چکیده:
شناخت دقیق آراء خاورشناسان درباره معارف اسلامی و نقد علمی دیدگاههای آنان، ضرورتی انکارناپذیر است؛ ازاینرو، در پژوهش حاضر تلاش شده است تا مقاله فایرستون درباره حضرت ابراهیمj به شیوه تحلیلی ـ توصیفی با رویکرد انتقادی معرفی و واکاوی شود. فایرستون گرچه تسلط نسبتاً خوبی به منابع معتبر اسلامی مربوط به حضرت ابراهیمj دارد؛ اما به دلیل عدم دسترسی و یا اشراف نداشتن به منابع شیعی و مراجعه یکسویه به منابع اهلسنت، اشتباهات غیرقابلاغماضی دارد. وی در این رابطه شبهاتی را مطرح کرده است؛ ازجمله آنها، نسبت دادن شرک و بتپرستی به پدر ابـراهیمj و نیاکان محمدk است. درحالیکه عصمت ابراهیمj را روایات فراوان و شواهد تاریخی زیادی اثبات میکند. شبهه دیگر آن است که در قرآن، ابراهیمj و موسیj، تنها پیامبرانی هستند که بهصراحت، صاحب کـتاب ذکـر شدهاند، درصورتیکه در برخی از آیات و روایات، علاوه بر حضرت ابراهیم و حضرت موسیj، پیامبران دیگری هم بهصراحت، صاحب کتاب معرفی شدهاند؛ ازجمله آنان، حضرت داوود، حضرت عیسی و پیامبر خاتم و...؛ و همچنین شبهات دیگری وجود دارد که نوشتار پیش رو پاسخهای درخوری به آنها داده است.
Accurate knowledge of Orientalists' views on Islamic teachings and scientific critique of their views is an undeniable necessity; Therefore, in the present research, an attempt has been accomplished to introduce and analyze Firestone's article about Prophet Ibrahim (A.S.) in an analytical-descriptive manner with a critical approach. Firestone, although has relatively acceptable potencies in the authoritative Islamic sources related to Abraham (A.S.); But due to lack of access to or comprehensive studies of Shiite sources and one-sided reference to Sunni sources, he makes unforgivable mistakes. He has put forward doubts in this regard; Among them is attributing polytheism and idolatry to the father of Ibrahim (A.S.) and the ancestors of Mohammad (A.S.), while the infallibility of Ibrahim (A.S.) had been proved by many narrations and many historical evidences. Another doubt is that in the Qur'an, Abraham (A.S.) and Moses (A.S.) are the only prophets who are explicitly mentioned as the holders of the book, while in some verses and hadiths, in addition to Abraham (A.S.) and Moses (A.S.), the other prophets are introduced explicitly as the holders of the book; Among them, Prophet David (A.S.), Jesus (A.S.) and the Last Prophet (P), etc. .; There are also other doubts to which this article has mentioned appropriate answers.
خلاصه ماشینی:
"Ishmael", in Encyclopaedia of the Quran; Leiden, Brill, 2002 «اسماعیل» (این اثر توسط دکتر حسن رضایى هفتادر ترجمه شده و در حال چاپ است).
وی با اعتماد به این مطلب و بدون اینکه به کیفیت درخواست و صحت یا عدم آن، اشاره کند، از آن میگذرد؛ اما نظر عالمان شیعه برخلاف این دیدگاه است؛ زیرا آنان پدر ابراهیم( و اجداد پیامبر( را مـوحد میدانند (مفید، تـصحیح الإعـتقاد، 1413: 139؛ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بیتا: 4/ 175؛ طبرسی، مکارمالاخلاق، 1372: 4 / 497؛ مجلسی، بحارالانوار، 1403: 12 / 49؛ عاملی، الصحیح من سـیرة النـبی الأعـظم، 1415: 2 / 74 ـ 75).
ذبیح کیست؟ فایرستون درباره اینکه کدامیک از فرزندان ابراهیم( ذبیح بوده، مینویسد: مطالعه کمّیِ متون تفسیری اولیه، نـشان مـیدهد که اکثر مفسران قرآن تا اواسط قرن دوم هجری (نهم میلادی) اسحاق را قـربانی مـوردنظر مـیدانستند؛ اما بعدها انتخاب اسماعیل فزونی گرفت و این رویه تا به امروز پابرجا بوده است (Firestone, Reuven, Abraham, Encyclopaedia of the Quran, v.
بررسی چنانچه فایرستون اشاره کرده است، آنچه از بررسی منابع تاریخی، تفسیری و روایی برمیآید، این است که درباره فرزند بشارت داده شده به ابراهیم و ذبح او، اختلافنظر وجود دارد.
از سیاق آیات قرآن که مربوط بـه تـولد فرزندان ابراهیم( است، فهمیده میشود، هرکجا که خداوند به غلام حلیم بشارت داده، منظور اسماعیل است و هرکجا به غلام علیم بشارت داده، مقصود اسحاق است (سیدرضا، حـضرت ابـراهیم( در منابع تفسیر و حدیث، 1383: 191؛ شنقیطی، اضواء البیان فی ایضاح القرآن، 1417: 4 / 337 ـ 338).