چکیده:
امنیت با توسعه یافتگی رابطه مستقیمی دارد. نواحی مرزی اهمیتی کلیدی در برقراری امنیت پایدار کشور دارند. لذا شناسایی اختلافات فضایی-جغرافیایی، توسعه در نواحی مرزی که موجب بی عدالتی در این مناطق و ایجاد چالشهای امنیتی شده اندضروری است. از این رو هدف پژوهش شناسایی شکاف توسعه مناطق مرزی شهرستان تایباد به عنوان مانعی در دستیابی به امنیت پایدار در شهرستان های مرزی می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی گردآوری گردیده است. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه شهرستان تایباد و واحد تحلیل دهستان های این شهرستان است. به منظور شناسایی درجه توسعه از تکنیک تاپسیس و تکنیک وایکور و به منظور کمی نمودن شکافهای توسعهای از شاخص Cv استفاده شد. در این مطالعه درجه توسعه به کمک 51 شاخص به تفکیک 9 بعد کمی گردید. نرم افزارهای مورد استفاده Excel و Arc Gis بوده است.یافتههای تحقیق نشان داد دهستان کرات در تکنیک تاپسیس با di=0.23 و وایکور با di=0.23 برخوردارترین دهستان شهرستان میباشد. همچنین ضریب تغییرات سطح توسعه در مدل تاپسیس 0.4 و در مدل ویکور 0.5 است که بیانگر وجود شکاف توسعهای در سطح دهستانهای شهرستان است. از این رو سازمان فضایی در این شهرستان نابسامان بوده و یافته های پژوهش حاکی از عدم تعادل فضایی در سطح دهستان های شهرستان تایباد به لحاظ سطح توسعه است و این نکته می تواند امنیت پایدار را در این منطقه را با مشکل مواجه نماید زیرا مناطق دارای شاخص های بالای توسعه از ضرایب امنیتی بالاتری نسبت به مناطق توسعه نیافته تر برخوردارند.
خلاصه ماشینی:
از اين رو اين سوال اصلي تحقيق بدين صورت مطرح مي گرددکه دهستان هاي مرزي شهرستان تايباد از نظر سطح توسعه در چه شرايطي قرار دارند و آيا شکاف توسعه اي دهستان هاي مرزي مي تواند چالشي در برقراري امنيت پايدار در اين نواحي باشد؟ پيشينه پژوهش در خصوص توسعه و علل و عوامل آن و تاثيرات آن بر امنيت هم در سطح کشور و هم در سطح جهاني مطالعات بسياري انجام گرفته است .
نتايج حاصل از مطالعه و تجزيه و تحليل وضع موجود بر اساس مؤلفه هاي مورد مطالعه در اين تحقيق بيانگر اين مطلب است که مؤلفه هاي اجتماعي با ضريب مستقيم و مثبت (٠,٩٢ درصد) مهم ترين عوامل تأثيرگذار در بخش اقتصاد مقاومتي هستند که در تحقق هر چه بهتر امنيت پايدار مناطق مرزي استان کردستان بايد به عنوان مؤلفه هاي اصلي و غير جايگزين مدنظر باشند.
شهرستان تايباد در مرز شرقي کشور (ايران و افغانستان ) يافته ها و بحث در اين تحقيق از ٥١ شاخص در ٩ بعد براي تعيين درجه توسعه يافتگي دهستان هاي شهرستان تايباد استفاده گرديده است .
بدين منظور در اين پژوهش ٥١ شاخص در ٩ بعد در سطح ٤ دهستان شهرستان تايباد با استفاده از مدل تاپسيس و وايکور بررسي شد، تا ميزان توسعه يافتگي و رتبه بندي هر دهستان مشخص شود.
اين امر نشان مي دهد که بيشتر دهستان هاي شهرستان نسبتا محروم هستند و از لحاظ وضعيت توسعه در شرايط نا مناسبي قرار دارند و شکل گيري امنيت پايدار که شامل تمامي ابعاد مي شود در اين منطقه مرزي با چالش ها و موانع بسياري روبرو است .