چکیده:
پژوهش حاضر با هدف پاسخ به این پرسش انجام شده است که «رابطۀ
میان کارکردهای غیرذهنی واژۀ شبح با مباحث معرفت شناختی در آثار ملاصدرا چیست؟»
در این تحقیق با رویکرد بررسی واژۀ شبح در شب ۀک واژگانی ملاصدرا به کندوکاو
در آثار او پرداختهایم. ملاصدرا در مقام بحث از موارد غیرذهنی و غیرمعرفت شناسانه،
کارکردهایی از واژه شبح، مانند روح حیوانی، تطابق وجود و ماهیت، بیان عوالم وجود
و اختاف آ نها و مشاهدات عرفانی، را مطرح نموده است که در هر یک از آ نها
تطابق نسبی یا کلی شبح و حقیقت پذیرفته شده است؛ هرچند این موارد در نگاه اول
معرفت شناسانه و ذهنی نیستند، ولی در اکثر موارد آثار معرفت شناختی دارند. ملاصدرا
در تمامی این موارد، به دلیل شباهت فراوان نظریۀ وجود ذهنی با نظریۀ شبح، از عدم
واق عنمایی شبح در موجودات خارج از مقولۀ کیف صرف نظر نموده و واقع نمایی شبح
را با تسامح میپذیرد؛ بااین حال در موارد شناختی، به دقت این اختاف را روشن
کرده و آن را با نظریۀ وجود ذهنی خود حل مینماید.
The present research is designed to answer the ques tion “What is
the relationship between the non-mental functions of the “shabah”: with
epis temological issues in Mulla Sadra’s manuscripts?” And with the approach
of verbalization of the research in Mulla Sadra’s lexical network
He has been s tudying in the manuscripts of Mulla Sadra, He discusses the
non-mental and non-epis temological aspects of the use of the “shabah”
word Like the organic nature, Conformity of exis tence and nature, Expressing
the worlds of exis tence and their differences, And have introduced
mys tical observations In each of them, relative or general correspondence
of”shabah”/ and truth has been accepted However, these are not at the initial
viewpoint of epis temology and mentality But in the vas t majority of
cases, they have epis temological manuscripts And in all cases, Mulla Sadra
because of the great proximity Between theory of mental exis tence and
“shabah” theory Disregard the lack of realism of the “shabah” in creatures
outside the category of s tate/keif/ The realization of the “shabah” is tolerated
However, in cognitive cases, it is precisely clarifying this difference It
.and solves it with its mental exis tence theory
خلاصه ماشینی:
١. تحلیل ذهنی و معرفت شناسانۀ شبح در کارکرد بیان روح حیوانی : همان طور که ملاحظه می شود-، ملاصدرا در این عبارت روح را محل ایجاد صور اشیاء دانسته است ، اگر - همان گونه که به نظر می رسد - روح را در این جا به معنایی اعم ، که ذهن یکی از قوای آن است ، به حساب بیاوریم ، بازگشت این بحث به مباحث شناخت شناسی خواهد بود؛ و اگر روح و شناخت روحی را به معنایی عمیق تر از شناخت ذهنی در نظر بگیریم - که البته بعید به نظر می رسد، چون ملاصدرا در مقام بیان آن نیست - منظور از شبح و مثال شناخت صحیح سطحی خواهد بود.
٣. تحلیل ذهنی و معرفت شناسانۀ شبح در کارکرد تبیین عوالم دیگر اگر بخواهیم در این کارکرد مقایسه ای با بحث شبح در مقولۀ شناخت شناسی انجام دهیم ، می بینیم که جبرئیل تمثل یافته به صورت انسانی ، تمثل تضاد در عالم ماده ، تمثل ملکات وُ خلقیات جوهر مجرد نفسانی واختلاف مراتب عالم رادراین جانمی توان آن گونه که مفادنظریۀشبح درشناخت شناسی ست ، مانند عکس روی دیوار،ُ تهی از حقیقت به حساب آورد؛ بلکه به نظر می رسد همان طور که در ماهیت ذهنی نسبت به ماهیت خارجی تنزل اثبات شده است ، در این جا نیز منظور از تحول ملک حامل وحی به صورت انسانی و سایر موارد، تنزل مرتبۀ وجودی ملک وحی یا ارتقا یافتن موجود مدرک تمثل باشد.