چکیده:
در مقالة حاضر، با استفاده از دادههایی که از روستاهای زلزلهزدة بم بعد از وقوع زلزلة سال 1382 جمعآوری شده است، یکی از مهمترین انگارههای جامعهشناختی در زمینة فجایع طبیعی بررسی شده است. زلزله یا هر فاجعة طبیعی دیگر به بخش یا لایهای از جامعه آسیب میزند که لایة ریختشناختی (مورفولوژی) نامیده میشود و طی آن احتمال دارد که جامعه بخشی از اعضای خود را از دست بدهد. این لایه شامل امکانات و ویژگیهای فیزیکی جامعه است. میزان آسیبدیدگی اعضای جامعه، تابعی از شدت حادثه و نیز استحکام فیزیکی و آمادگی دفاعی آن است. ازدستدادن برخی از اعضا برای جامعه دو پیامد مهم دارد: اول، آسیبدیدن شبکههای روابط اجتماعی، و دوم، فعالشدن اعضای شبکههای اجتماعی برای جبران آسیبدیدگی. بعد از وقوع حادثه و آسیبدیدگی بخشی از جامعه، لایههای دیگر فعال میشوند و تلاش میکنند آسیب را حتیالامکان کاهش دهند و بهسوی بهبودی بروند. ویژگی مهم شبکههای اجتماعی آن است که عموماً به گرههای خاصی متکی نیستند و ازبینرفتن گرههای معدود به گسست در شبکه نمیانجامد، بلکه دیگر اعضای شبکه را به نزدیکی ترغیب میکند. البته، این ادعا را دو عامل مهم محدود میکنند: اول، تعداد اعضای آسیبدیده، و دوم، میزان فشار معیشتی بر بازماندگان. هر دو عامل اگر افزایش یابند ممکن است انسجام اجتماعی را مختل کنند، نظم اجتماعی را بر هم بریزند و اشخاص را بهسوی فردگرایی سوق دهند. تحلیلهای انجامشده با استفاده از دادههای کمّی دست اول نشان میدهد که در روستاهای زلزلهزدة بم، شبکههای اجتماعی به یاری تقریباً تمام افراد آسیبدیده رفتهاند و گرچه خود بازماندگان هم آسیب دیده بودند، کمکرسانی متوقف نشده و این خود عامل مهمی در هضم سریعتر پیامدهای ناگوار زلزله بوده است.
This paper aims to use a dataset gathered after the earthquake in Bam city in 2003 to study one of the most important sociological ideas in the area of disasters. Earthquakes or any other natural disaster take lives of individuals and destroy the morphologic layer of the society including any facilities and physical instruments of the society. The level of damage is dependent on the intensity of the disaster, physical robustness and preparedness of the society. Losing a number of society members have two outcomes: damage to the networks of social relationships and activating the remained part of the social networks for compensation of losses. The damage to the functionality of networks depends on the number of lost members and the subsistence situation of individuals. The quantitative analysis of data shows that the local social networks have helped almost all people and although the survivors were injured, but the process of help was not stopped and this was so significant in return of people to normal life.
خلاصه ماشینی:
تحلیل های انجامشده با استفاده از دادههای کمی دست اول نشان میدهد _______________________________________________________ که در روستاهای زلزله زدٔە بم ، شبکه های اجتماعی به یاری تقریبا تمام افراد آسیب دیده رفته اند و گرچه خود بازماندگان هم آسیب دیده بودند، کمک رسانی متوقف نشده و این خود عامل مهمی در هضم سریع تر پیامدهای ناگوار زلزله بوده است .
در این مقاله ، با استفاده از دادههای دست اولی که مؤلفان به فاصلۀ کوتاهی بعد از وقوع زلزله جمع آوری و تحلیل کردهاند، به نقش ساخت فرهنگیـاجتماعی جامعۀ آسیب یده در برخورد با فاجعه پرداخته میشود تا روشن شود که چگونه شبکه های روابط گرم اولین عنصر مقابله با فاجعه بودهاند.
بررسیها نشان میدهد که کمک رسانی شبکه های اجتماعی در هنگام فجایع بسیار مؤثرتر و سریع تر از کمک سازمانهای رسمی و مسئول است ؛ چراکه به دلیل ناآشنایی سازمان امدادگر با محیط و جزئیات ساختمانها و ویژگیهای افراد، به صرف زمان بیشتری برای انجام کارهای مشخص نیاز است (بورن ٣ و همکاران، ٢٠١١)؛ درحالیکه اعضای شبکۀ اجتماعی، با توجه به اطلاعات گسترده ای که از هم دارند، میتوانند سریع تر یکدیگر را بیابند (برنان٤ و فلینت ، 5 ٢٠٠٧الف ).
اولین شخصی که به سراغ پاسخگو آمده و زمان مراجعه {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بخش دیگری از کمک رسانی به دریافت کمک های ضروری و نیز هم دردی از سوی کسانی مربوط است که در مناطق آسیب ندیده زندگی میکنند.