چکیده:
حق حیات بر اساس میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، ازجمله حقوق غیرقابلعدول و تخطّی محسوب میشود. بند دو ماده 4 میثاق، ماده 6 (حق حیات) را غیرقابلعدول میداند. ماده 6 البته از منع مطلق مجازات سالبه حیات سخن بهمیان نمیآورد و آن را صرفا برای جدّیترین جرایم و با رعایت شرایطی حفظ میکند. لیکن از طرف دیگر در بند 5 خود از ممنوعیت مطلق اعدام افراد کمتر از هجده سال و زنان باردار سخن بهمیان میآورد. یکی از موارد تعارض جمهوری اسلامی ایران با این پیماننامهها، بحث حداقل سن کودک برای مجازات سالبه حیات است که حقوق بشر جهانی آن را پایان هجده سالگی میداند؛ اما آنچه قانونگذاران ما برمبنای فقه شیعه، برای سن قبول مسئولیت کیفری در نظر گرفتهاند، نه سال قمری برای دختران و پانزده سال قمری برای پسران است. اینها همه درحالی است که برخلاف اهل تسنّن که بعد از امامان چهارگانه باب اجتهاد را مسدود میدانند، ویژگی فقه شیعه به پویایی، اجتهاد و جایگاه بالای عرف و سیره در آن است. دلایل فقهی موجود در رابطه با موضوع بلوغ و خروج فرد از دوران کودکی بسیار متنوع است و قرآنکریم بین بلوغ و رشد، تفاوت قائل است و اینها همه دست فقیه را باز میگذارد تا بتواند از تعارض با یک عرف و رویه حقوق بشری جلوگیری کند و مبنای فهم عواقب جرم را برای کودکان، همان هجده سال قرار دهد.
The right to life, in accordance with the International Covenant on Civil and Political Rights, is a non derogable right. Article 4, paragraph 2, of the Covenant considers Article 6 (right to life) to be irreparable. Article 6, of course, does not speak of the absolute prohibition of life annulment and preserves it solely for the most serious crimes and observes the conditions. On the other hand, in paragraph 5, he speaks of the absolute ban on the execution of people under the age of 18 and pregnant women. One of the controversies of the Islamic Republic of Iran with these treaties is the discussion about the minimum age of the child for criminal responsibility and specially execution, which the international human rights documents and bodies consider to be 18 years of age. But our jurisprudents have taken to criminal responsibility for age is 9 lunar years for girls and 15 lunar years for boys. This is all the while, unlike Sunnis, who believe that blocking the Ijthad after the four Imams, the Shi'i jurisprudence is characteristic of dynasties, ijtihad, and the high place of tradition and soul. The jurisprudential reasons regarding the issue of maturity and exodus from a childhood are very diverse and the Holy Quran distinguishes between puberty and growth. So that it can avoid conflicts with a human rights instruments and human rights law and consider 18 years old for understanding the consequences of the crime in case of children.
خلاصه ماشینی:
فقه پويا و حل تعارض هاي حقوقي جمهوري اسلامي ايران با کنوانسيون هاي بين المللي پيرامون منع اعدام افراد به جهت جرايم ارتکابي در سن زير ١٨ سال اميرحسين محبعلي * علي عروجي ** ـ زهرا ايماني *** چکيده : حق حيات بر اساس ميثاق بين المللي حقوق مدني و سياسي ، ازجمله حقوق غيرقابل عدول و تخطّي محسوب مي شود.
يکي از موارد تعارض جمهوري اسلامي ايران با اين پيمان نامه ها، بحث حداقل سن کودک براي مجازات سالبه حيات است که حقوق بشر جهاني آن را پايان هجده سالگي مي داند؛ اما آنچه قانونگذاران ما برمبناي فقه شيعه ، براي سن قبول مسئوليت کيفري در نظر گرفته اند، نه سال قمري براي دختران و پانزده سال قمري براي پسران است .
98 مجلۀ پژوهشهاي حقوقي ٤٢ (٢-١٣٩٩) علاوه بر اسناد و مقررات بين المللي ، فقه شيعه به عنوان يکي از منابع اصلي حقوق ايران نيز به صورت مبسوط به موضوع مسئوليت کيفري کودکان پرداخته است و پس از ارائه تعريف از کودک بر اساس معيار بلوغ ، به مسئوليت هاي مختلف ناشي از اعمال ارتکابي آنها و احکام حاکم بر آنها پرداخته است .
6. “The Minimum Age Convention,” Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Last Accessed July 25, 2017, http://www.
“Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on the Sale of Children, Child Prostitution and Child Pornography,” Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Last Accessed July 3, 2017, http://www.
“The Banjul Charter,” African Commission on Human and Peoples' Rights, Last Accessed July 5, 2017, http://www.
“The African Charter on the Rights and Welfare of the Child,” Unicef, Last Accessed July 25, 2017, https://www.