چکیده:
شیوه و نوع زیستی که خداوند به انسان معرفی میکند، حیات طیبه است که مظهری از حیات حقیقی خداوند است؛ حیاتی در جای جای خود پاکی و طهارت متبلور است و عاری از هر نوع خباثت و آلودگی است، از ایمان و عمل صالح شروع شده تا در مراتب کمال عبودیت، انسان را مقرّب درگاه پروردگار خویش کند. در این مقاله به بررسی همسازگاری و بهم تنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه با توجه به تعریف و مفهوم آن پرداخته شد. از جمله شاخصهای مد نظر حیات طیبه اعم از قناعت و عمل صالح بر اساس خطبهها، نامهها و حکمتهای امام علی(ع) انتخاب و ضمن ارائه توضیحات و سپس شاخصها، مستند گردید.
خلاصه ماشینی:
نويسنده مسئول : مهشيد ايزدي ٩٤/فصلنامه مطالعات قرآني، سال دهم ، شماره ٤٠، زمستان ١٣٩٨ مقدمه امام علي(عليه السلام ) در اين کلام نوراني بـه اهميـت قناعـت و حسـن خلـق اشـاره ميکند، و ميفرمايد: «کفي بالقناعۀ ملکا، وبحسن الخلـق نعيمـا»: «ملـک قناعـت بـراي انسان کافي است و حسن خلق به عنوان نعمت ».
در حديث ديگري از همان حضرت ميخوانيم : «من قنـع ايضاح خوانش قرآني "قناعت " به عنوان عامليت بهم تنيدگي حيات طيبه در نهج البلاغه /٩٥ بما رزقه الله فهو من أغني الناس : کسي که به آنچه خـدا بـه او روزي داده قـانع باشـد از غنيترين مردم است ».
در تفسير «حياة طيبۀ» مفسران تعبيـرات مختلفـي دارنـد: بعضـي آن را بـه قناعـت آنگونه که امام (عليه السلام ) در اينجا تفسير فرموده ، تفسير کرده اند و برخـي بـه عبـادت توأم با روزي حلال و يا توفيق به اطاعت فرمان خدا؛ و روشن است که ايـن امـور بـا هـم منافاتي ندارد و حيات طيبه همه آن ها مخصوصا قناعت را شامل ميشـود، زيـرا قناعـت ، انسان را بينياز از مردم و آزاد از پـيچ و خـم هـاي زنـدگي ثروتمنـدان مـيسـازد و فـرد ميتواند آسوده خاطر و سربلند زندگي کند.
از مجاهد، قتاده ، ابـن زيـد و حسن روايت شده که حيات طيبه همان زندگي در بهشـت اسـت ؛ زيـرا بهشـت ، حيـاتي ايضاح خوانش قرآني "قناعت " به عنوان عامليت بهم تنيدگي حيات طيبه در نهج البلاغه /٩٩ است که مـرگ ، فقـر، بيمـاري، هلاکـت و شـقاوت در آن راه نـدارد(فخر رازي، ١٤٢٠ق ، ج ٢٠: ٢٦٨).