چکیده:
بهره برداری بی رویه از سفره های زیر زمینی دشت شهریار افت سطح آبهای زیر زمینی را در منطقه بوجود آورده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها می تواند حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش و همچنین از پیشروی آب شور و خشک شدن قناتها جلوگیری کند. در این پژوهش سعی شده است با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و منطق بولین ، مناسب ترین عرصه ها را برای تغذیه مصنوعی درمنطقه دشت شهریار شناسایی کرد. بدین منظور، ابتدا هفت عامل شیب ، نفوذپذیری ، ضخامت آبرفت ، قابلیت انتقال ، نواحی هم افت ، کاربری اراضی و هدایت الکتریکی منطقه مورد مطالعه، در محیطGIS آماده سازی و نقشه هرکدام از عوامل تهیه گردید. سپس با استفاده از وزن های اکتسابی هر لایه نقشه های وزن دهی شده عوامل موثر در مکانیابی با همدیگر تلفیق و با روش منطق بولین نقشه نهایی در دو کلاس مناسب و نامناسب تهیه گردید. و در نهایت بهترین مکان برای اجرای تغذیه مصنوعی آبخوان ها در منطقه شناسایی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که عرصه های با تناسب بالا جهت اجرای طرح های تغذیه مصنوعی اغلب در شیب کمتر از ۳ درصد و نزدیک رودخانه چیتگر قراردارند.
The irregular exploitation of groundwater aquifers in Shahriyar Plain has caused the drop of ground-water level in the region. Artificial nourishment of aquifers can increase the size of ground-water storage, reduce its level drop, and also prevent the advance of brine and drying of the aqueducts. In this study, we tried to integrate GIS and Boolean logic in order to identify the best areas for artificial recharge in Shahriar Plain. So, the seven factors (slope, permeability, thickness of alluvium, portability, both drop zones, land use and electrical conductivity) of water samples were specified in GIS and then respective maps were prepared. Then, using the acquired weight of each layer, maps for each weighted factors of locating were integrated. Using Boolean logic, final maps were prepared in two classes: suitable and unsuitable. Finally, the best place for the implementation of artificial recharge of aquifers in the region was identified. Results indicated that the suitable regions mostly lie in areas with slopes less than 3 % and that they are mostly near Chitgar river.
خلاصه ماشینی:
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (١٢): نقشه وزني طبقات مختلف شيب نقشه وزني عامل موثر نفوذپذيري براساس منطق بولين : جهت تهيه نقشه مورد نظر با توجه به بدست آوردن وزن گزينه هاي زير معيار نفوذپذيري ، وزن هاي مورد نظر در محيط نرم افزارArc GIS بر روي لايه اطلاعاتي مذکور اعمال در وزن دهي رسوبات کواترنري و جنس واحد کنگلومراي سست از نفوذپذيري متوسط تا زياد برخوردار بوده و نقش بسيار مثبتي در کميت و کيفيت آبهاي منطقه دارا مي باشند و ارزش يک وجنس واحدهاي آذرآوري ، سنگهاي آندريتي و ماسه سنگ وهمچنين کنگلومرا و ماسه سنگ ارزش صفر را به خود اختصاص داده ونقشه قابليت نفوذ بر اساس منطق بولين تهيه گرديد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (١٣): نقشه وزني طبقات مختلف قابليت نفوذپذيري - نقشه وزني عامل موثر ضخامت آبرفت براساس منطق بولين : جهت تهيه نقشه مورد نظر با توجه به بدست آوردن وزن گزينه هاي زير معيار ضخامت آبرفت ، وزن هاي مورد نظر در محيط نرم افزارArc GIS بر روي لايه اطلاعاتي مذکور اعمال گرديد در وزن دهي ضخامت ١٥ تا ٣٩ متر را صفر و ٣٩ تا ١٥٧ را ارزش يک اختصاص داده شد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (١٤): نقشه وزني طبقات مختلف ضخامت آبرفت - نقشه وزني عامل موثر قابليت انتقال براساس منطق بولين : جهت تهيه نقشه مورد نظر با توجه به بدست آوردن وزن گزينه هاي زير معيار قابليت انتقال ، وزن هاي مورد نظر در محيط نرم افزارArc GIS بر روي لايه اطلاعاتي مذکور اعمال گرديد نحوه وزن دهي بدين صورت بوده است که قابليت انتقال آب از ١٨ مترمربع درروز تا ٩٩٨ متر در روز ارزش صفر و از ٩٩٨ مترمربع تا ٢٢٠٢ متر مربع در روز ارزش يک را به خود اختصاص دادند.