چکیده:
سیاستگذاری حاصل تعامل پیچیدۀ بین افراد، نهادها، ایدهها و منافع است. سیاستگذاری در شورای عالی امنیت ملّی ج.ا.ایران بر مبنای موضوعاتی است که برای بخش یا بخشهایی از جامعه مشکل امنیتی ایجاد میکند. ازاینرو، شناخت صحیح مسئله، نقش اساسی در شروع فرایند سیاستگذاری دارد، چراکه هر گام نادرست، زنجیرهای از اشتباهات بعدی را بهدنبال میآورد که خود نیازمند سیاستگذاری جدید برای بازگرداندن وضعیت به حالت اولیه است. این پژوهش با هدف ارائۀ الگوی مطلوب مسئلهیابی در فرایند سیاستگذاری انجام شد. پژوهشگران در پی پاسخ به این سؤال که «الگوی مطلوب مسئلهیابی در فرایند سیاستگذاری شورای عالی امنیت ملّیچیست؟»، با بهرهگیری از جامعۀ خبرگی به تعداد 18 نفر و انجام مصاحبه هدفمند کیفی، به استخراج نکات کلیدی و متغیرهای مهم مسئلهیابی در فرایند سیاستگذاری شورا مبادرت نموده و سپس با دستهبندی و برقراری روابط بین متغیرها با استفاده از روش تحلیل محتوا و همبستگی، فرایند اصلی سیاستگذاری در مرحلۀ «شناخت مسئله» را احصا و ارائه نمودهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که الگوی مطلوب مسئلهیابی شامل پنج مؤلفۀ احساس وجود مسئله، کالبدشکافی مسئله، محک مسئله با تراز مسائل ملّی، پردازش مدیریتی مسئلۀ امنیت ملّی و آمادهسازی مسئله برای ورود به دستور کار سیاستگذاری است.
Policy-making is the result of complex interactions among individuals, institutions, ideas, and interests. Policy-making the high council of the national security of the Islamic Republic of Iran is based on the issues that create security problems for a section or sections of society. Therefore, the proper understanding of the problem plays a key role in initiating the policy-making process, as each wrong step leads to a series of subsequent errors that require a new policy to restore the situation to its original state. This research was conducted with the aim of providing a favorable model for problem finding in the policy-making process. Researchers seek to answer the question that; what is the optimal problem-solving model in the policy-making process of the high council of the national security? The researchers, by using the expert community of 18 people and conducting purposeful quality interviews, extracted key points and important variables of problem solving in the policy-making process of the council and then, by classifying and establishing relationships between variables using content analysis and correlation methods, calculated and presented the main policy-making process in the "problem recognition" stage. The research results show that the optimal problem-solving model includes five components: the feeling of the problem existence, dissection of the problem, testing the problem with the level of national issues, management process of the national security issue and preparing the issue to enter the policy making agenda.
خلاصه ماشینی:
نتايج پژوهش نشان ميدهد که الگوي مطلوب مسئله يابي شامل پنج مؤلفۀ احساس وجود مسئله ، کالبدشکافي مسئله ، محک مسئله با تراز مسائل مّلي، پردازش مديريتي مسئلۀ امنيت مّلي و آماده سازي مسئله براي ورود به دستور کار سياست گذاري است .
ازاين رو، پژوهشگران به منظـور رفـع مشـکلات موصوف براي گام نخست چرخۀ سياست گذاري- مسئله يابي، درنظر دارنـد بـا کنکـاش پيرامـون ايـن موضوع ، با بهره گيري از روش تحليل محتوا و ابزارهاي مصاحبۀ هدفمند و پرسشنامه محقق ساخته بـه اين سؤال پاسخ دهند که «الگوي مطلوب مسئله يابي در فرايند سياست گذاري شوراي عالي امنيت ملّي ج .
لازمۀ رسيدن به دستاوردهاي ارزشمند و تحقق اهداف ايـن اسـت کـه همـۀ عوامـل ، حداقل در دو مورد ذيل ابهامي نداشته باشند: الف ) اقدامات معطوف به اهداف عيني چيست ؟ و چه کاري از آنان خواسته شده است ؟ ب ) اقدامات مناسب چگونه انجام مي شود؟ برخي مشکلات در محيط اجراي هدف وجود دارند که از ابتدا هزينه و زمان وصول بـه اهـداف با ملاحظه تأثير ايجابي يا سلبي آنها مورد تأييد و تصويب تصميم گيران واقع مي شـود، لـذا پـس از 73 هدف گذاري نمي توان اين مشکلات را به عنوان مسئله (تهديد) طـرح و آنهـا را بهانـۀ عـدم تحقـق به موقع اهداف قرار داد.