چکیده:
امروزه نقش اساسی در اقتصاد و توسعه پایدار را تولید علم بر عهده دارد. از این رو دولتها در این عرصه نقشی مهم و دو پهلو خواهند داشت، از یک سو باید محیط مناسبی را ایجاد کنند که تولیدکنندگان علم و دانش (پدیدآورندگان آثار فکری) با اطمینان بتوانند فعالیت کرده و از نتایج تولید فکری خود منتفع شده، به تولید و توسعه هر چه بیشتر دانش بپردازند از سوی دیگر حمایت از آنها نباید به گونهای باشد که فضا برای رشد علمی محدود شود، چراکه همواره پیشرفت در یک علم بر استفاده از آثار پدیدآورندگان قبلی استوار است. بنابراین به منظور نیل به این اهداف، ابزار حقوقی ویژهای نیاز است؛ ابزار حقوقی که برای حمایت از تراوشات فکری بشر در حوزههای صنعت به معنای عامه کلمه و علم و ادب و هنر نقش تعیین کننده و مهم دارد، حقوق مالکیت معنوی است. حقوق مالکیت فکری مشتمل بر دو رکن مالکیت صنعتی و مالکیت ادبی هنری است. مالکیت صنعتی از اختراعها، طرحهای صنعتی، علایم تجاری یا خدماتی، اسامی تجاری، حق کسب و پیشه در تجارت و… محافظت میکند و مالکیت ادبی و هنری از آثار و هنری و آفریدههای مرتبط با آن حمایت میکند. مالکیت ادبی تحت عنوان حقوق معنوی مولف شامل حقوق معنوی، از قبیل حق افشای اثر، حق نام و عنوان، حق تمامیت اثر، حق عدول و حق استرداد است، حق حرمت اثر به عنوان یکی از مهمترین حقوق معنوی پدیداورنده اثر شناخته میشود، چرا که اثر ادبی و هنری تجلی شخصیت پدیدآورنده است.
خلاصه ماشینی:
بند اول: تاریخچه مالکیت فکری درابتدای پیدایش بیشتر در حقوق اقتصادی تاکید داشت اما باپیدایش اندیشه های فلسفی جدید حقوق اخلاقی یا معنوی نیز به عنوان حقوق مترتب برپدیده های فکری مورد توجه قرار گرفت این حقوق در ابتدای قرن نوزدهم میلادی در کشورهایی چون المان و فرانسه متاثر از اندیشه فلسفی کانت و هگل مورد شناسایی قرار گرفت درسال ۱۱۱۱ دادگاه فرانسه حق مولف را نسبت به جلوگیری از اصلاح متن دست نوشته توسط ناشر را به سمت رسمیت شناخت سایر موارد حقوقی اخلاقی نیز که در راستای شهرت پدید اورنده و تمامیت اثر بوده و کشورهای رومی ژرمن درابتدای قرن بیستم وارد حوزه حقوق گردید.
بعضی کشورها نیز مانند فرانسه فاقد مقررات خاص در مورد رعایت حرمت اثر هنری اند،وتعیین حدود را بر عهده رویه قضایی گذاشته اند: در فرانسه نیز نیز که مهد حقوق اخلاقی است این حق مورد شناسایی قرارداده شده و اثار پدیداورندگان را در برابر هرگونه تغییر و تحریف حمایت میکند ؛ در ماده ۱-۱۱۱ قانون مالکیت فکری فرانسه ، حق احترام به اثر بیان شده است اما ابعاد ان مشخص نشده است.
(زرکلام؛ستار؛قانون مالکیت فکری فرانسه و المان ،۱۵۱۱،ص۱۱۱) در ایران ماده ۱۱ قانون حمایت از مولفان و مصنفان وهنرمندان مصوب سال ۱۵۱۱ در خصوص حق حرمت اثر بیان کرده است که :« هر گونه تغییر یا تحریف در اثرهای مورد حمایت این قانون و نشر ان بدون اجازه پدیداورنده ممنوع است» در ابتدای این ماده عبارت ( هر گونه) به کار برده شده است که نشان دهنده ان است که قانون گذار تمام تغییرات را در نظر داشته است و حتی تغییرات مثبت را هم نپذیرفته است.