چکیده:
پاسخ به این مسئله که زنان فعال در شبکه اجتماعی اینستاگرام چه کدهایی از مدیریت بدنشان را اتخاذ و چگونه آن را تفسیر میکنند، دغدغه این مطالعه است. بر این مبنا ابتدا مراجعه و بازدید کاربران زن از صفحاتی که در حوزه مدیریت بدن در اینستاگرام فعالند، مورد مداقه قرار گرفت و سپس از 17 نفر از زنان 25 تا 40 سال که حضور و فعالیت طولانی در اینستاگرام دارند و تعداد دنبالشوندههای آنها از دنبالکنندگان بیشتر بود، مصاحبهای صورت گرفت. بر اساس مطالعه و مشاهده صفحات شخصی زنان و پاسخهای آنها، کدهای اتخاذ شده از مدیریت بدن زنان در مقولههایی طبقهبندی شد که عبارتاند از: تناسب اندام (از طریق ورزش، کنترل تغذیه و جراحیهای زیبایی)؛ آرایش و زیباسازی (آرایش چهره، مو و طراحی بدن)؛ و حجاب و پوشش (سبکهای متنوع پوشش، مد، حجاب و فرهنگ خرید). همچنین یافتهها نشان داد که زنان مراجعهکننده به صفحات مدیریت بدن در اینستاگرام، در چهار تیپ دستهبندی میشوند که شامل تیپ قدسی، منفعلانه، تمایزخواه و مقاومتجو. همچنین گفتوگوها نشان داد رفتارهای بدنی پاسخگویان در سه سطح تفسیرپذیر است که عبارتاند از: بدن به مثابه روایتی از خود و زندگی روزمره؛ بدن به مثابه سرمایه جنسی و معیارهای زیباشناختی و بدن به مثابه هویت اجتماعی. بنابر نتایج، زنان در مواجهه با صفحات مد و پوشش اینستاگرام بر مبنای باورهای فردی، ملاحظات دینی، انگارههای عرفی، استانداردهای فرهنگی، مشارکت اجتماعی و مبارزه با گفتمان حاکم در جامعه، عمل کرده و نمایش بدن به معنای ابراز خود و میل به دیده شدن بهمنظور افزایش اعتماد به نفس، مقابله با طرد و حذف اجتماعی، نیاز به توجه و جلب نظر دیگران و گسترش دایره ارتباطات است.
خلاصه ماشینی:
بنابر نتـايج ، زنـان در مواجهـه بـا صفحات مد و پوشش اينستاگرام بر مبناي باورهاي فردي، ملاحظات دينـي، انگـاره هـاي عرفي، استانداردهاي فرهنگي، مشارکت اجتماعي و مبارزه با گفتمـان حـاکم در جامعـه ، عمل کرده و نمايش بدن به معناي ابراز خود و ميل به ديـده شـدن بـه منظـور افـزايش اعتماد به نفس ، مقابله با طرد و حذف اجتماعي، نياز بـه توجـه و جلـب نظـر ديگـران و گسترش دايره ارتباطات است .
شيوه هاي جديد رنگ مو، طراحي بدن ، تزريـق ژل به لب ، کاشت مژه و ابرو، طراحي بر روي ناخن و خريد محصـولات آرايشـي از صـفحات مجازي اينستاگرام به دنياي حقيقي کاربران راه يافته است و آنان حين و پس از مراجعه به اين شبکه اجتماعي تصميم گرفته اند که چه سبک و شيوه اي را براي زيبايي صورت و بدن خود در نظر بگيرنـد.
برخي از پاسخگويان بر اساس اسـتانداردهاي فرهنگـي و دينـي عمـل و به سان «امر قدسي» با بدن شان رفتار کرده اند و نحوه پوشش ، آرايش و تناسب اندام آنان تحت تأثير باورها و ارزش هاي فرهنگي و ملاحظات ديني و اجتماعي بوده است و بر ايـن مبنا صفحاتي در اينستاگرام را انتخاب کرده انـد کـه مطـابق بـا باورهـاي آنـان بـه ارائـه سبک هاي مديريت بدن پرداخته بودنـد.