چکیده:
نزاری یکی از شاعران معروف فارسی در قرن هفتم و هشتم هجری است که آثار متعددی در قالبهای مختلف از او باقی مانده است. غزلیات و مثنویها و رباعیات نزاری چاپ شدهاند، ولی سایر اشعار او، اعم از قصاید، قطعات، ترکیببند، ترجیعبند و مسمطها هنوز چاپ نشدهاند. از طرفی در برخی نسخههای بازیافته کلیات نزاری ابیات دیگری هست که در نسخههای چاپی نیست. یکی از این نسخهها، نسخة کلیات نزاری متعلق به کتابخانة چوروم حسنپاشا در ترکیه است که در این مقاله ضمن معرفی آن، ابیات تازهای از اشعار نزاری را که در آن نسخه آمده، ولی در نسخههای مورد استفادة مصححان نبوده، میآوریم. از طرفی برخی به اختلافات مهمی که از نظر نگارندگان صحیحتر از ضبطهای نسخههای چاپی است، اشاره کردهایم. لازم به ذکر است از بین آثار منظوم نزاری، آنچه که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، غزلیات، سفرنامه، مثنوی روز و شب و نامههای منظوم اوست.
Nizari is one of the famous Persian poets of the seventh and eighth centuries AH. Many of his works are still extant in various forms. His sonnets, quatrains, and masnavi poems have been published, but his other poems have not yet been published. In some of the manuscripts of Nizari’s collection of works, there are verses that cannot be found in the printed versions. One of these manuscripts is kept in Churom Hasanpasa Library in Turkey. This article mentions some important differences between the aforesaid manuscript and the published works. It argues that the manuscript is more credible than the printed copies. It should be noted that among Nizari’s works, what is studied in this article are his sonnets, Safarnama, Munazara-yi Shab wa Ruz, and his letters.
خلاصه ماشینی:
دست نويس کليات نزاري قهستاني در کتابخانۀ چوروم حسن پاشا و اهميت آن در تصحيح و تکميل اشعار او مهدي رحيم پور دانشجوي دکتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه محقق اردبيلي، اردبيل ، ايران 1 عسگر صلاحي دانشيار زبان و ادبيات فارسي دانشگاه محقق اردبيلي، اردبيل ، ايران تاريخ دريافت مقاله : ٣/٢١/ ٩٩ ؛ تاريخ پذيرش مقاله ٩٩/٥/٢٦ (از ص ١٢٥ تا ص ١٤٥) چکيده نزاري يکي از شاعران معروف فارسي در قرن هفتم و هشتم هجري است که آثار متعددي در قالب هاي مختلف از او باقي مانده است .
نگارنده در جاي ديگر به دست نويسهاي اشعار نزاري و ارزش و اهميت آنها خواهد پرداخت ، اما در اينجا عجالتا به ذکر اين نکته بسنده ميکنيم 1 که پس از دست نويس بسيار مهم کليات نزاري که در کتابخانۀ سالتيکوف شچدرين در لنينگراد به شمارة ٤١٥ نگهداري ميشود و در رمضان ٨٣٧ ق کتابت شده (دانش پژوه ، ١٣٥٨: ١٤٠)، نسخۀ چوروم از لحاظ تاريخي دومين دست نويس از کليات نزاري است که به تاريخ محرم ٨٦٥ ق کتابت شده است .
١. مثنوي روز و شب اين مثنوي بر اساس دست نويس روسيه و به کوشش دکتر نصرالله پورجوادي چاپ شده ، ولي نسخۀ چوروم حسن پاشا در دسترس ايشان نبوده است .
ميکروفيلم اين نسخه به شمارة ١٠٦٧ در کتابخانۀ مرکزي دانشگاه تهران نگهداري ميشود (نک : دانش پژوه ، ١٣٤٨، ١٠٠/١) نسخۀ ديگر که در همين موزه نگهداري ميشود که در ١٠٣١ قمري به دست محمدطاهر محزون بخاري کتابت شده و اغلب شامل غزليات است و اندکي قطعه و قصيده دارد.