چکیده:
پروین/ ثریّا از زیباترین اجرام آسمانی در شب است که اکثر شاعران ایران و عرب در اشعار خود به آن اشاره کردهاند و مضامین گوناگون و تصاویر مختلف آفریدهاند. سعدی شیرازی نیز همچون دیگر شاعران، بارها از کلمۀ پروین یا ثریّا در آثار خود نام برده و مضامین لطیف و زیبایی از آن ارائه کرده که بعضی در ادبیّات فارسی سابقه دارد و بعضی نیز حاصل هنر خود اوست.
یکی از این موضوعات، تصویر نخوابیدن چشم او در طول شبی بهاری همچون پروین در آسمان است که در اینجا پس از مقدّماتی، به تحلیل بیت پرداخته میشود و اینکه تصویر سعدی با وضعیّت استقرار ستارگان و صور فلکی در فصل بهار مغایر است.
خلاصه ماشینی:
یکی از این موضوعات، تصویر نخوابیدنِ چشم او در طول شبی بهاری همچون پروین در آسمان است که در اینجا پس از مقدّماتی، به تحلیل بیت پرداخته میشود و اینکه تصویر سعدی با وضعیّتِ استقرار ستارگان و صور فلکی در فصل بهار مغایر است.
پروین، ثریّا، ثور(گاو)، سعدی، بهار پروین/ ثریّا پروین یا ثریّا از زیباترین اجرام آسمانی در شب است که تقریباً اکثر شاعران ایران و عرب در اشعار خود از آن نام بردهاند و مضامین و تصاویر دلکش و زیبایی آفریدهاند.
اخوان زنجانی در مقدّمۀ خود بر کتاب «شرح ثمرۀ بطلمیوس» با نقل از بیرونی نوشته است که با توجّه به جدول منازل ماه در زبان سغدی و خوارزمی بهنظر میرسد که نخستین منزل ماه، پروین بوده است و شمارش منازل قمر از پروین، نشانگر آن است که در زمانی بسیار دور، نقطۀ اعتدال بهاری در مجموعۀ ستارگان پروین بوده است(خواجه نصیرالدّین طوسی، 1378: پنجاه).