چکیده:
تاکنون نگاه چندان خوشپینانهای به آنچه که سیاههی کتسیاس دربارهی فرمانروایان آشور و
ماد آورده، در میان باستانشناسان دورهی تاریخی و تاریخپژوهان دانشگاهی دیده نشده است، بهطوری
که گاه این گزارشها را به کل افسانه و گزافهگویی نویسنده یا راویان میدانند. مقاله پیشرو، از راه
تحلیل اطلاعات آماری و گزارشهای درون متون، به این نکته میپردازد که آیا میتوان میان نتایج
محاسبات این دادههای خام و بودههای میدانی برآمده از کاوشهای باستانشناسی مدرن، یک تطبیق
دقیق به دست آورد و یا خیر؟ دراین نوشته, کوشیدهشد تا به هویتشناسی تاریخی این چهرههای
ناشناخته پرداخته و سپس یک گاهنگاری علمی برایشان یافته شود.
So far, the Ctesias’s list of Assyrian and Median rulers has not been considered
much optimistic among historical archaeologists and academic historians. So
that sometimes these reports are interpreted as myths and exaggerations of the
author or narrators.
This article tries to identify the historical identity of these figures, Unknown
cases are dealt with and then scientific chronology and timeline are found for
all of them.
خلاصه ماشینی:
ب( دریافتن فاصلهی زمانی میان تصرف هگمتانه به دســت کوروش دوم )سال ششم شهریاری نبونئید( و تصرف بابل به دست او )سال هفدهم همان شهریاری( برپایهی گاهنگاری استوانهی نبونئید )ABC7, in: livius.
هرودوت در بندهای 103 و 104 از کتاب یکم خود، از حملهی سکاها به بخشی از ماد و اشغال آن سرزمینها یاد کرده و سپس در بند 601 از همان کتاب، آورده اســت که این اشــغال ،28 سال طول کشید، اما این زمان، با در نظر گرفتهشدن 40 سال حکومت هوخشَتَرَو آغاز آن همزمان با سرآغاز شهریاری این شاه مادی بوده است )هرودوت ، .
آشوردنین پال پسر بزرگتر شلمنسر سوم )نخستین اشارهگر به مادها پیرو دیدگاه رایج در محافل باستانشناسی( و وارث قدرت، گرچه هیچگاه فرمانروای رسمی آشور نشد و حتی برضد پدرش نیز طغیان کرد، اما همخوانی هویتی، زمانی و مکانی او و ســردناپالوس و پایان ناکام هر دو شخصیت )یکی در جنگ با باجگزاران و دیگری در نبرد با نیروهای پدر و برادرش( نشان میدهد که گزارش کتسیاسی رگههای زیادی از درستی تاریخی را در دل خود جای داده است.
بر روی هم رفته، میتوان پیرو جدول 2، گاهنگاری شــاهان ماد برپایهی گزارش اوســبیوس با محوریت گزارش کتسیاس را چنین ترسیم کرد: جدول 2: فرمانروایان ماد پیش از دیااوکو )مندرج در کرونیکل اوسبیوس( (به تصویرصفحه رجوع شود) چنانکه دیده میشــود ابتدای این جدول از تاریخیت و اســتواریهای استنادی - هویتی، زمانی و مکانی قدرتمندی برخوردار اســت.