چکیده:
فهم جایگاه دانشگاهها در سیاست خارجی و نقش آنها در تصویرسازی مثبت از کشور امری حائز اهمیت است. این همان موضوعی است که از آن به دیپلماسی آکادمیک یاد میکنند. برای کشورهایی همچون ایران که ظرفیت قابل توجهی در دانشگاه و علم دارند، این مسئله حائز اهمیت است. با بینالمللی شدن آموزش عالی و تسهیل ارتباطات جهانی ناشی از فرایند جهانی شدن، استفاده از ظرفیتهای نظام آموزش عالی بهمثابه ابزار تأثیرگذار در جهت کسب منافع ملی و افزایش قدرت نرم توسط کشورهای جهان، روزبهروز بیشتر شده است. هر کشوری به فراخور قدرت اقتصادی و فرهنگی خود، روی برنامههای مبادلات فرهنگی و آموزشی سرمایهگذاری میکند. یکی از شاخصترین و موفقترین مناطق در این زمینه اروپا است. آنها با ابزار دیپلماسی فرهنگی برنامههایی مانند تبادلات دانشجویی، بورسیههای تحصیلی، پروژههای بینالمللی آموزشی برای دیدارکنندگان خارجی، برنامههای سخنرانی، بازدیدهای علمی را ترتیب داده و با هدف توسعه زبانهای انگلیسی، فرانسه و آلمانی و... در حال انتقال ارزشها و اصول اخلاقی اروپا هستند. در این زمینه، اتحادیه اروپا، دو مزیت دارد؛ یکی داشتن زبانهای بینالمللی و دیگری کیفیت نظام آموزش عالی. این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که اتحادیه اروپا به شکل عام و کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان چگونه از ظرفیتهای آموزش عالی در افزایش قدرت نرم خود استفاده مینمایند؟ فرضیه ما بر این است که این منطقه با استفاده از ابزارهای دانشگاهی و جذابیتهای علمی خود، توانسته است یکی از بیشترین مبادلات آموزشی را در سطح جهان داشته باشد و از این طریق ضمن انتقال ارزشهای خود به دانشگاهیان، قدرت نرم خود را افزایش دهد.
It is Important to know the place of universities and higher education capacities as the arm of foreign policy and its role in positive image of the state. This function is called academic diplomacy. It can be said that for countries such as Iran, which have a significant capacity in academia and science, this issue is important and the need for serious consideration is there. Considering the global experiences in using higher education capacity in the field of cultural diplomacy and policy in this regard can help to move the path faster. One of the most significant and successful areas in this continent is Europe. Through cultural diplomacy programs such as student exchanges and scholarships, international educational projects for foreign visitors, speech programs, visits to journalists, the development of English, French and German, and the European Union, especially the United Kingdom, France And Germany are moving their values and ethics. In this context, the European Union has two main advantages: one having international languages and another, the quality of the higher education system. The latest figures from the UN Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) indicate that the continent is one of the main goals of the world's students. This paper seeks to answer the question of how the European Union in general, and how do the British, French and German countries use higher education capacities to increase their soft power? Our hypothesis is that Europe has been able to enjoy one of the largest educational exchanges around the world, using its academic tools and academic appetite, and, by transferring its values to academics, has increased its soft power.
خلاصه ماشینی:
امروزه بـا بين المللي شدن آموزش عالي و نيز تسهيل ارتباطات جهاني ناشـي از فراينـد جهـاني شـدن ، استفاده از ظرفيت هاي نظام آموزش عالي به مثابه ابزار تاثيرگذار در جهت کسب منـافع ملـي و افزايش قدرت نرم توسط کشورهاي جهان بـويژه کشـورهاي توسـعه يافتـه ، روز بـه روز * استاديار موسسه آموزش عالي مولوي و دکتراي سياستگذاري فرهنگي پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي ، تهران ، ايران .
(وحيدي، ١٣٨٩: ٢٠٥) بـه طورکلي برنامه مبادلات آموزشي و فرهنگي جهت درک و توسـعه شـناخت متقابـل ، جلـب حمايت افکار عمومي، توجيه سياست ها و اهداف و گسترش روابـط فرهنگـي، اقتصـادي و سياسي با دولت هاي ديگر از اهميت زيـادي در سـاختار ديپلماسـي برخـوردار اسـت و بـه عقيده جوزف ناي نقش کليدي را در توسعه روابط درازمدت و استراتژيک بين کشورها ايفـا مينمايد.
الف ) ديپلماسي آکادميک اتحاديه اروپا: رويکرد نهادي اتحاديه اروپا شايد تنها منطقه اي از جهان باشد که داراي فعاليت در حوزه آمـوزش عـالي بين المللي بصورت قاره اي است و از اين طريق بورسـيه هاي تحصـيلي را بـراي تحصـيل در اروپا ارائـه ميکنـد.
com ب ) ديپلماسي آکادميک بريتانيا: رويکرد سياسي-اقتصادي در قرن ١٩ ميلادي بريتانيا مشـاهده ميکـرد کـه دولـت فرانسـه چگونـه برنامـه هايي از آموزش زبان فرانسه تا گروه هاي باستان شناسـي خـود را در منـاطق داراي حساسـيت بـراي انگلستان به منظور منافع سياسي به کار ميگيرد.
بطور کلي هـدف اصـلي ديپلماسي فرهنگي بريتانيا که از مجراي نهادهايي از قبيـل شـوراي بريتانيـا اعمـال ميشـود، ايجاد تصوير مثبت از اين کشور است کـه بـراي مـدت طـولاني پابرجـا مانـده و تعـاملات اقتصادي و ديپلماتيک دوجانبـه و چندچانبـه کشـورهاي ديگـر را بـا لنـدن ترغيـب نمايـد (دهقاني فيروزآبادي، ١٣٩٣: ٨٨).