چکیده:
شیوه تدفین زرتشتیان، شیوهای خاص و متفاوت با دیگر مذاهب است که از نظر راهبردی و هدف در بیشتر ادوار و مکانهای مختلف جغرافیایی رعایت شده، اما در شیوه اجرا تفاوتهایی در آن حاصل شده است. این تفاوتها، انعکاسدهنده تحولات محیطی، فرهنگی و اجتماعی زرتشتیان در طول این سدهها است. از اینرو بررسی روند این تغییرات میتواند به درک بهتری از جوامع زرتشتی در طول دوره اسلامی منجر شود. شیوه استفادهشده در پژوهش حاضر از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر روش میدانی بوده و نحوه گردآوری دادهها نیز اسنادی و کتابخانهای است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که برای زرتشتیان ایرانی و پارسیان هند، نیالودن عناصر طبیعی و در معرض خورشید قراردادن جسد مهمترین اصل آیینی محسوب میشده و برای حفظ این آیین، در موقعیتهای مختلف فرهنگی، اجتماعی، زمانی، محیطی و ... بناهایی متناسب با آیین خود برپا داشتهاند. اما با شروع مدرنیسم و وضعیت پیچیده نظامهای کلانشهری در اواخر سده بیستم میلادی، جامعه زرتشتی، بهخصوص زرتشتیان ایران، با این موج همراه شدند و مناسبات اجتماعی را به اجرای سنتهای کهن، از جمله شیوه تدفین، ترجیح دادند.
The burial method of Zoroastrians is a special and different method from other religions that has been observed strategically and purposefully in most different periods and geographical places, but there have been differences in the method of execution. These differences reflect the environmental, cultural and social developments of Zoroastrians over these centuries. Therefore, examining the trend of these changes can lead to a better understanding of Zoroastrian communities during the Islamic period. The method used in the present article is fundamental in terms of purpose, and also field study. Furthermore, the method of data collection is documentary and library. The results of the study show that for Iranian Zoroastrians and Indian Persians, not polluting the natural elements and exposing the body to the sun was the most important ritual principle that in order to preserve it in different cultural, social, temporal and environmental situations, they erected buildings in accordance with their rites. But with the onset of modernism and the complex situation of metropolitan systems in the late twentieth century, Zoroastrian society, especially the Zoroastrians of Iran, joined this wave and preferred social relations to the implementation of ancient traditions, including burial.
خلاصه ماشینی:
بررسيروندتغييرات سبکيجايگاه تدفين زرتشتيان ايران وپارسيان هند * مليکا حيدري رضا مهرآفرين ** کارلو جيوواني چرتي *** [تاريخ دريافت : ۱۳۹۹/۰۳/۱۴ تاريخ پذيرش : ۱۳۹۹/۰۵/۲۹] چکيده شيوه تدفين زرتشتيان ، شيوه اي خاص و متفاوت بـا ديگـر مـذاهب اسـت کـه از نظـر راهبردي و هدف در بيشتر ادوار و مکان هاي مختلـف جغرافيـايي رعايـت شـده ، امـا در شيوه اجرا تفاوت هايي در آن حاصل شده است .
ژينيو برداشت رهبر از اين بنا را به عنوان دخمه رد ميکنـد و سبک معماري اين برج را نوعي معماري براي آرامگاه جمعي مي داند که بـراي گـردآوري اجساد يا استخوان هاي مردگان آن منطقه در نظر گرفته شده است (١٧٢ :٢٠٠٨ ,Gignoux).
بررسي ساختار دخمه هاي موجـود پارسـيان نشـان مـي دهـد کـه پارسـيان بـا حفـظ ساختاري که هم موضوع خورشيدنگرشي و در معرض پرندگان لاشخور قـراردادن جسـد را تأمين کرده و هم از آلوده کردن زمين جلوگيري مي کنـد، همـراه بـا پيشـرفت موقعيـت اجتماعي خود در جامعه هند، به پيچيدگيهاي اين ساختار نيز افزوده اند.
به گفته بـويس ، اين دخمه ، شامل دو قسمت بوده ، که يک قسمت براي عرضه داشت جسد و قسمت ديگر به عنوان استودان استفاده مـي شـده اسـت (٣ :١٩٧٤ ,Boyce ;٦٢١ :٢٠٠٤ ,Huff).
History of Zoroastrianism (Tārīkh-i Kīsh-i Zartusht), Translated by Humāyūn Ṣanʻatī-zādih, Tehran: Tūs.
Abstract of the History of Zoroastrianism (Chikīdi-yi Tārīkh-i Kīsh-i Zartusht), Translated by Humāyūn Ṣanʻatī-zādih, Tehran: Ṣafī ʻAli Shāh.