چکیده:
کرامات و معجزات از جمله مباحث مطرح در آثار ادیبان و شاعران پارسی گوی بوده است. از زمانی که سنایی عرفان را به طور عملی وارد شعر نمود و زمینه برای ظهور عرفا و شاعران بزرگ فراهم شد، شعر به عنوان تجلیگاه خصال و کرامات شخصیتهای بزرگ دینی و ملی گردید. در این بین جایگاه امام علی(ع) به عنوان شخصیتی دینی و مذهبی غیر قابل انکار است. مأثورات عرفانی امام علی(ع) در آثار عرفا و شعرا منبع الهامات شعری و نویسندگی این گروه از جامعه گردید. مولانا به عنوان یکی از عرفا و شعرا برجسته در نضج و گسترش عرفان اسلامی نقش بیبدیلی ایفا نموده است و بررسی آثار وی برای درک بهتر ظرایف این عرصه میتواند راهگشا باشد. این مقاله در صدد است، به روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی کرامات امام علی(ع) در آثار مولانا جلال الدین رومی بپردازد. این پژوهش بر آن است که نشان دهد که علیرغم سنی مذهب بودن مولانا، وی ارادت خالصانهای نسبت به امام علی(ع) داشته و همواره از کرامات ایشان در اشعار و فحوای کلامش یاد کرده است.
خلاصه ماشینی:
به عنوان مثال در داستان «تنها کردن باغبان صوفي و فقيه و علـوي را از همديگر» زماني که باغبان ، علوي را متهم ميکند و زبان به تحقيـر وي مـيگشـايد مولانا نخست عمل آن مرد علوي را تقبيح ميکند که هيچ نادان و احمقـي اجـازه نـدارد که خود را منسوب به نبي(ص ) و علي(ع ) بشمارد: خويشتن را بر علي و بــر نبــــي بسته است اندر زمانــه بس غبـــي مولوي دشنام هاي باغبان را ناروا ميشمارد و باغبان بد دهـان را سـرزنش مـيکنـد و آنگاه توهين باغبان را متوجه خود کرده ، دامـان پـاک آل رسـول (ص ) را مبـرا از چنـين 526بررسي کرامات امام علي(ع ) در اشعار مولانا جلال الدين بلخي/ ٥٢٧ سخنان سخيفانه و بي ادبانه اي ميداند و عداوت و کينه ورزي با آل رسول (ص ) را در حـد کفر و ارتداد ميداند و ميگويد کسـي کـه حرمـت خانـدان نبـي(ص ) را نگـه نمـيدارد همچون شمر و يزيد است : هر که باشــــد از زنــــا و زانيـــان اين برد ظن در حــــق ربانيـــان هر که بر گردد سرش از چــرخ هــا همچو خود گردنده بيند خانــه را آنچه گفت آن باغبـــــان بوالفضـول حال او بد، دور از اولاد رســـــول گر نبــــودي او نتيجـــه مرتـــدان کي چنين گفتي بـــراي خانـدان (مولوي، ١٣٧٣: ٢٤٠) در ايــن ابيــات ، مولــوي ســادات را «شــريف » و خانــدان رســول را «آل ياســين » و دشمنانشان را «خوارج » ميخواند که حکايت از ايمان او به اهـل بيـت پيـامبر(ص ) دارد.
528بررسي کرامات امام علي(ع ) در اشعار مولانا جلال الدين بلخي/ ٥٢٩ جمله عشق و جمله لطف و جمله قدرت ، جمله ديد گشـتـه در هـسـتي شـهيد و در عـدم او مـرتـضي (مولوي، ١٣٨٣: ١٠٧) راز بگــــــشا اي علـي مرتضــي اي پـس از سوء القضا حسن القضا (مولوي، ١٣٧٢: ١٥٠) يک زني آمد بـه پيش مرتضـي گفت شــد بر ناودان طفي مـرا (همان : ٥٩٣) علي(ع) حيدر کر٦ار در برخي روايات يکي از نام هاي امام علي(ع ) «حيدر» معرفي شده اسـت .
علـي (ع ) کـه وصـي مـن ، 530بررسي کرامات امام علي(ع ) در اشعار مولانا جلال الدين بلخي/ ٥٣١ عموزاده ام ، برادرم ، شجاع ترين پشتيبانم ، شجاع ترين حمله کننده بـه دشـمن ، شمشـيرم ، شيرم و شير خدا است .