامبودن نماز افراد پیش گفته دارند بهوسیله این روایتها تقیید کرد؛ در نتیجه این افراد در صورتی که بهطور معمول و با سرعت متعارف به سفر میروند، نمازشان تمام و روزهشان صحیح است؛ اما در صورتی که با سرعت غیر متعارف حرکت میکنند، نمازشان حتی در منزل هم شکسته است و روزه خود را نیز باید افطار کنند.
با توجه به ضعف سندی مرفوع و مرسله شیخ صدوق که بر حکم دوم دلالت دارد یگانه چیزی که از این روایتها به دست میآید این است که کسانی که کثرت سفر آنها را از حکم مسافر خارج کرده بود؛ یعنی باید نماز را تمام میخواندند و روزه میگرفتند، اگر در سیر خود جَدّ -که معنای آن خواهد آمد- کنند باید نمازشان را به صورت قصر خوانده و افطار کنند و دوباره حکم مسافر بر آنها بار خواهد شد.