چکیده:
مفهوم پیچیده تعهد در اقتصاد کنونی به همان سادگی گذشته باقی نمانده است و هر روز بر دایره اعراض آن افزوده میشود. تعهد در یک دید بسیار کلی، به دو نوع ساده و مرکب تقسیم میشود. تعهد مرکب گاه ناشی از تعدد در ذات تعهد است و گاه ناشی از تعدد در اطراف تعهد. در حقوق ما، تعدد در اطراف تعهد را میتوان به دو نوع گسسته و پیوسته تقسیم کرد. تعهد گسسته نیز خود به دو نوع عادی و تضاممی تقسیم میشود. تعهد تضاممی هر چند در ابتدا عنصری بیگانه به نظر میرسد؛ اما با گسترش مفهوم بیمه، در حقوق ما از جایگاه مستحکمی برخوردار شده است. تعهد تضاممی حالت تعهد واحدی است که برای آن، چند بدهکار وجود دارد و میان آنان هیچگونه ارتباط حقوقی برقرار نیست؛ و از این جهت در مقابل دین تضامنی قرار میگیرد. بررسی تعهد تضاممی و آثار آن و ایجاد مرزی قاطع میان آن و سایر نهادهای حقوقی در تعدد متعددالاطراف؛ علاوه بر تحکیم جایگاه این نهاد حقوقی، به غنای بحث تعهدات حقوق ما و به ویژه در حقوق بیمه خواهد افزود.
The obligation has been interested by the new world and its complexity, and rarely do we face to a pure obligation. Its provisions are improved, weather in the instinct of obligation or in the owners. As a general approach, the obligation has divided to simple one and complex one. Complex obligation may made by interring provisions in the instinct of obligation itself or increasing number of owners. In our legal system plurality in owners of obligation may divided to disconnected obligation and connected obligation. Plurality disconnected obligation- means a kind of complex obligation which has more than one debtor or crenate – itself divided to normal one and insolidum. Although the insolidum has diffused background in our legal system, but it has valued by insurance industry, and this point has outlined its description which this research wanted to do. Insolidum is a kind of unique and seamlessly obligation which has been owed by several debtors, whom have no legal connection with each other in that subject. with this meaning it seems opposite of solidarite. Study this legal meaning and its characteristics can reinforce our obligation law, especially our insurance law.
خلاصه ماشینی:
تعهد تضاممی حالت تعهد واحدی است كه برای آن، چند بدهکار وجود دارد و میان آنان هیچگونه ارتباط حقوقی برقرار نیست؛ و از این جهت در مقابل دین تضامنی قرار میگیرد.
تضامم نوع خاصی از تعهدات جمعی كه در نظام تعهدات گسسته دیده شده و رگههایی از آن در نظام حقوقی ما نیز وجود دارد؛ اما بر خلاف حقوق غربی، ابعاد آن بهطور كامل موشكافی نشده و به عنوان نهاد حقوقی مستقل مورد بررسی قرار نگرفته است.
اثر مهم تعهد تضاممی آن است که پرداخت کننده قراردادی قائممقام طلبکار شده و عیناً از حقوق او بهرمند میشود و بدهکاران اصولاً با هم ارتباط حقوقی مستقیمی ندارند؛ مانند دعوای مستقیم موجر علیه مستأجر فرعی جهت دریافت اجاره و یا دعوی مستقیم کارگری علیه کارفرمای اصلی و یا دعوای مستقیم زیاندیده علیه بیمهگر و یا بیمه علیه عامل زیان.
اثر عملی مهم این تلقی آن است که در تضامن منفی میتوان شرط بر ترتب در مطالبه نمود، اما در تضامم از آنجا که هیچ رابطهایی میان بدهکاران وجود ندارد، نمیتوان چنین شرطی را برقرار کرد.
اما در تضامم که میان بدهکاران ارتباطی وجود ندارد، نسبت به هر یک از بدهکاران باید جداگانه مطالبه صورت پذیرد و قائممقامی بدهکارِ پرداختکننده، نوعی از انتقال طلب را در خود دارد که به موجب آن جانشین طلبکار و تمام طلب خواهد شد و استقلال خود را از این جهت حفظ خواهد کرد.
32- Terre, francois et simler, philippe et lequette, yves (2005(, droit civil les obligations, dalloz, paris.