چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت نظام خویشاوندی، خانواده و ازدواج میان زردشتیان پیش از اسلام و زردشتیان امروزین انجام گرفته است. در این پژوهشِ درزمانی، تغییر و تحولات نظام خویشاوندی با تأکید بر خانواده و ازدواج در ایران دوران ساسانی و زردشتیان امروزین با استفاده از روش کتابخانهای و مردمنگاری بررسی شده است. تغییر و تحولاتی که در نظام خویشاوندی، خانواده و ازدواج در این پژوهش بررسی شدهاند از دیدگاه کلود ریویر و جورج مرداک حرکت میکنند. این دو اندیشمند نظام خویشاوندی را در مرتبهای پنداشتهاند که کمترین تغییرات در آن متصور است. بااین حال، ریویر از میان عناصر خویشاوندی ازدواج را در بالاترین سطح تاثیرپذیری میانگارد. در این پژوهش، این مسئله بررسی شده است و صحت این پنداره با توجه به یافتهها و نتایج تحقیق تائید میشود. همچنین، گزارههایی همچون گذار فرهنگ از اجزای ساده به سمت اجزای پیشرفته در رهیافت تطور فرهنگی مورد مناقشه قرار میگیرد و با توجه به یافتههای پژوهش دربارۀ نظام خویشاوندی روشن میشود که اجزای فرهنگ لزوماً از سطح ساده به سطح پیشرفته میل نمیکند و همچنین عناصری از فرهنگ قابل رؤیت است که الزاماً با تغییر همراه نیست.
Aimed at the evaluation of the kinship, family and marriage system in pre-Islamic Iran, mainly Zoroastrian Sassanid era, and today Iranian Zoroastrian society, this study has been carried out. In this study with diachronic approach, the changes in kinship system, especially the family and marriage systems, in pre-Islamic Iran and modern Zoroastrians in Iran via library research methods, historical and ethnographic methods, had been assessed. Studying the works and resources related to the family and marriage before Islam in Iran, formed the historical information, and doing ethnography in Darb e Mehr e Gohar va Mehraban- a Zoroastrian fire temple in Isfahan- via observation, and interview formed the modern kinship, family and marriage status and laws among the Zoroastrian in Iran. In this research an open ended, structured interview were used. In this study, the changes were assessed according to Claude Rivière and G. P. Murdock viewpoint of the kinship, family and marriage system. These two scholar assumed the least changes in kinship system, and among kinship elements, Rivière believed that, the most impact is related to the marriage. In this research this theory analyzed and its accuracy were confirmed according to the findings. Moreover the assumptions like the passage of cultural component from the simple to the developed and complicacy conflicted according to the findings of this study, and it has been distinguished that the cultural components do not necessarily move from the simple to the complicacy and they do not even necessarily change too.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش درزمانی، تغییر و تحولات نظـام خویشـاوندی بـا تأکیـد بـر خانواده و ازدواج در ایران دوران ساسانی و زردشتیان امروزین با استفاده از روش کتابخانه ای و مردم نگاری بررسـی شده است .
درنتیجه ، بررسی قوانین ازدواج بستری مناسب برای رصـد تغییـر و تحـولات فرهنگی، اجتماعی و دینی خانواده و نظام خویشاوندی در این میدان مطالعـاتی اسـت ؛ قـوانینی که برخی از آنان امروزه به همان شکلی است که پیش از ورود اسلام به ایران در جامعـۀ ایرانـی وجود داشته است و قوانینی که دیگر امروزه اثری از آنان باقی نیست یا بـا تغییـر روبـه رو شـده است .
مسـئلۀ اصلی این پژوهش مشخص شدن تغییر و تحـولات قـوانین مربـوط بـه خویشـاوندی و ازدواج در میان زردشتیان ایران در طول زمان است .
روش دیگر تاریخی است که به وسیلۀ بررسی و کنکاش در اسـناد و منـابع تـاریخی دست اول همچون ماتیکان هزارداتستان ، روایت آذر فرنبغ فرخـزادان ، روایـت داراب هرمزدیـار، مینوی خرد، صد در نثر و صد در بندهش و منابع امروزین مربـوط بـه آن هـا همچـون رسـالات دانشگاهی، سعی در شناخت نظام خویشاوندی و قواعد خانواده و ازدواج در ایران پیش از اسـلام دارد.
یافته های تحقیق فرض تحقیق این بود که جامعۀ زردشتی به دلیل گذر از قـرن هـایی کـه در اسـتیلای فرهنـگ غالب اسلامی بوده اسـت دسـتخوش تغییراتـی در رابطـه بـا قـوانین ازدواج و ارتبـاط آن هـا بـا اعتقادات دینی شده است ، اما چندوچون این تغییرات در نظـام خویشـاوندی و ازدواج مشـخص نیست .