چکیده:
یکی از مهمترین قراردادها، در بخش صنعت ساخت و ساز بهخصوص صنعت نفت و گاز کشور، قراردادهای EPC میباشد. وجود روابط روشن قراردادی بین پیمانکاران و کارفرمایان دست اندرکار این پروژهها از الزامات موفقیت این قراردادهاست؛ بنابراین، وزارت نفت برای انجام پروژههای خود بهخصوص در بخش پاییندستی در سال 1375، اقدام به تهیه پکیج کامل قراردادی EPC نمود. این نشریه در سال 1381 مورد توجه سازمان مدیریت و برنامهریزی سابق قرار گرفت و به عنوان نشریه 5490 در اختیار نظام فنی و اجرایی کشور قرار گرفت. هدف از این تحقیق، شناسایی مشکلات و ابهامات موجود در شرایط عمومی پیمان EPC صنعتی کشور (نشریه 5490) است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که با توجه به آن که دولت (کارفرما) خود تدوینکننده این نشریه بوده؛ منجر به آن شده است که مسئولیتها و ریسکهای بیشتری به پیمانکار واگذار شود و شرایط ناعادلانهای را ایجاد نماید که این موضوع خود باعث پدید آمدن دعاوی قراردادی و عدم جذابیت پروژه برای پیمانکار میشود؛ از اینرو، شناخت این نواقص و پیشنهادهای اصلاحی آن، هدف این پژوهش است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به استفاده عمده از نشریه ٥٤٩٠ معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری، نقد و بررسی این قراردادها میتواند باعث اجرای بهتر قراردادها در عمل گردد و شرایط عادلانه را برای طرفین قراردادی یعنی بخش دولتی و بخش خصوصی فراهم نماید؛ اما با توجه به اینکه شرایط عمومی این قراردادها به دستور کارفرما که همان دولت و بدنه دولت است ، تهیه گردیده و پیمانکار به نوعی در شکل گیری این شرایط نقشی نداشته است ؛ فرضیه این تحقیق چنین است که اکثر ریسک های این قراردادها به پیمانکار منتقل شده است ؛ از جمله این ریسک ها میتوان به ریسک مشکلات تأمین منابع مالی پروژه، تغییر قیمت ها در بازار، ریسک عدم شفافیت اسناد و مدارک و شرایط قراردادی و ریسک ناشی از ابهام در مفاد قراردادی اشاره نمود.
(Yeo & Ning, 2002:253) جذابترین جنبۀ روشهای دو عاملی که قراردادهای EPC نیز در ذیل آن قرار دارد؛ برای کارفرماها این است که فقط با یک «منبع واحد مسئولیت » سروکار دارند؛ یعنی به جای آنکه به صورت جداگانه با یک معمار، یک پیمانکار و احتمالا گروههای دیگری مثل مهندس تأسیسات و طراح داخلی سروکار داشته باشند؛ یک تامین کننده خدمات، کلیه کارهای آنها را انجام خواهد داد؛ بدین ترتیب ، مسئولیت و ریسک کارفرما به حداقل رسیده و منبع واحد مسئولیت کلیه خدمات طراحی، تدارک و ساخت پروژه را به عهده میگیرد و هزینه پروژه نیز کاهش چشمگیری مییابد .