چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی چالشهای بیرونی نظام آموزش عالی ایران بر اساس رتبه-بندیهای جهانی است که از رویکرد تحقیق کیفی ازروش تحلیل گفتمان انتقادی روث وداک بهره گرفته است. مشارکتکنندگان در تحقیق، 16 نفر از صاحبنظران در موسسات پژوهشی و دانشگاهی مستقر در تهران بودند که به صورت هدفمند و با استفاده از روش نمونهگیری گلولهبرفی انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در پژوهش، مصاحبه نیمهساختارمند و همچنین تحلیل محتوای آثار مکتوب و سخنرانیهای صاحبنظران منتخب بود. برای اعتبارسنجی دادهها در پژوهش حاضر از دو روش بازبینی مشارکتکنندگان و مرور خبرگان غیرشرکتکننده در پژوهش استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها نیز از سه روش تحلیل موضوعی، تحلیل متن نوشتاری و روش تحلیل متون گفتاری استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد چالشهای سیاستگذاری (تنوع و عدم هماهنگی در سیاستهای نهادهای تعیین کننده خطمشیهای آموزش عالی، کمتوجهی به تعیین رسالتها در سیاستگذاری، تخصصی نبودن و استفاده نکردن از نتایج پژوهش در فرآیند سیاستگذاریها)، چالشهای اقتصادی (کمتوجهی به در آمدزایی دانشگاهها در سیاستگذاریهای اقتصادی کشور، کم توجهی به اقتصاد دانش بنیان به منظور توسعه اقتصادی کشور) و چالشهای فرهنگی-اجتماعی (کم اهمیت بودن علم در جامعه ایران، کم توجهی به تربیت شهروند جهانی و توجه ویژه به «ما» محلی)، از جمله چالشهای محیط بیرونی نظام آموزش عالی هستند که منجر به ضعف رتبه دانشگاههای کشور در رتبهبندیهای جهانی شدهاند. در این راستا، راهبردهایی به منظور بهبود رتبه دانشگاههای ایران در رتبه بندیهای جهانی ارائه شده است.
As a qualitative research, this study aims to investigate external challenges of Iran's higher education system based on the global rankings’ indicators in which Ruth Wodak’s method of critical discourse analysis was applied. Participants included 16 scholars and senior officials from Higher Education Institutions in Tehran whose were selected via snowball sampling method. Semi-structured interviews were applied to collect data based on theoretical saturation which were lasting between 30 and 60 minutes. For data validation both participants review (member check) and review by external experts (external check) were applied. critical discourse analysis were used to analyze data. The finding revealed that policy-making challenges including “diversity and lack of coordination in policies of institutions determining higher education policies, lack of attention to determining missions in policy-making, not specialized policy-making processes and not using research results in them”, economic challenges including “lack of attention to income generation of universities in economic policies of Iran, lack of attention to knowledge-based economy for Iran’s economic development”, and sociocultural challenges including “low importance of science in the Iranian society, lack of attention to education of global citizens, and special attention to the local ‘We’”, are main external factors which have affected Iranian higher education system leading to low global ranking of Iranian universities. In this regard, some strategies are presented to improve the global ranking of Iranian universities.
خلاصه ماشینی:
نتایج این پژوهش نشان داد چالش های سیاست گذاری (تنوع و عدم هماهنگی در سیاست های نهادهای تعیین کننده خط مشیهای آموزش عالی، کم توجهی به تعیین رسالت ها در سیاست گذاری، تخصصی نبودن و استفاده نکردن از نتایج پژوهش در فرآیند سیاست گذاریها)، چالش های اقتصادی (کم توجهی به درآمدزایی دانشگاه ها در سیاست گذاریهای اقتصادی کشور، کم توجهی به اقتصاد دانش بنیان به منظور توسعه اقتصادی کشور) و چالش های فرهنگی-اجتماعی (کم اهمیت بودن علم در جامعه ایران ، کم توجهی به تربیت شهروند جهانی و توجه ویژه به «ما» محلی)، ازجمله چالش های محیط بیرونی نظام آموزش عالی بودند که منجر به ضعف رتبه دانشگاه های کشور در رتبه بندیهای جهانی شده اند.
با توجه به اینکه دانشگاه ها به عنوان سیستم های باز در ارتباط با محیط و متأثر از آن هستند، توجه به شاخص های رتبه بندیهای دانشگاهی و برنامه ریزی برای آن در سیاست گذاریهای عمومی به عنوان سیستم های کلان بیرونی اثرگذار بر کیفیت دانشگاه ؛ میتواند زمینه ساز بهبود رتبه دانشگاه ها در رتبه بندیهای جهانی شود؛ بنابراین پژوهش حاضر به بررسی چالش های محیط بیرونی مرتبط با نظام آموزش عالی کشور پرداخته و راهبردهای بهبود شرایط محیطی به منظور بهبود جایگاه دانشگاه های کشور در رتبه بندیهای جهانی را ارائه کرده است .
Impact of Global Rankings on Higher Education Research and the Production of Knowledge.