چکیده:
گفتمان زیبایی " را می توان شیوه ای تلقی نمود که افراد و گروه ها برای سخن گفتن
درباره زیبایی به عنوان نظامی از رمزگان و نشانگان مرتبط با بدن به کار می گیرند. این
نظام طی فرایند تاریخی»ء درون بافت اجتماعی - فرهنگی خاصی از طریق اعمال قدرت
های موجود اجتماعی شکل می گیرد.
در پژوهش حاضر سعی شده است با برگزیدن نظریه و روش تحلیل گفتمان براساس
خوانش لاکلا و موفه سیر تحول تاریخی پدیده ی زیبایی و تاثیرات آن بر حیات فردی و
اجتماعی زنان ایرانی مورد کنکاش قرار گیرد. بر این اساس اسناد و داده های تاریخی دوره
مشروطه به عنوان مقطع تاریخی عطف, و مقاطع تاریخی پیش از این دوره برای نشان
دادن گذر جامعه ایران و مقاطع پس از آن جهت نشان دادن تعمیق و تشدید پدیده زنانگی
زیبایی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحلیل نشان می دهد تحت تاثیر مدرنیسم بر ارزشهای زیبایی و ایجاد بی قراری
های گفتمانی و نهادی در دوره قاجار و به ویژه مشروطه و به دنبال تعامل با اروپا چرخش
گفتمان زیبایی شروع شد. عمیق تر شدن آثرات مدرنیسم در دوره پهلوی به استیلای نسبی
گفتمان جدید زیبایی منتهی گردید که آثار آنرا در حیات فردی و اجتماعی زنان می توان
در محدوده رویت پذیری اجتماعی زنانه مصرف و سبک زندگی زنان» ساختار تشکیل
خانواده, نقد یا پذیرش حاکمیت مردسالاری، مدیریت بدن و روابط و تعاملات بین دو جنس جستجو نمود.
Beauty discourse could be considered as way for individuals and groups to speak on beauty as a system of codes and symbols used in referring to body. This system is formed through a historical process in a social-cultural texture using existent social powers. In this research, we tried to explore the process of historical evolution of beauty phenomenon and its effects on Iranian women´s lives based on Lacla and Mouffe's reading using theory and method of discourse analysis. On this basis, historical documents and data from Iranian constitutional period as the historical turning point, and the periods before and after were analyzed to show Iranian society´s transition and deepening and intensification of the beauty phenomenon of women. The results show that following modernist effects on beauty values, appearance of discoursal and institutional restlessness in Qajar period, constitutional period in particular, and interaction with Europe, turning of beauty discourse started. Deepening of modernist effects in Pahlavi period resulted in relative domination of new beauty discourse whose effects could be traced in individual and social lives of women - in the limits of social visibility of women, consumption and life style of women, family structure, criticizing or accepting patriarchal dominance, body ...
خلاصه ماشینی:
عمیق تر شدن اثرات مدرنیسم در دوره پهلوی به استیلای نسبی گفتمان جدید زیبایی منتهی گردید که آثار آنرا در حیات فردی و اجتماعی زنان می توان در محدوده رویت پذیری اجتماعی زنان ، مصرف و سبک زندگی زنانه ، ساختار تشکیل خانواده ، نقد یا پذیرش حاکمیت مردسالاری، مدیریت بدن و روابط و تعاملات بین دو جنس جستجو نمود.
بررسی رابطه جنسیت و زیبایی از آن جهت موضوعیت دارد که هرچند در جهان مدرن تاکید بر زیبایی جسمی زنان بسیار بیشتر از مردان است و در فرهنگ های مختلف از جمله فرهنگ ایرانی، زنان بیشتر از مردان به عنوان سوژه زیبایی در نظر گرفته می شوند ؛ اما این پرسش کلیدی را می توان مطرح نمود که آیا زنانگی زیبایی در طول تاریخ ایران امری ثابت و همیشگی بوده است ؟ و اگر این پدیده یعنی رابطه بین جنسیت و زیبایی متغیر بوده است روند تاریخی این تغییرات چه مسیری داشته و چه عواملی بر آن موثر بوده اند؟ همچنین تغییر رابطه بین جنسیت و زیبایی، بر جایگاه فردی و اجتماعی زن ایرانی چه تاثیراتی به همراه داشته است ؟یکی از شیوه های پاسخگویی به این سوال ها می تواند شناسایی و تمایز گفتمان های زیبایی و بررسی هستی زن ایرانی در بستر این گفتمان ها و دلایل چرخش آنها باشد.