چکیده:
بازدارندگی، ازجمله روشهای قدیمی است که در تاریخ نظامی کاربرد بسیار داشته است. بازدارندگی در سادهترین شکل آن عبارت است از نوع ویژهای از روابط سیاسی که در آن یک طرف سعی در نفوذ بر رفتار طرف دیگر درجهت مطلوب خود دارد. بازدارندگی، یک نظریه در امنیت بینالملل است که مورد توجه کشورها در نظم آنارشیک منطقهای و جهانی قرار گرفته است. سامانه دفاع موشکی، ابزاری برای بازدارندگی تلقی میشود که البته در مناطق مختلف کارکردهای متفاوتی دارد؛ ازجمله در شرایط ثبات و بیثباتی و درنتیجه نظم و امنیت منطقهای متفاوت است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیرات سامانه دفاعی موشکی بر بازدارندگی منطقهای جمهوری اسلامی ایران قصد پاسخ به این پرسش را دارد که استقرار سامانههای دفاع موشکی توسط قدرت مداخلهگر در منطقه غرب آسیا، چه تأثیری بر بازدارندگی منطقهای جمهوری اسلامی ایران درپی دارد؟ درراستای پاسخ به پرسش با بهرهگیری از اسناد و منابع کتابخانهای موجود و استفاده از روش توصیفی و پرداختن به مفاهیمی چون بازدارندگی، سامانههای دفاع و راهبردهای موشکی به بررسی تأثیرات دفاع موشکی بر امنیت منطقه پرداخته شده است. نتایج و یافتههای پژوهش حاکی از آن است که سامانههای دفاع موشکی تأثیرات دووجهی بر امنیت منطقهای کشورها داشته و سامانه موشکی جمهوری اسلامی ایران بهعنوان سامانه اصلی تقویتکننده بازدارندگی این کشور عمل نموده و میتواند به تقویت امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران کمک نماید.
As an element of national strategy and diplomacy, deterrence is not a new concept. However, it one of the old means which has been of widespread use in military history. At its simplest form, deterrence is a specific type of political relation where one side endeavors to influence other party’s behavior for its desired purpose. Deterrence is a theory in international security which has been taken into consideration in the regional and international anarchic order. However, the missile defense system is a means used for deterrence, which off course has different functions in different regions especially in times of instability and stability, hence the regional order and security being different. Aimed at studying the impacts of missile defense system on the regional deterrence of the Islamic Republic of Iran, this research intends to answer this question. What effect does the establishment of missile system by the intervening power in the West Asia region have upon IRI’s regional deterrence? Using the library sources and documents available as well as descriptive method, and addressing concepts such as deterrence, defense systems and missile strategies, this research has addressed the effects of missile defense on the security of the region. The findings of the research indicate that missile defense systems have bidirectional effects on the regional security of the countries. Also, as the main system that amplifies IRIs deterrence, IRAN missile system is capable of strengthening the national security of the Islamic Republic of Iran.
خلاصه ماشینی:
ايران، نيز بهنوبهخود درراستاي مقابله با تهديدات ملموس و دشمنان خود، راهبرد بازدارندگي و ارتقاي فناوري نظامي را اتخاذ کرده و با بهرهگيري از سامانههاي موشکي، توانسته است به حفظ و امنيت خود در منطقة آشوبزده غرب آسيا کمک نمايد (امينيان، ضميري جيرسرايي، ٦٣١١: ١٦).
اين مسئله از دو جهت حائز اهميت است که ازيکسو، سامانههاي دفاع موشکي امريکا ازطريق تقويت قدرت خنثيسازي حملت طرف مقابل، بر قدرت تهاجمي خود خواهد افزود و ازسويديگر، جمهوري اسلمي ايران نيز با رفتاري مشابه که براساس نظريه نئورئاليستي کنت والتز که از تأثيرات ساختاري سيستم منتج شده است، براي خنثيسازي چنين عدم تعادلي، نياز به تقويت قدرت موشکي و دفاع موشکي و بهينهسازي آن دارد.
اين پژوهش با درنظرگرفتن اهميت پيامدهاي سامانههاي موشکي بر محيط پيراموني ايران و کل غرب آسيا، تأثير مثبت آن بر بازدارندگي کشورمان، شناخت راهکارهاي مواجهه با خطرات منطقه اي و بهحداقلرساندن آسيب هاي احتمالي مدل نويني از بازدارندگي با هدف تبيين تأثيرات سامانههاي دفاع موشکي در شرايط ثبات و بي ثباتي بر بازدارندگي منطقهاي جمهوري اسلمي ايران با بهرهگيري از منابع کتابخانهاي و اسنادي به روش توصيفي به واکاوي راهبرد بازدارندگي و سامانههاي دفاع موشکي، ثبات و بيثباتي پرداخته است و درنهايت تأثيرات دفاع موشکي بر امنيت منطقه را مورد کندوکاو قرار داده است و قصد دارد به پرسش "استقرار سامانههاي دفاع موشکي توسط قدرت مداخلهگر در منطقه غرب آسيا، بر بازدارندگي منطقهاي جمهوري اسلمي ايران چه تأثيري دارد؟" پاسخ مناسبي ارائه دهد.