چکیده:
خواستهها و تمایلات طولانیمدت شوروی برای دست یافتن به آبهای آزاد و سپس کشور هند با گذشتن از سرزمین ایران و رسیدن به خلیج فارس امکانپذیر بود. بنابراین برای اینکه به چنین هدفی دست یابد، تمرکز خود را بر روی نقطهی ضعیف و آسیبپذیر ایران که پطر کبیر در وصیتنامهی خود آن را «رگ حساس ایران» نام برده است، یعنی منطقهی حساس قفقاز گماشت. مشکلات داخلی گرجستان و کشمکشهای بین دو دولت روسی و انگلیس بر سر حاکمیت بر این منطقه در شکل و هیبت جنگهای دورهی اول ایران و روس، در زمان قاجاریه و پادشاهی فتحعلی شاه قاجار صورت گرفت. دلایلی چون حمایت نکردن فتحعلی شاه قاجار از ولیعهد خود، عباس میرزا که در آن زمان مسئولیت جنگ را بر عهده داشت، به طول انجامیدن جنگ، سیاست کثیف انگلستان که همواره به فکر منافع خود بود در حین پشت کردن به ایران با روسیه دست دوستی داد تا از راههای رسیدن به هند محافظت کند و خروج مستشاران نظامی که سپاه ایران را علنا نابود کرده بود، از عوامل عدم پیروزی ایران در این دوره از جنگها بهحساب میآیند. در تاریخ اکتبر 1813 نمایندهی کشور انگلیس به نام سرگور اوزلی با پادرمیانی میان ایران و روسیه، عهدنامهی گلستان نوشته شد و به امضای طرفین رسید. در پی امضای این عهدنامه شاه ایران باید تمامی سرزمینهای: قرهباغ یا قراباغ، شیروان، باکو، گنجه و.... را به روسیه واگذار میکرد. در این مقاله سعی شده است به توضیح عواملی که چه جنبهی داخلی و چه جنبهی خارجی در شکست ایران و امضا شدن عهدنامه گلستان دارند و نتایج و پیامدهای این عهدنامه پرداخته شود.
The long-term Soviet aspirations for free water and then India were made possible by crossing the Iranian land
and reaching the Persian Gulf. Thus, to achieve this goal, it focused on the weak point and Vulnerable Iran,
which Peter the Great has dismissed in his will as the "sensitive vessel of Iran", the sensitive region of the
Caucasus. Georgia's internal problems and the conflicts between the two Russian-British governments over
sovereignty occurred in the form of the first Iranian-Russian wars during the Qajar period and Fath Ali Shah
Qajar's reign. Reasons why Fath Ali Shah Qajar did not support his crown prince, Abbas Mirza, who was
responsible for the war at the time, waged a dirty British policy of always keeping his interests in Russia while
turning Iran back on Iran Protecting ways to reach India, and the outflow of military advisers who had publicly
destroyed the Iranian Army, are among the factors behind Iran's failure to win the war. In October 1813, a
representative of the British, Sergei Ozli, signed a treaty of Golestan with an agreement between Iran and Russia
and the parties signed it. Following the signing of this treaty, the Shah of Iran had to surrender all territories:
Nagorno-Karabakh or Gharabagh, Shirvan, Baku, Ganja, etc. to Russia. This article attempts to explain the
internal and external aspects of Iran's failure to sign the Golestan Treaty and the consequences and consequences
of this treaty.
خلاصه ماشینی:
دلایلی چون حمایت نکردن فتحعلی شاه قاجار از ولیعهد خود، عباس میرزا که در آن زمان مسئولیت جنگ را بر عهده داشت، به طول انجامیدن جنگ، سیاست کثیف انگلستان که همواره به فکر منافع خود بود در حین پشت کردن به ایران با روسیه دست دوستی داد تا از راههای رسیدن به هند محافظت کند و خروج مستشاران نظامی که سپاه ایران را علناً نابود کرده بود، از عوامل عدم پیروزی ایران در این دوره از جنگها بهحساب میآیند.
از آن جایی که ناپلئون در اجرای سیاست خود و تحت مستعمره قرار دادن هندوستان، به ایران و عثمانی نزدیک شده بود، کشور انگلیس توطئه هایی را صورت داد و روسیه را بر علیه ایران و عثمانی شوراند و در نتیجه روسیه به خاک ایران تجاوز کرد و منطقهی گرجستان را بدست آورد.
این ساده اندیشی تا آنجا ادامه دارد که سرگور اوزلی سفیر نیرنگ باز بریتانیابا وجود اینکه بیشتر پیروزی ها در جنگهای ده ساله نصیب ایران شده بود و آن هم درست در شرایطی که به علت درگیری هایی که با ناپلئون پیدا کرده بود خود را برای قبول یک صلح فوری ناچار می دید شاه ناآگاه ایران را بدین وعده ی محال دلخوش کرده بود که اگر قرار داد صلح، بدون اصرار در استرداد گرجستان امضا شود، دولت انگلیس وساطت خواهد کرد که سردار روس گرجستان را به ایران باز گرداند (پناهی سمنانی، ۱۳۷۶: 125).