چکیده:
خبر جعلی را می توان خبری دانست که در ماهیت خود دچار تحریف و از بستر و زمینه اصلی اش جدا شده و بنابراین نامعتبر است. ظهور عصرفناوری های ارتباطی دیجیتال و ویژگی های آن که تغییرات گسترده ای را در نظام های تولید، توزیع و مصرف رسانه ای موجب شده است از یک طرف بستر بسیارگسترده تر و مهیاتری برای انتشار و مصرف اخبارجعلی فراهم آورده و از طرف دیگر امکانات شناسایی و مقابله با این نوع اخبار را نیز توسعه داده است. امّا به نظر می رسد آن چه که در ابتدا و حتی پیش از استراتژی ها و تکنیک های مقابله باید مورد توجه قرار گیرد، پرداختن به ماهیتِ اخبار جعلی و دلایل ظهور و بروز آن در عصر دیجیتال است. در این پژوهش با استفاده از روش فرا تحلیل کیفی و بهرهگیری از مطالعات و پژوهش های صورت گرفته، به تعریف چیستی و تبیین چرایی اخبار جعلی در عصر فناوری های ارتباطی دیجیتال پرداخته شده است. مطالعه و مقایسه ی دیدگاه های مطرح شده در این حوزه، شناسایی وجوه افتراق و اشتراک آنها و همین طور نوع نگاهِ آنها به مقوله اخبار جعلی در کنار تطبیق، ترکیب و تفسیرنتایج، می تواند ما را به سوی اتخاذ یک رویکرد واقع بینانه برای مواجهه با اخبار جعلی و درک چیستی و چرایی بروزِ رو به گسترشِ آن در عصر ارتباطات نوین جهانی رهنمون شود.
Fake News can be understood as a kind of distorted news in its essence which has been separated from its origins & context, hence it is invalid. The era of emerging digital communication technologies & their features has led to broad changes in production disciplines. Media distribution & consumption has provided a broader runway for dissemination & usage of Fake News on one hand and on the other, the capacity of identifying & retaliating to this kind of news has been developed. But it seems that in the beginning, even prior to strategies & techniques of retaliation, what should be considered is the essence of Fake News and the causes of its emergence in digital era. In this research by applying a qualitative Meta analysis methodology & exploitation of previous studies, we try to express the why & how of Fake News in digital age. By studying & comparison of propounded views in this regard, we will come to commonalities & discords. Similarly, their attitude towards the issue of Fake News together with matching, mixing & interpreting the outcomes, can lead us to acquire a realistic approach towards facing the Fake News while understanding its ever expanding why & how in the new global communication era.
خلاصه ماشینی:
مطالعه و مقایسه ی دیدگاه های مطرح شده در این حوزه ، شناسایی وجوه افتراق و اشتراک آن ها و همین طور نوع نگاه آن ها به مقوله ِاخبار جعلی در کنار تطبیق ، ترکیب و تفسیرنتایج ، می تواند ما را به سوی اتخاذ یک رویکرد واقع بینانه برای مواجهه با اخبار جعلی و درک چیستی و چرایی بروز رو به گسترش آن در عصر ارتباطات نوین جهانی رهنمون شود.
از دیگر تعاریفی که در منابع منتخب برای اخبار جعلی ذکر شده و چندان جامع و دقیق نیستند، میتوان به این تعاریف اشاره کرد: «اخبار جعلی، محتوای نادرستی (اغلب به صورت آنلاین ) است که خود را به عنوان حقیقت معرفی میکند؛ اما برای دستکاری، فریب ، کسب پول و هر دلیل قابل تصور دیگر استفاده میشود (لارکین ٥، ٢٠١٧: ١٠).
Satirical Fake News در مجموع و با توجه به تعاریف و دسته بندیهای ارائه شده میتوان گفت اخبار جعلی از منظر هدف به دو دستۀ ناخواسته و هدفمند و از منظر محتوا به هفت دستۀ زیر قابل تقسیم اند؛ جدول ٤: دسته بندی هفت گانۀ اخبار جعلی از منظر محتوا (به تصویر صفحه رجوع شود) تولید و مصرف اخبار جعلی یکی از مباحث اصلی که ذیل تولید و مصرف اخبار جعلی، قابل طرح است ، انگیزه های تولید و مصرف چنین اخباری است .
شاکموت (٢٠١٨) این دریافت اخبار از منابع مبتنی بر خود را در نسبی شدن حقیقت و مصرف اخبار جعلی مؤثر میداند و معتقد است دریافت اطلاعات غلط و نادرست بیشتر در زمانی اتفاق میافتد که کاربران رسانه های اجتماعی تنها با اطلاعاتی که با آنها موافق هستند، احاطه شده اند.