چکیده:
کارکرد و اهمیت بانکها در اقتصاد کشور به علت ماهیت کار آنها بسیار بالا است و اگر بانکها نقش خود را بهدرستی انجام ندهند و نتوانند پاسخگوی سرمایهگذاران و ذینفعان باشند، باعث ایجاد بحران اقتصادی خواهند شد. تعیین و مدیریت ایجاد نقدینگی بانکها و بهخصوص شناخت عواملی که بر روی این نوع نقدینگی بانکها میگذارند میتواند کمک بسزایی به مقامات ناظر برای پیشبرد اهداف و پیشگیری از ایجاد ورشکستگی بانکها کند؛ ازاینرو پژوهش حاضر به دنبال محاسبه شاخص ایجاد نقدینگی و بررسی عوامل موثر بر ایجاد نقدینگی بانکهای عضو «بورس اوراق بهادار تهران» طی سالهای 1388 تا 1395 است. بدین منظور نمونهای متشکل از 8 بانک عضو بورس انتخاب و شاخص ایجاد نقدینگی هر یک محاسبه شد. در ادامه با استفاده از مدل رگرسیونی چندمتغیره، روابط متغیرها بررسی شد. نتایج پژوهش نمایانگر عملکرد ضعیف در ایجاد نقدینگی و وجود ارتباط معنادار و مستقیم بین متغیرهای اندازه بانک، نسبت کل وام به کل سپردهها و نسبت آنی با شاخص ایجاد نقدینگی بانکهای عضو نمونه آماری است و رابطه بین تغییرات شاخص بازار سهام و ایجاد نقدینگی بانکها معکوس ارزیابی شد و میتوان بیان کرد که با رونق بازار سرمایه، نرخهای سپرده بانکی جذابیت خود را نزد سرمایهگذاران از دست میدهند که به کاهش سپردهها نزد بانک منجر میشود و درنتیجه ایجاد نقدینگی بانکها به علت کاهش منابع دردسترس کاهش مییابد.
The function and importance of banks in the country's economy is very high due to the nature of their work; and if banks do not play their role properly and cannot respond to investors and stakeholders, they will create a financial crisis. Determining and managing liquidity (liquidity creation) of banks and in particular recognizing the factors affecting this type of banks' liquidity, can be of great assistance to supervisory authorities to advance the objectives and prevent bank failures. Therefore, this research tries to calculate the liquidity creation index and investigate the factors affecting the liquidity creation of banks listed in Tehran Stock Exchange during the years 2010-2016. For this purpose, a sample consisted of 8 banks listed in Stock Exchange were selected and the liquidity creation index was calculated. Then, using the multivariable regression model, the relationship between variables was investigated. The results of the research indicate a weak performance in creating liquidity and the existence of a significant and direct relationship between the ratio of the bank size, total loan to the total deposits and quick ratio with The liquidity creation index is a member of the statistical sample and The relationship between stock market index changes and liquidity creation of banks was reversed, It can be argued that, with the burgeoning capital market, bank deposit rates lose their attractiveness to investors, which leads to a decrease in deposits with the bank, and as a result of banks' liquidity creation due to reduced available resources is reduced.
خلاصه ماشینی:
نتايج پژوهش نمايانگر عملکرد ضعيف در ايجاد نقدينگي و وجود ارتباط معنادار و مستقيم بين متغيرهاي اندازه بانک ، نسبت کل وام به کل سپرده ها و نسبت آني با شاخص ايجاد نقدينگي بانک هاي عضو نمونه آماري است و رابطه بين تغييرات شاخص بازار سهام و ايجاد نقدينگي بانک ها معکوس ارزيابي شد و ميتوان بيان کرد که با رونق بازار سرمايه ، نرخ هاي سپرده بانکي جذابيت خود را نزد سرمايه گذاران از دست ميدهند که به کاهش سپرده ها نزد بانک منجر ميشود و درنتيجه ايجاد نقدينگي بانک ها به علت کاهش منابع در- دسترس کاهش مييابد.
٢. مباني نظري و پيشينه پژوهش طبق مباني نظري در خصوص محاسبه شاخص خلق نقدينگي بانک ها بر امکان خلق نقدينگي بانک ها از طريق اقلام زيرخط ترازنامه تأکيد شده است و در محاسبه اين شاخص اقلام زيرخط نيز نقش اساسي ايفا ميکنند؛ همچنين با توجه به مباني نظري در خصوص عوامل مؤثر بر ايجاد نقدينگي بانک ها که نشانگر نقش واسطه گري مالي بانک ها در اقتصاد هر کشور است بر عوامل دروني بانک ها مانند سرمايه ، ميزان سپرده و وام هاي اعطايي، اندازه بانک ، عملکرد مالي، 1.
برگر و باومن ٢ (٢٠٠٩)، معيارهاي ايجاد نقدينگي را با استفاده از يک روش سه مرحله اي به اين صورت محاسبه کرده اند که در مرحله ١، همه ترازنامه بانکي و فعاليت هاي خارج از ترازنامه را به صورت نقدي، نيمه نقدي يا غيرنقدي طبقه بندي کردند.
. 3Fungacova, Weill & Zhou.
4. Hackethal, Rauch, Steffen & Tyrell.
بين نسبت کل وام به کل سپرده ها و ايجاد نقدينگي بانک هاي عضو «بورس اوراق بهادار تهران » رابطه معناداري وجود دارد.