چکیده:
هویت ملی نشانگر شخصیت هر ملت است که میتواند آن ملت را در بین سایر ملل مطرح و برجسته نماید. هدف این بررسی، تعیین میزان توجه کتابهای درسی دورهی ابتدایی به مقوله هویت ملی است. روش پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتوا میباشد. جامعه آماری کلیه 43 کتاب درسی دورهی ابتدایی چاپ شده در سال 1396 است که با استفاده روش سرشماری (تمام شماری)، تمام جامعه آماری موردمطالعه قرار گرفت. ابزار گردآوری دادهها، فرم تحلیل محتوای کتابهای درسی محقق ساخته بود. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل محتوا به کمک تکنیک آنتروپی شانون استفاده شده است. یافتهها نشان داد که در بین مؤلفههای هویت ملی (فرهنگی، سیاسی، نمادها)، مؤلفه سیاسی با 274 مورد، مؤلفه فرهنگی 273 مورد و نمادها 195 مورد در کتابهای درسی بکار رفتهاند. همچنین یافتهها نشان داد که بیشترین مقدار ضریب اهمیت در کتابهای درسی دوره ابتدایی را پایه سوم و کمترین مقدار را پایه دوم ابتدایی داشته است.
National identity represents the personality of every nation that can be raised and highlighted among other nations. The aim of this study was to determine the attention of primary school textbooks to national identity. The research method is descriptive content analysis. The statistical population of all 43 primary school textbooks published in 2017 was studied using census method. Data collection tool was a researcher-made content analysis form of textbooks. Content analysis was used to analyze the data using The Shanon Entherapy Technique. The findings showed that among the components of national identity (cultural, political, symbols), political component with 274 cases, cultural component of 273 cases and symbols 195 cases were used in textbooks. The findings also showed that the highest importance coefficient in primary school textbooks had the third and lowest values in the second grade.
خلاصه ماشینی:
نوشادي، شمشيري و احمدي (١٣٩٠) در بررسي نقش کتاب هـاي تعليمـات اجتمـاعي پـنجم دبستان و سوم راهنمايي در شکل گيـري هويـت ملـي بـه عنـوان مقـاطع پايـاني دو دوره ابتـدايي و راهنمايي دريافته اند که در کتب ذکر شده ، به مقوله هاي ديني و سياسي به عنوان رکن اسلاميت در حد نسبتا مطلوبي پرداخته شده درحالي که ابعاد ديگر هويت ملي مانند تجدد و ايرانيت مورد غفلت واقع شده است .
هاشمي، قربانعلي زاده (١٣٩٣) در بررسي هويـت ملـي در کتـب مطالعـات اجتمـاعي دوره ي ابتدايي، کتب جديدالتأليف مطالعات اجتماعي دوره تحول بنيـادين دريافتـه انـد کـه در ايـن کتـب ١١٧١ مورد به مفهوم هويت ملي اشاره شده است که از اين مقدار بيشترين ميزان به کتاب مطالعات اجتماعي پايه ششم تعلق داشته است .
توزيع فراواني مؤلفه سياسي در شش پايه اول ابتدايي (به تصویر صفحه رجوع شود) همان طور که داده هاي جدول ٣ نشان ميدهد، در کتاب هاي دوره ابتدايي، مؤلفه هاي سياسي ٢٧٤ بار ظاهر شده است ؛ که بيشترين آن ها مربوط به پايه پنجم (٨٠ مورد) و کمترين آن ها مربـوط به پايه دوم (١٢ مورد) بوده اسـت .
داده هاي بهنجار شده توجه کتاب هاي درسي دوره ابتدايي ايران (به تصویر صفحه رجوع شود) در جـدول (١٢)، داده هـاي بهنجـار شـده توجـه کتـاب هـاي درسـي دوره ابتـدايي ايـران بـه مؤلفه هاي هويت ملي به تفکيک هر پايه آمده است .
در بررسي پاسخ سؤال دوم به چه ميزان در کتاب هـاي درسـي دوره ابتـدايي ايـران بـه مؤلفـه سياسي هويت ملي توجه شده است ؟ يافته ها نشان داد که بيشترين ميزان اشاره به اين مؤلفه در پايـه پنجم و کمترين ميزان اشاره در پايه دوم بوده است .