چکیده:
اعجاز مدیریتی از وجوه اعجاز علمی قرآن است که مورد توجه قرآن پژوهان معاصر قرار گرفته است. بشر در چگونگی اداره خود و مدیریت جوامع، نیازمند آموزههای وحیانی است. شیوههای هدایت و مدیریت قرآن برخاسته از اسباب فرا طبیعی است. این وجه از اعجاز در صورت اثبات دارای ثمرات و آثار فراوانی در مدیریت است که میتواند از مدیریت فردی تا مدیریت کلان جهان را دربر بگیرد و نمونه بارز آن تحوّلی است که در مدت زمان کوتاهی در جامعه جاهلی صدر اسلام ایجاد کرده است.
این نوشتار که با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع تفسیری و مدیریتی و به روش کتابخانهای نگارش یافته، ضمن تبیین اعجاز مدیریتی، به بیان ویژگیهای اخلاقی مدیران در دو حوزه فردی و اجتماعی پرداخته است تا نگاه جامع قرآن را در ارائه الگویی کامل در حوزه اخلاقی مدیران با هدف اثبات این وجه از اعجاز به نمایش بگذارد و دریچهای نو درعرصه مطالعات مدیریتی بگشاید.
خلاصه ماشینی:
جدول 1- تعیین کمیت آیات استنادی در بیان ویژگیهای اخلاقی مدیران ردیف سوره آیات استنادی 1 صداقت و راستگویی (بقره/ 42؛ توبه/ 119؛ یوسف/ 46؛ مریم/ 56 و41؛ احزاب/ 70؛ احقاف/ 9) 2 همرنگی با مردم (بقره/ 129؛ کهف/110؛ مؤمنون/ 32؛ فرقان/70) 3 قاطعیت (بقره/ 147؛ آلعمران/ 159؛ یوسف/60؛ یونس/94؛ حجر/ 65؛ سبأ/12؛ صافات/174؛ انفطار/12-11؛ نمل/21) 4 صبوری واستقامت (آل عمران/ 186؛ لقمان/ 17؛ نحل/126؛ یونس/ 109؛ حجر/98-97؛ انعام/33-32؛ سجده/24؛ معارج/5) 5 مهربانی و عطوفت (آل عمران/ 159؛ توبه/128؛ کهف/6؛ قلم/4) 6 مشورت و همفکری (آل عمران/ 159؛ شوری/38؛ نمل/33-32) 7 عفو و گذشت (آل عمران/134؛ مائده/13؛ نجم/32؛ اعراف/199؛ نور/22؛ تغابن/14) 8 همنشینی نکردن با دورویان (نساء/ 81) 9 عدالتمحوری و دوری از تبعیض (نساء/ 135ـ129؛ یوسف/60؛ شعرا/172و171؛ فرقان/68؛ حج/10) 10 خوشرویی و حسنمعاشرت (نساء/36؛ توبه/128؛ لقمان/18؛ طه/44؛ قلم/4) 11 وفای به عهد (مائده/82-1؛ نحل/92-91؛ اسراء/34؛ صف/3-2) 12 تکریم ارباب رجوع (انعام/ 54) 13 پرهیز از تکبر و برتریجویی (اعراف/13 ؛ یونس/83؛ قصص/83؛ فرقان/63؛ حجر/88) 14 امانتداری (اعراف/ 68؛ شعراء/ 10؛ یوسف/55-54) 15 دلسوزی و خیرخواهی (اعراف/68-62؛ محمد/19؛ توبه/128) 16 شنیدن سخنان و انتقادهای دیگران (اعراف/129؛ یس/18) 17 آرامش (توبه/26؛ شعراء/62) 18 صلابت (توبه/ 58) 19 تغافل (توبه/61؛ یوسف/18) 20 سعه صدر (یوسف/92؛ طه/31-25 ؛ انشراح/1؛ احزاب/60؛ تحریم/3؛ احقاف/35؛ مزمل/10؛ طارق/17) 21 رعایت ادب گفتاری (اسراء/53) 22 اقتدار (اسراء/ 5؛ کهف/84؛ فتح/29) 23 درستکاری ( اسراء/ 35؛ کهف/1) 24 مسؤولیتپذیری (کهف/7؛ زمر/7) 25 زهد و مناعتطبع (کهف/96-95-83؛ حدید/23) 26 تواضع و فروتنی با زیردستان (حجر/88؛ فرقان/63؛ شعراء/215 ؛ لقمان/ 18) 27 رفق و مدارا (فرقان/72-63) 28 شجاعت و حمیت (نمل/10؛ احزاب/ 39؛ تحریم/ 9) 29 نظم (نمل/17) 30 نصیحتپذیری (ص/ 22) جمع سورهها جمع آیات 43 104 پس از مشاهده اجمالی مجموعه صفات اخلاق فردی و اجتماعی درجدول بالا لازم است به توصیف و تحلیل صفات فردی و اجتماعی مدیران در آیات الهی پرداخته شود.