چکیده:
هر ناحیه جغرافیایی، علاوه بر تفاوتهای فرهنگی، آب و هوایی، شیوههای زندگی و مسایل زیست محیطی، در گویش و زبان محلی خود نیز متنوع است. اهالی شهرهای رشت و صومعه سرا در مرکز و غرب استان، گویش و گونه محلی خود را به کار میبرند که به لحاظ ویژگیهای زبانشناختی متفاوت است. مقاله حاضر با هدف بررسی ارتباط بین نواحی جغرافیایی و تنوعات گویش گیلکی در شهرهای رشت و صومعه سرا انجام گرفته است. در این پژوهش تلاش گردید تا نشان داده شود در نواحی مختلف جغرافیایی، تفاوتهای گویشی وجود دارد. به این منظور دادههای رایج گیلکی از گویشوران گیلک زبان و صحبتهایشان در دو شهر فوق جمع-آوری گردید. بررسی دادهها در این پژوهش نشان داد که گویشهای گیلکی نواحی مختلف جغرافیایی تفاوتهایی با یکدیگر دارند. نتایج حاکی از آن است که در نواحی مختلف جغرافیایی، تنوعات گویشی به لحاظ آوایی، دستوری و نحوی مشاهده میشود. لذا از این مطالعه این نتیجه حاصل شد که ناحیه جغرافیایی به عنوان یکی از متغیرهای غیر زبانی سبب گوناگونی گویشی میشود اما زبان فارسی در مقام زبان معیار و زبان غالب در جامعه بر تنوعات گویشی و بخصوص گیلکی تأثیر بسزایی دارد.
خلاصه ماشینی:
بررسي رابطه نواحي جغرافيايي و تنوع گويش گيلکي در استان گيلان (مطالعه موردي شهرهاي رشت و صومعه سرا) مرجان حيدرپور ميمه *١-عضو هيأت علمي گروه زبان انگليسي، واحد رشت ، دانشگاه آزاد اسلامي، رشت ، ايران هنگامه واعظي-عضو هيأت علمي، گروه زبان انگليسي، واحد رشت ، دانشگاه آزاد اسلامي، رشت ، ايران فريدون آزاد غلامي خسمخي- دانش آموخته دکتري جغرافيا، گروه جغرافيا، واحد رشت ، دانشگاه آزاد اسلامي، رشت ، ايران تاريخ دريافت : ٩٨/٠٨/١٣ تاريخ پذيرش : ٩٨/١٢/٢٦ چکيده هر ناحيه جغرافيايي، علاوه بر تفاوت هاي فرهنگي، آب و هوايي، شيوه هاي زندگي و مسايل زيست محيطي، در گويش و زبان محلي خود نيز متنوع است .
لذا از اين مطالعه اين نتيجه حاصل شد که ناحيه جغرافيايي به عنوان يکي از متغيرهاي غير زباني سبب گوناگوني گويشي ميشود اما زبان فارسي در مقام زبان معيار و زبان غالب در جامعه بر تنوعات گويشي و بخصوص گيلکي تأثير بسزايي دارد.
در بررسيهاي زبانشناسي اجتماعي اعتقاد بر اين اسـت کـه 1 Language 2 Accent 3 Dialect تغييرات زباني به نواحي جغرافيايي که نزديک تر است ، زودتر سرايت ميکند.
مجموعه زبان هاي حاشيه درياي خزر در اين بخش داده هاي زباني جمع آوري شده به لحاظ آوايي و مسايل جغرافيايي وابسته به آن در نواحي غربي و مرکزي استان گيلان ( شهرهاي رشت و صومعه سرا) مورد مطالعه قرار ميگيرند.
مانند: (رجوع شود به تصویر صفحه) هرچند که در مناطق متفاوت ، گونه هاي متنوع گيلکي صحبت ميشود اما تأثير زبان فارسي در ميان گويشوران نماينده ي قشر فرهيخته و تحصيل کرده ي رشت که هنگام بررسي زبان گيلکي گويشور ما بودند در تلفظ واکه ها بيشتر مشخص است .