چکیده:
طی سالهای جنگ جهانی دوم، بهتدریج نفوذ انگلستان بهعنوان قدرت برتر در منطقه خلیجفارس رو به کاهش نهاد و نفوذ آمریکا ابرقدرتِ جدید غرب در منطقه گسترش یافت و به حضور انگلستان نقش جانبی داده شد. در این راستا رؤسایجمهور آمریکا، منافع کشور خود را در منطقه خلیجفارس حیاتی توصیف کردند. این مقاله بر آن است تا زمینههای حضور آمریکا در خلیجفارس با محوریت کشور ایران در خلال سالهای 1347- 1320ش./1968- 1941م. را مورد بررسی قرار دهد. تحولات سیاسی پس از پایان جنگ جهانی دوم، دکترین اتخاذشده از سوی رؤسایجمهور وقت آمریکا جهت نفوذ سیاسی ایالاتمتحده در منطقه خلیجفارس، تأمین امنیت رژیم صهیونیستی و نقش ایران در جنبش ظُفار طی این برهه زمانی، از مهمترین موضوعات مورد بحث در مقاله حاضر خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
تحولات سياسي پس از پايان جنگ جهاني دوم ، دکترين اتخاذشـده از سوي رؤسايجمهور وقت آمريکا جهت نفوذ سياسي ايالات متحده در منطقه خليج فارس ، تأمين امنيت رژيم صهيونيستي و نقش ايران در جنبش ظفار طي اين برهه زماني، از مهم ترين موضوعات مورد بحث در مقاله حاضر خواهد بود.
با از دور خارج شدن انگلسـتان بـه عنـوان ابرقـدرت آن عصـر بـه دنبال مسائل و مشکلات ناشي از جنگ جهاني دوم و از دست رفتن مستعمرات اين کشور بـر اثـر نهضت هاي استقلال طلبانه ، آفتاب در امپراتوري بريتانيا غروب کرد و آمريکا به عنـوان قـدرت برتـر غرب و حافظ منافع اين بلوک در رأس معادلات بين المللي قـرار گرفـت و جـايگزين انگلسـتان در مناطق تحت نفوذ شد.
پيـرو اجـراي سياسـت هـاي استالين در کشورهاي ايران ، ترکيه و يونان ، بلافاصله پـس از جنـگ جهـاني دوم ، رهبـران آمريکـا متقاعد شدند که چنانچه اين گونه سياست ها با مقاومـت کشـورهاي منطقـه و نيروهـاي بازدارنـده استراتژيک آمريکا روبرو نشوند، شوروي نيز از نقشه خود براي گسترش نفوذ و تسلطش بر بخشـي از خاورميانه دست بر نخواهد داشت .
) وي بـا اتخـاذ سياست "موازنه منفي" سعي در به اجرا گذاشتن قانون ملي شدن صنعت نفت کـرد، امـا اهميـت ميدان هاي نفتي ايران و حوزه خليج فارس که براي بازسازي اروپا و توانـايي غـرب بـراي مقابلـه بـا يک جنگ احتمالي و اقتصاد جهاني حياتي بود، ايالات متحده آمريکـا را برانگيخـت تـا بـه کمـک انگلستان براي پيشبرد منـافع کمپـانيهـاي نفتـي، کودتـاي ٢٨ مـرداد ١٩/١٣٣٢ اوت ١٩٥٣ را طراحي و اجراء کند و جريان اعتراضي را به جريان سازش با غرب تغيير دهـد.