چکیده:
نصر حامد ابوزید، در بخشی از نظریة «تفسیر عصری از متون» خویش قائل شده است که میان معنا و مراد تفاوت وجود دارد. ازآنجاییکه در تفاسیر ارزشافزایانه، هدف مفسر به حدّ اعلای ارزش رساندن یک اثر است و از جهتی عواملی همچون پیدایش پرسشهای جدید، پدیداری نیازهای نو و افزایش سطح علمی مفسر، نیازمندی به تفاسیر عصری را درپی دارند، به نظر میرسد نظریة تفسیری وی میتواند بهعنوان راهکاری برای نیل به تفاسیر ارزش افزایانه قصدگرا، که بهمعنای فهم بهتر از متن و مرادات ماتن در طول زمان است، مورد امعان نظر قرار گیرد. اما نتایج حاصل از چنین نگرشهایی، چنانچه در آن ضوابط فهم متن رعایت نشود، ممکن است به تهدیدات معرفتی، همچون عدم امکان اعتبارسنجی تفاسیر، و دنیوی و عرفی کردن دین بینجامد.
Nasr Hamed Abu Zayed, in his theory of 'modern interpretation of texts', argues that there is a difference between meaning and purpose. Given the need for modern interpretations to deal with new questions, and since in value-added interpretations, the interpreter attempts to maximize the value of a text, it seems that Abu Zayed's interpretive theory, which means better understanding of the meaning and the purpose of the text over time, can be viewed as a way to achieve purposeful value-added interpretations. Of course, the results show that failure to comply with the criteria for understanding the text can lead to epistemic threats, such as the inability to validate interpretations, and the secularization of religion.
خلاصه ماشینی:
ازآنجاییکه در تفاسیر ارزشافزایانه، هدف مفسر به حدّ اعلای ارزش رساندن یک اثر است و از جهتی عواملی همچون پیدایش پرسشهای جدید، پدیداری نیازهای نو و افزایش سطح علمی مفسر، نیازمندی به تفاسیر عصری را درپی دارند، به نظر میرسد نظریة تفسیری وی میتواند بهعنوان راهکاری برای نیل به تفاسیر ارزش افزایانه قصدگرا، که بهمعنای فهم بهتر از متن و مرادات ماتن در طول زمان است، مورد امعان نظر قرار گیرد.
نصر حامد ابوزید در بخشی از نظریة خویش «تفسیر عصری از متون»، بر این باور است که بیان معنا و مراد تفاوت وجود دارد؛ به این معنا که معنا دارای ثبات نسبی است، اما مراد قابل تغییر است و در هر عصر و زمانی میتوان قرائتی دیگر از متن ارائه داد و با آن قرائت، به مراد متن دسترسی پیدا کرد تا در نتیجة آن بتوان به تفاسیر ارزشافزایانه از متن دینی دست یافت.
پایاننامههای ذیل نیز در این راستا به نگارش درآمدهاند: ـ «نقد نگاه تاریخی به احکام فقهی با تأکید بر دیدگاه نصر حامد ابوزید در حوزة حقوق زنان»، نوشتة راضیه موحدینیا؛ ـ «رد پای هرمنوتیک فلسفی گادامر در آرا نصر حامد ابوزید»، نوشتة حمیده وثوقزاده؛ اما در هیچیک از این تألیفات، به مقولۀ نقد و بررسی روششناختی نظریة «تفاوت معنا و مراد» ابوزید در تفاسیر ارزشافزایانه از متون دینی و تهدیدات معرفتی آن پرداخته نشده است و نبودِ چنین پژوهشی، ضرورت نگارش آن را در این زمینه دوچندان میسازد.