چکیده:
سرمایه فکری، دانش، تجربه و اطلاعاتی است که در سازمان وجود دارد تا بتوان ارزش را خلق کرد و بهعنوان داراییهای ناملموس و منابع موجود در سازمان تعریف میشود که میتواند به محصولات، خدمات و فرایندها انتقال داده شود تا فرهنگ بهبود یافته و ارزش خلق شود. این مقاله ابعاد و شاخصهای اصلی در فرهنگ سرمایه فکری در دانشگاههای ایران را شناسایی، و سپس با استفاده از الگوسازی ساختاری تفسیری تحلیل کرده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی، و از جنبه گردآوری دادهها توصیفی از نوع پیمایشی است. ابتدا ابعاد و شاخصهای فرهنگ سرمایه فکری براساس تحلیل محتوایی و مقایسهای پژوهشهای مرتبط و سپس با اتکا بهنظر گروه کانونی هشت نفره در بخش کیفی و 25 خبره در بخش کمّی که همگی خبرگان از استادان و متخصصان دانشگاهی در زمینه سرمایه فکری بودند با بهرهگیری از روش ISM روابط ابعاد سرمایه فکری فرهنگمحور، شامل سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطهای و شاخصهای سرمایه فکری فرهنگمحور در دانشگاه تعیین، و بهصورت یکپارچه تحلیل شده است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی شامل مقالات معتبر علمی مرتبط و در بخش کمّی نیز متخصصان آشنا به سرمایه فکری است. در نهایت با استفاده از تحلیل میک مک هویت معیارها با توجه به اثرگذاری آنها مشخص شد. نتایج تحلیل دادهها با کمک نرمافزار ISM متلب نشان داد که مدیران اخلاقمدار و دانشجویان آَشنا به فرهنگ ایرانی ـ اسلامی از متغیرهای مستقل این پژوهش هستند و بقیه متغیرها نیز از نوع متغیرهای رابط و از وابستگی و هدایتپذیری زیادی برخوردار هستند. در واقع برای ایجاد تغییر در وضعیت سرمایه فکری فرهنگمحور دانشگاه باید در این متغیرها تغییر ایجاد کرد.
Intellectual capital is the knowledge, experience and information present in organizations for creating value defined as covert assets and resources available in the organization. These resources can be transferred to products, services and processes for improving culture and for creating values. This research has identified the main dimensions and the main indicators of the culture of intellectual capital in Iranian universities, and has analyzed them using interpretive structural modeling. This is an applied research which follows descriptive survey methods for data collection. First, the dimensions and indicators of the culture of intellectual capital were identified based on content analysis and comparison between the related researches. Then, relying on the opinion of a focus group of 8 people in the qualitative section and 25 experts in the quantitative section, all of whom professors and academic experts in the field of intellectual capital, the relationship between the components were identified through ISM method. The dimensions of culture-oriented intellectual capital included human capital, structural capital and relational capital, as well as the indicators of culture-oriented intellectual capital in the university, the relationship between which were determined and analyzed in an integrated manner. The statistical population of this research included valid scientific essays in the qualitative part. In the quantitative part, intellectual capital familiarity with national capital was considered. Finally, using Mic Mac analysis, the features of the criteria were determined in accordance with their effectiveness. The results of data analysis, through MATLAB ISM software, demonstrated that ethical managers and students familiar with Iranian-Islamic culture contain the independent variables of this study and other ones are interface variables having high level of dependence and guidance. In fact, in order to change the status of the culture-oriented intellectual capital, the universities are supposed to change these variables.
خلاصه ماشینی:
طراحی الگوی سرمایه فکری فرهنگ محور در دانشگاه های ایران شهین غیاثی یدالله مهرعلی زاده محمد حسین پور ماریا نصیری دریافت مقاله : ١٣٩٨/١٢/٢٤ پذیرش نهایی: ١٣٩٩/٠٣/١٧ چکیده سرمایه فکری، دانش ، تجربه و اطلاعاتی است که در سازمان وجود دارد تا بتوان ارزش را خلق کرد و به عنوان داراییهای ناملموس و منابع موجود در سازمان تعریف میشود که میتواند به محصولات ، خدمات و فرایندها انتقال داده شود تا فرهنگ بهبود یافته و ارزش خلق شود.
ابتدا ابعاد و شاخصهای فرهنگ سرمایه فکری براساس تحلیل محتوایی و مقایسه ای پژوهشهای مرتبط و سپس با اتکا به نظر گروه کانونی هشت نفره در بخش کیفی و ٢٥ خبره در بخش کمّی که همگی خبرگان از استادان و متخصصان دانشگاهی در زمینه سرمایه فکری بودند با بهره گیری از روش ISM روابط ابعاد سرمایه فکری فرهنگ محور، شامل سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه رابطه ای و شاخصهای سرمایه فکری فرهنگ محور در دانشگاه تعیین ، و به صورت یکپارچه تحلیل شده است .
باید خاطرنشان کرد که توسعه فقط افزایش درآمدهای اقتصادی نیست و بهبود کیفیت زندگی را نیز شامل میشود؛ در این صورت ، این ارزشهای فرهنگی است که میتواند به عنوان هدف و ابزار در توسعه مورد استفاده قرار گیرد؛ اما نکته مهم این است که در میان انواع سرمایه هایی که هست و عوامل و زمینه های اقتصادی را فراهم میکنند، باید به دنبال یافتن حلقه گمشده ای بود که استفاده بهینه آنها را آسان میکند و به توسعه پایدار و دستیابی به عدالت در کشورها منجر میشود (مصطفیزاده و صادقی، ١٣٩٣: ١٦٢)؛ لذا سرمایه فکری سازمان را اعم از سرمایه های اجتماعی، ساختاری و فرهنگی بیان میکنند (قاسمینژاد و سلگی، ١٣٩٣: ١٤٣).