چکیده:
در این پژوهش سعی شده ویژگیهای اخلاقی و مهارتهای رفتاری شاهپدر با توجه به دیدگاه فردوسی و فنلون تعریف شود. شاهپدر الگویی صحیح از خصوصیات رفتاری خردمندانه و بالغ یک پادشاه است؛ پادشاهی که پدر ملت خود است و مردمش را همچون فرزندان خود دوست دارد. ویژگیهای اخلاقی شاهپدر مردم دوستی، خدمتگزاری و پارسایی است و مهارتهای رفتاری او شناخت ذات انسانها، تشخیص فرهیختگان از بیمایگان و تمییز خیرخواهان از فریبکاران است. شاهپدر توانایی پیشبینی خطر را دارد و آیندهنگر است. فنلون و فردوسی بر آن هستند که پیشگیری از عیبها و کژیهای اخلاقی یک پادشاه به پیشرفت یک حکومت ایدئال کمک میکند و خصوصیات اخلاقی فرمانروا بر رفتار مردم آن سرزمین تأثیرگذار است. با بررسی تطبیقی نظریات این دو نویسندۀ گرانسنگ ایران و فرانسه، به این نتیجه رسیدیم که فردوسی و فنلون با اعتقاد به گرهخوردگی فضیلت اخلاقی و حکومتداری، کمر همت به آموزش و تربیت شاهزادگان و پادشاهان بستهاند تا الگویی از یک انسان اندیشمند با رفتار برتر را به بشریت ارائه دهند.
خلاصه ماشینی:
فنلون به شاهزاده ميگويد: «يکـي از بررسي تطبيقي ويژگيهاي اخلاقي و مهارت هاي رفتاري شاه پدر / ٣ بدبختيهايي که گريبان گير شما شده ، آن است که زماني معلم ديگـران خواهيـد شـد کـه خود هنوز خيلي جوان هستيد؛ پس لازم است کـه بـراي خطـرات حکومـت داري آمـاده شويد» (٣ :١٧٤٧ ,nelonFe) فنلون بر تعليم وليعهد جـوان مصراسـت ؛ چـون بـاور دارد، «پادشاهي که از امور کشورش آگاه نباشد، يک نيمه پادشاه اسـت » (١٨ :ibid).
در اين پژوهش ، ابتدا اقدام به ترجمۀ بخش هايي از دو رسالۀ آموزشي فنلون بـه دوک ٤ / پژوهشنامه ادبيات تعليمي، شمارة چهل ودوم ، تابستان ١٣٩٨ بورگوين به نام هاي «راهنماييهايي براي وجدان پادشـاه »٣ و «اصـول اخلاقـي و سياسـي برداشت شده از تلماک »٤ شده ؛ سپس به مقايسه و تطبيـق آن بـا نظـر فردوسـي در بـاب فضيلت اخلاقي پادشاهان و حکومت داري پرداخته شده است .
«پادشـاه فراموش ميکند، موفقيتي که با اعمال قدرت نصيبش شده ، گوري است که با دسـت هـاي خود کنده است » (٣٣ :١٧٦٦ ,nelonFe) حکيم فردوسي نيز اين کـلام نفـيس را بـا زبـان شاعرانۀ خود ميسرايد: چنــــان دان کــــه بيدادگرشــــهريار بـــود شـــير درنـــده در مرغـــزار (فردوسي، ١٣٩٣: ج ٤، ١٩٧٢) بــه بيــدادگر بــر مــرا مهــر نيســت پلنــگ و جفاپيشــه مــردم يکــيســت (همان : ج ٥، ٢٢٦٤) کـرا گوشـت درويـش باشـد خـورش ز خــونش بــود بــيگمــان پــرورش بررسي تطبيقي ويژگيهاي اخلاقي و مهارت هاي رفتاري شاه پدر / ٧ پلنگـــي بـــه از شـــهرياري چنـــين کــه نــه شــرم دارد، نــه آيــين ديــن (همان : ٢٢٦٥) فرمانروايي که مرزهاي عدالت را شکسته ، ديگر نميتواند اعتماد مردمش را بـه خـود جلب کند.