چکیده:
هر تاریخ شفاهی نتیجه تولید انبوه اطلاعات تاریخی توسط انسانهایی است که بدون واسطه در متن حوادث شرکت داشتهاند و یکی از شیوههای پژوهش در حوزه تاریخ است. این شیوه پژوهش به دلیل دستیابی به منابع و وقایع و رویدادهای تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است. جهت گسترش وسط تاریخ شفاهی باید به این سوالات پاسخ داد. جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تحقیقات تاریخی چگونه است ؟ اعتبار مستندات روایات شفاهی ازنظر علمی تا چه حد است ؟ کارکردهای تاریخ شفاهی چیست ؟ جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تاریخنگاری کجاست؟ در این مقاله تلاش میشود که تعریفی از تاریخ شفاهی ارائه گردیده و کارکردهای تاریخ شفاهی و اعتبار مستندات آن و جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تاریخنگاری تا حدودی مشخص گردد.
خلاصه ماشینی:
قلمرو و جایگاه تاریخ شفاهی در تاریخنگاری نهیه سنگین آبادی1 1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه آزاد واحد سنندج چکیده هر تاریخ شفاهی نتیجه تولید انبوه اطلاعات تاریخی توسط انسانهایی است که بدون واسطه در متن حوادث شرکت داشتهاند و یکی از شیوههای پژوهش در حوزه تاریخ است.
واژههاي كليدي تاریخ شفاهی، تاریخنگاری شفاهی، خاطرات، مصاحبه شونده، پژوهشگر مقدمه تاریخ شفاهی یک رویکرد جدید علمی برای ثبت وقایع تاریخی است که در دنیای امروز از جایگاه ویژهای برخوردار است.
تاریخ شفاهی بیانکننده نوع جدیدی از تاریخ نیست و ماهیتی جدا از مفهوم تاریخ ندارد بلکه بهمنزله یکی از روشهای تاریخنگاری است که میتواند در افزایش شناخت انسانها از وقایع و حوادث گذشته نقشی تعیینکننده داشته باشد.
بهطورکلی تاریخ شفاهی به معنی جمعآوری مجموعهای از روایتها و اطلاعات ، خاطرات و تجربیات شخصی افراد درباره یک واقعه و مفهوم تاریخی با استفاده از مصاحبه و همکلامی با آنهاست و این مصاحبه بر مبنای روابط متقابل مصاحبهشونده و مصاحبهکننده بناشده است.
موضوع تاریخ شفاهی در ایران بهعنوان یکی از روشهای جمعآوری اطلاعات دستاول، شیوهای نوین است هرچند درگذشته مورخانی در ایران از شیوه تاریخنگاری شفاهی بهره جستهاند که در این میان میتوان به کتاب جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضلالله همدانی اشاره نمود.
نکته قابلتوجه در این میان میباشد که مصاحبهشوندگان تاریخ شفاهی، نماینده یک جامعه آماری خاصی نیستند بلکه برای به تصویر کشیدن و زنده نمودن بخشهایی از حوادث تاریخی که خود شاهد و ناظر وقوع آنها بودهاند انتخابشدهاند.
4- رسولی پور، مرتضی« مروری بر تاریخنگاری معاصر و لزوم توجه به تاریخ شفاهی- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، سال دهم شماره 63 ص 122.