چکیده:
چینش آیات در سور قرآن، همجواری سورهها، و تناسب میان سورههای هم گروه، همواره یکی از مباحث مهم علوم قرآنی بوده است که با عناوینی چون نظم آیات و تناسب سور مطرح است. تعبیر پیوستگی شبکهای سورههای قرآن اصطلاح جدیدی است که از ارتباط ساختاری و محتوایی میان سورهها سخن میگوید. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی پیوستگیهای شبکهای سورههای اذائیه مکّی "الواقعه، التکویر، الانفطار، الانشقاق و الزلزال" را در دو جنبه تناسب ساختاری و محتوایی مورد بررسی قرار داده است. پژوهش بدست داده است که این سور دارای پیوستگیهای ساختاری و ادبی شامل حسن آغاز، سجع، تشبیه، تصویرپردازیهای ادبی، لحن و ریتم مشترک هستند که همه آنها را در یک گروه ساختاری جای میدهد؛ همچنین تحقیق بدست داده است که این سور دارای پیوستگیهای محتوایی شامل توحید ربوبی، ذکر حوادث قیامت، گروهبندی انسانها در قیامت و غرض مشترک هستند. بررسی ساختاری و محتوایی حاکی از آن است که سور اذائیه مکّی همگی از نظمآهنگ مشابه برخوردارند و دارای آیات نظیر از جهت شکلی و محتوایی هستند که پیوستگی شبکهای آنها را تقویت میکند.
The arrangement of verses in the Quranic surahs, the proximity of the surahs and the congruence between the surahs of the same group have always been one of the important issues in Quranic sciences, which has been dealt with under such titles as the order of the verses and the congruence of the surahs. The network associations of the Quranic surahs is a new term that speaks of the structural and content connection of the surahs. Using the descriptive-analytical research method, this research work examines the network associations of the Meccan izaiyyah surahs “al-Waqi’yah”, “al-Takwir”, “al-Infitar”, “al-Inshiqaq” and “al-Zilzal” in two aspects: structural and content congruence. The findings have revealed that these surahs have some structural and literary associations, including good beginning, saj’ (a form of rhymed prose), simile, literary imagery, common tone and rhythm, which place all them in one structural group. The findings have further indicated that these surahs have some content associations, including divine monotheism, the citing the events of the Day of Resurrection, the grouping of human beings on the Day of Resurrection, and a common intent. The structural and content analyses suggest that all the Meccan izaiyyah surahs have similar melodies, and they have similar verses in form and content that reinforce their network association.
خلاصه ماشینی:
پيوستگي هاي شبکه اي سُوَر اذائيه مکّي نسرين الياسي فر١، عبدالمجيد طالب تاش 2 (تاريخ دريافت مقاله : ٩٨/١٢/٢١ ـ تاريخ پذيرش مقاله : ٩٩/٢/١٤) چکيده چينش آيات در سور قرآن، همجواري سوره ها، و تناسب ميان سوره هاي هم گروه ، همواره يکي از مباحـث مهم علوم قرآني بوده است که با عناويني چون نظم آيـات و تناسـب سـور مطـرح اسـت .
براعت استهلال آن است که سخن با آنچه با حال متکلم و مخاطب تناسب دارد آغاز شود و به آنچه سخن براي آن بيان شده اشاره شود (سيوطي ، ٣٣٥/٢)؛ از آنجـا کـه قـرآن ميخواهد ضمن حتمي بودن وقوع قيامت هولناک بودن آن صـحنه را نيـز ترسـيم کنـد، بـا استفاده از عبارتهاي شرطي همراه با کوبندگي در کلام و با بکارگيري افعال ماضي به اين هدف دست مييابد؛ در نتيجه سوره هاي اذائيه مکّي علاوه بـر حسـن آغـاز واجـد صـنعت براعت استهلال نيز هستند.
پنج سوره الواقعه ، التکوير، الانشقاق ، الانفطار و الزلزال که همگي در مکّه نازل شده انـد داراي شروع يکساني هستند که با ظرف زمان إذا آغاز ميشوند از اين رو آنها را سـور اذائيـه مکّي ناميده اند که در بررسي بدست آمده است که همگي در يک گروه جاي مـي گيرنـد و از دو جهت ساختار ظاهري و محتوايي داراي تناسب و پيوستگي هاي شبکه اي هستند.