چکیده:
هدف این نوشتار، بررسی دیوان اشعار پژمان بختیاری در خصوص نقش مؤثر زن در جایگاه همسر و در مقام مادر است.بخشی از سروده های این شاعر به این مهم اختصاص داده شده است.توصیه های او در این خصوص اکثراً اخلاقی است که جنبه ی کاربردی دارد و غالباً با موازین دین مبین اسلام ، علم روان شناسی و رهنمودهای کارشناسان مسائل خانواده و علوم تربیتی مطابقت دارد .وی روی سخنش با زنان است و از آن ها می خواهد با ویژگی هایی چون شرم و حیا، خوشخویی، دلسوزی و همدردی با همسر و احترام گذاشتن به شخصیت او، زندگی مشترک خود را با حلاوت سازند و در تربیت معنوی، عاطفی و اخلاقی فرزندان خود بکوشند.
The purpose of this study was to review the role of woman as mother and wife in Pejman Bakhtiary poetry. His recommendations are mostly ethics and moral those have applied aspects. They are often corresponded with Islam religious standards and are confirmed by educational, psychology sciences and family experts. He addressed the woman and asked them to have characteristics like shame, affability, and compassion and to treat their husbands well and make their common lives sweat. He also called the women to try to upbringing their offspring with spiritual, emotional and moral features.
خلاصه ماشینی:
ا-ويژگي هاي اخلاقي لازم براي زن به عنوان همسر -خوشخويي ١٠٢ رشتۀ خوشبختي جنـس لطــيف بسته به مويي است چو طبعت ظريف مي گسلد رشتـــه به کمــتر ستــيز حافظ اين رشته توئي اي عزيز خوي خوش اندوز که خوش منظري دولت ناپايورست اي پري بارگـــران بهـــر دل شـــو مبـاش در پي آزار دل او مباش (پژمان ، ١٣٨٢ : ٢٣٤) دراين ابيات ، زن مسئول حفظ رشتۀ خوشبختي در زندگي دانسته شده است .
ازگفتن حرف هايي که موجب ناراحتي او مي شود پرهيز مي کند و حاضر است غم و کدورت را دردل خودش جا بدهد اما باعث نگراني همسرش نشود » ( علمدار ، ١٣٩٠ : ٤٩ ) شوي تو از کوچه چوآيد به کوي خسته و افسرده و آزرمجوي پيش رو از مهر و به نازش ببين نازمکن چشم نيازش ببين او چو ترش روست تو با خنده باش حنظل اگر ريخت ، تو شکر بپاش دارد اگر بر دل مسکين غمي آتش او را بنشان با دمي تا به تو دلبستگي افزون کند غير ترا از دل بيرون کند ١٠٣ ( پژمان ، ١٣٨٢ : ٢٣٤ – ٢٣٥ ) پژمان به زن توصيه مي کند، هنگامي که شوهر خسته از کار روزانه وارد خانه مي شود ، با چهره ي خندان به استقبالش برود و آلامش را تسکين دهد.
در کتاب الفباي ١٠٦ زندگي مشترک آمده است : « مخالفت علني و شديد با رفتار و اخلاق شوهر نتيجه سودمندي ندارد ، چه بسا نقطه ضعف او را شديد تر هم مي کند»(علمدار ، ١٣٩٠ : ١٥٣– ١٥٤ ) پژمان بختياري ، زنان را از عيب جويي از همسرباز مي دارد و آنان را دعوت مي کند به جاي توجه به عيوب و کاستي ها ، به وجوه مثبت شخصيت همسر خود توجه کنند و آن ها را در نظر خود برجسته سازند.