چکیده:
امروزه توسعه و پیشرفت جوامع به نتایج پژوهش و تحقیقات علمی گره خورده است. پژوهش از یکسو زمینهای برای بررسی و کشف چالشها و مشکلات نظام قانونگذاری و اجرایی بوده و از سوی دیگر امکانی برای جستجو، طراحی و تبیین راهحلهای مؤثر در رفع چالشهاست. در این میان، عرصه پژوهشهای بانکداری و مالی اسلامی بنا به ضرورت و نیازمندیهای اقتصاد جمهوری اسلامی ایران همواره مورد رجوع محققان اقتصادی کشور بوده است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که آیا ارتباط معناداری بین موضوع و روند پژوهشهای انجامشده در حوزه بانکداری و مالی اسلامی با مسائل مرتبط و متغیرهای کلان اقتصاد ایران وجود دارد یا خیر؟ نتایج پژوهش که در آن از مطالعه موردی فصلنامه علمی- پژوهشی «اقتصاد اسلامی» به عنوان نماینده نشریات این حوزه استفاده شده است، نشان داد که موضوعات مرتبط با «تجهیز و تخصیص منابع بانکی» بیشترین موضوع و موضوعات مرتبط با «آموزش و پژوهش بانکداری و مالی اسلامی» کمترین موضوع را در پژوهشهای حوزه بانکداری و مالی اسلامی به خود اختصاص دادهاند. همچنین پژوهشگران در طی زمان، از موضوعات «پایهای و ناظر به مبانی» به سمت موضوعات «کاربردی و عملیاتی» حرکت داشتهاند. همچنین بر اساس مدل رگرسیونی لاجیت مشخص شد که پژوهشگران بانکداری و مالی اسلامی با توجه به مسائل کاربردی اقتصاد ایران، اقدام به تحقیق و پژوهش نمودهاند و ارتباط معناداری بین پژوهشهای انجامشده در این حوزه با مسائل مرتبط و متغیرهای کلان اقتصاد ایران وجود دارد.
Today, the development and progress of societies is tied to the results of scientific research, on the one hand, research is a field for examining and discovering the challenges and problems of the legislative and executive system, and on the other hand, it is an opportunity to search, design and explain effective solutions and solutions to the challenges. In the meantime, Islamic banking and finance researches have always been the subject of economic research in the country according to the needs and requirements of the Islamic Republic of Iran. The main question of this study is whether there is a significant relationship between the topic and the process of Islamic banking and finance researches with related issues and challenges of Iran economy. The results of the study, which used the case study of the journal of Islamic Economics as a representative of publications in this field, showed that the topics related to "equipping and allocating banking resources" were the most and the topics related to "banking and Islamic Finance education and research" have the least subject in Islamic banking and financial research. Researchers have also, over time, shifted from "basic and supervisory" topics to "practical and operational" topics. Also, based on Logit regression model, it was found that Islamic banking and finance researchers have undertaken research in view of the practical challenges of Iranian economy and there is a significant relationship between research conducted in this field and related issues and challenges of Iran economy.
خلاصه ماشینی:
پرسش اصلي اين پژوهش آن است که آيا ارتباط معناداري بين موضوع و روند پژوهش هاي انجام شده در حوزه بانکداري و مالي اسلامي با مسائل مرتبط و متغيرهاي کلان اقتصاد ايران وجود دارد يا خير؟ نتايج پژوهش که در آن از مطالعه موردي فصلنامه علمي- پژوهشي «اقتصاد اسلامي» به عنوان نماينده نشريات اين حوزه استفاده شده است ، نشان داد که موضوعات مرتبط با «تجهيز و تخصيص منابع بانکي» بيشترين موضوع و موضوعات مرتبط با «آموزش و پژوهش بانکداري و مالي اسلامي» کمترين موضوع را در پژوهش هاي حوزه بانکداري و مالي اسلامي به خود اختصاص داده اند.
در بين فصلنامه هاي علمي پژوهشي مسبوق به سابقه است ؛ اما نوآوري مهم پژوهش حاضر که در موارد مشابه يافت نشده آن است که اين تحقيق به بررسي و دسته بندي کليه مقالات فصلنامه اقتصاد اسلامي (٧٥ شماره منتشره ) از حيث موضوع و مشخصات نويسندگان مقالات و سپس سنجش رابطه بين موضوعات پژوهش ها و روند متغيرهاي کلان اقتصاد ايران همچون حجم نقدينگي، تورم ، مطالبات معوق بانکي و شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل هاي اقتصادسنجي پرداخته و در پايان ، دستاوردهاي نويني به دست آورده است .
فراواني موضوعي مقالات در قالب ٩ محور در فصلنامه اقتصاد اسلامي (رجوع شود به تصویر صفحه) همچنين نتايج بررسيها نشان ميدهد که روند موضوعي مطالعات انجام شده در حوزه بانکداري و مالي اسلامي در طي سال هاي مورد بررسي، بسيار متغير بوده به گونه اي که در برخي از سال ها کل مقالات فصلنامه را به خود اختصاص داده است ، اما در برخي از سال ها هيچ مقاله اي در اين حوزه به چاپ نرسيده است .