چکیده:
در دهه های اخیر، توسعه فناوریهای جدید ارتباطی موجب تحولات شگرفی در ابعاد گوناگون زندگی بشری شده و روز به روز بر اثرات آن افزوده میشود. اینترنت و درحال حاضر شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان ستون فقرات فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی در شکل گیری این فرایند نوین و ظهور فضاهای جدید اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی نقش اساسی دارند. مسئله نقش این شبکهها بر ثبات سیاسی- امنیتی و الگوی ارتباطات اجتماعی جوامع، تبدیل به دغدغه جدی اغلب کشورها شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سیاسی- امنیتی شبکه های اجتماعی و تأثیر آنها بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران انجامشده است. روش پژوهش حاضر روش تحلیل محتوای کیفی و جامعه آماری آن را صاحبنظران و نخبگان حوزه امنیت و فضای مجازی تشکیل داده اند. حجم نمونه در گروه مذکور بر اساس اشباع مقوله ها و اطلاعات شناساییشده13 نفر بود. یافته های پژوهش نشان میدهد شبکه های اجتماعی مجازی مانند شمشیر دولبه ای هستند که میتوانند مجموعه ای از کنشهای مثبت و منفی را در محیط سیاسی- امنیتی جمهوری اسلامی ایجاد نمایند. در وضعیت فعلی به علت رهاشدگی و سیاستگذاری جزیره ای فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران، شبکه های اجتماعی آسیب پذیری کشور را در برخی مؤلفههای امنیت ملی برجسته کردهاست. این شبکهها هماکنون به طور جدی در جهت تخریب و القای ناکارآمدی نظام ج.ا.ا.، هنجارسازی معارض، مشروعیت زدایی ساختاری از نظام سیاسی، تضعیف انسجام ملی و شکاف بین جامعه و حاکمیت و ایجاد زمینه تقابل مردم با نظام سیاسی و تضعیف باورهای ملی فعالیت میکنند و در حوزه امنیتی نیز با کارکرد جاسوسی و پایش اطلاعات کاربران، مهیاسازی ابزار ارتباطی گروه های برانداز، جمع آوری اطلاعات افراد و مشاغل خاص، آموزشهای مخرب در بستر شبکه های اجتماعی و انتقال اطلاعات طبقه بندی در جهت مخدوش سازی امنیت ملی فعالیت میکنند. تأسیس ساختاری قدرتمند و فرا قوه ای برای سیاستگذاری و ساماندهی فضای مجازی کشور و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات میتواند در رفع بسیاری از مشکلات در این حوزه مؤثر باشد.
In recent decades, the development of new communication technologies has ledto dramatic changes in various aspects of human life and its effects are increasing day byday. The Internet and now virtual social networks as the backbone of the new informationand communication technologies play a key role in shaping this new process and the emergenceof new economic, cultural, social, security and political spaces. The issue of the roleof these networks in the political-security stability and the pattern of social communicationsof societies has become a serious concern in most countries. The purpose of this study is toinvestigate the political-security role of social networks and their impact on national securityof the Islamic republic of Iran. The method of this study is qualitative content analysis and itsstatistical community consists of experts and elites in the field of security and virtual space.Sample size in the mentioned group was 13 persons based on saturation of categories andidentified information. Research findings show that virtual social networks are like doubleedgedswords that can create a set of positive and negative actions in the political-securityenvironment of the Islamic republic of Iran. In the current situation, due to divergent and unintegratedpolicy making of virtual space in the Islamic republic of Iran, social networks havehighlighted the country's vulnerability in some aspects of social security. These networks arenow actively working to induce the inefficiency of the Islamic republic of Iran’s system, createconflict normalization, illegitimatize the structure of the political system, weaken the nationalcohesion and create divide between society and sovereignty, create a context for people'sconfrontation with the political system and weaken the national beliefs. Furthermore thesenetworks attempt in the security domain to control the information of users with espionage,prepare communication tools for subversive groups, collect the information of people andspecific jobs, train destructive trainings in the context of social networks and transfer classifiedinformation to disrupt the national security. Creating a strong structure for policy making,organizing the country's virtual space and establishing the national network of informationcan be effective in resolving many problems in this field.
خلاصه ماشینی:
، هنجار- سازي معارض ، مشروعيت زدايي ساختاري از نظام سياسي، تضعيف انسجام ملي و شکاف بين جامعه و حاکميت و ايجاد زمينه تقابل مردم با نظام سياسي و تضعيف باورهاي ملي فعاليت ميکنند و در حوزه امنيتي نيز با کارکرد جاسوسي و پايش اطلاعات کاربران ، مهياسازي ابزار ارتباطي گروه هاي برانداز، جمع آوري اطلاعات افراد و مشاغل خاص ، آموزش هاي مخرب در بستر شبکه هاي اجتماعي و انتقال اطلاعات طبقه بندي در جهت مخدوش سازي امنيت ملي فعاليت ميکنند.
البته ورود به دوره جديد، به معناي از ميان رفـتن کامـل نظـم گذشـته نيست و در آن قدرت همچنان به نهادهاي مبتني بر جغرافيا وابسته است و اين نکته بيانگر تـداوم اهميت دولت هاي سرزميني و توجه به امنيت ملي است ؛ تحقيقات متعدد نشان داده است شبکه هـاي اجتماعي مجازي هم اکنون يکي از تأثيرگذارترين رسانه ها در جهان هستند و از قـدرت تأثيرگـذاري بالايي بر جنيه هاي مختلف زندگي بشري برخوردارند.
بـا وجـود اينکه در طي چند سال گذشته نسبت به اثرات شبکه هاي اجتماعي مجازي توجه شده است ، امـا بـه موضوع نقش سياسي - امنيتي اين شبکه ها و تأثير آن بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران توجـه اندکي صورت گرفته است .
فرضيه مورد نظر نيز آن است که "شبکه - هاي اجتماعي با توجه به رهاشدگي فضاي مجازي در وضعيت کنـوني ، تهديـدات سياسـي و امنيتي جدي براي جمهوري اسلامي ملي ايران در پي دارند و با افزايش آسيب پذيري کشور، منجر به بروز چالش هايي براي امنيت ملي خواهدشد.