چکیده:
هویت از مهمترین مفاهیم علوم اجتماعی است. برخلاف نگاه ذاتگرا به هویت، هویتها در حال تحول و دگرگونی هستند. مولّفههای اساسی هویت در طی زمان و تحت تأثیر برخی حوادث و اندیشهها دچار تغییر و دگرگونی میشوند. نژاد آریایی بهعنوان یک مولّفه هویتبخش از سالهای جنگ جهانی اول به بعد، بهعنوان یکی از مولّفههای هویتبخش اضافه گردید. این مقاله دلایل و چگونگی برسازی هویت ایرانی بر اساس مولّفه نژاد را با استفاده از روش تاریخی-تحلیلی و با اتکا به نظریه برساختگرایی مورد بررسی قرار داده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که حوادث و پیامدهای جنگ جهانی اول چه تأثیری بر هویت نژادی ایرانیان داشته است؟ یافتههای پژوهش بر آن است که دوران جنگ جهانی اول به خاطر گسترش ارتباطات فکری و فرهنگی ایرانیان با اندیشههای جدید و نیز حوادث سیاسی و اجتماعی خاصی که برای کشور پدید آمد، زمینه برای پذیرش نژاد آریایی بهعنوان یکی از مولّفههای هویت ملی ایرانی فراهم گردید.
خلاصه ماشینی:
این مقاله دلایل و چگونگی برسازی هویت ایرانی بر اساس مولفه نژاد را با استفاده از روش تاریخی-تحلیلی و با اتکا به نظریه برساخت گرایی مورد بررسی قرار داده و به دنبال پاسخ به این سؤال است که حوادث و پیامدهای جنگ جهانی اول چه تأثیری بر هویت نژادی ایرانیان داشته است ؟ یافته های پژوهش بر آن است که دوران جنگ جهانی اول به خاطر گسترش ارتباطات فکری و فرهنگی ایرانیان با اندیشه های جدید و نیز حوادث سیاسی و اجتماعی خاصی که برای کشور پدید آمد، زمینه برای پذیرش نژاد آریایی به عنوان یکی از مولفه های هویت ملی ایرانی فراهم گردید.
فرضیه مقاله بر آن است که در این دوران با توجه به شرایط روحی و روانی ایرانیان به خاطر شکست از روسیه و انگلیس و اشغال ایران توسط آنها، تمایلات تجزیه طلبانه عثمانیها و مسائل و مشکلات متعدد، هویت ایرانی بر مبنای نژاد آریایی و پیوند با اروپاییان تحت تأثیرنظریات نژادی رایج در اروپا مطرح شد و در دهه های بعد به ویژه در دولت پهلوی به یکی از عناصر اصلی هویت ایرانی تبدیل شد.
آن ها ارتباطات خود را با سفارتخانه های متحدین بیشتر کردند و مجموع این اقدامات که باعث نگرانی روسیه و انگلیس را فراهم میساخت ، موجب گردید که سپاهیان روسیه به طرف تهران حرکت کردند (بهار، ١٣٧٩: ١٧/١) و به دنبال آن مستوفیالممالک رئیس الوزرا به همراهی ملیون ودمکرات ها کمیته ای به نام «کمیته دفاع ملی» تشکیل داده و حتی گفتگو از بستن پیمانی با دولت آلمان و بردن پایتخت به اصفهان و آغاز کردن جنگ با روس ها میکردند (کسروی، ١٣٧٨: ٦٣٨).