چکیده:
اصل مراقبت بایسته بهعنوان یکی از اصول عمومی حقوق که از ریشههایی مستحکم در اسناد بینالمللی و رویه قضایی بینالمللی مثل تنگه کورفو و ... نیز برخوردار است بهویژه دولتهای محل فرود، برخاست و عبور هواپیماهای مسافری را به تعهداتی خاص جهت پیشگیری از سوانح هوایی ملتزم مینماید. در 18 دی ماه 1398 هواپیمای بوئینگ 737 خطوط هوایی اوکراین (شماره پرواز 752) با 176 مسافر و خدمه بر فراز قلمرو هوایی ایران بهاشتباه موردحمله موشکی ایران قرار گرفت و سرنگون شد. باتوجهبه این امر که ساعاتی قبل از سرنگونی این هواپیما، نیروهای ایرانی به تلافی ترور سردار سلیمانی، پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق را موشکباران کرده بودند و از بیم اقدامات تلافیجویانه آمریکا در آمادهباش کامل بهسر میبردند، بهنظر میرسد که ایران میبایست موقتاً پرواز هواپیماهای مسافری در قلمروی هوایی خود را به حالت تعلیق درآورد تا افراد بیگناه به اشتباه در معرض حملات نیروهای ایرانی و یا آمریکایی قرار نگیرند. بهنظر میرسد دولت جمهوری اسلامی ایران با نقض اصل مراقبت مقتضی، اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه لازم را انجام نداده و مسئولیت بینالمللی سرنگونی هواپیما مسافربری اوکراین و کشته شدن خدمه و مسافران آن را بهعهده دارد.
On 8 January 2020, the Boeing 737-800 operating the route was shot down shortly after takeoff from Tehran Imam Khomeini International Airport. All 176 passengers and crew died. The shoot-down occurred five days after U.S. President, Donald Trump, launched a drone strike that killed Iranian General Qasem Soleimani. The Iranian government initially denied responsibility for the airplane's destruction, but investigations revealed that the aircraft was shot down by a surface-to-air missile launched by Iran. The purpose of this summary is to address Role of Due Diligence Principle in Prevention of Air Accidents as such Ukrainian International Airlines Flight (752). It seems that by shot down of Ukrainian International Airlines Flight (752) Iran has violated its international obligations, as such the due diligence principle as a general principle of law, and consequently bear international responsibility.
خلاصه ماشینی:
اصل مراقبت بایسته ، سانحه هواپیمای مسافربری اوکراین (٧٥٢)، مسئولیت بین المللی دولت ، پرداخت غرامت ، قاسم سلیمانی مقدمه زندگی انسان همواره با مخاطرات مختلف مواجه بوده است ، مخاطراتی که گاه به سلب حیات شمار قابل توجهی از انسان ها منجر شده است .
بر اساس موازین حقوق بین الملل که به ویژه در کنوانسیون ١٩٤٤ شیکاگو درمورد هواپیمایی کشوری بین المللی و ضمائم آن درج شده است ، دولت ها باید تمام تمهیدات لازم و حداکثر اقدامات احتیاطی را موردتوجه قرار دهند تا از جان و اموال مسافران و خدمه هواپیما و نیز سایر شهروندان محافظت به عمل آید.
, “Preventing Violations: The Promise of Due Diligence for the International Financial Corporation,” (New York University School of Law, Report, 2016), 3-4.
Punsara Amarsinghe and Esshan Jayawardane, “International Law and the Downing of Ukraine International Airlines Flight 752,” BESA Center Perspectives Paper 1(414) (January 21, 2020), 2.
در حوزه اعمال حقوقی بین المللی ، کنوانسیون های ١٩٦٩ و ١٩٨٦ وین حقوق معاهدات مقرر داشته اند درصورتی که اشتباه به واقعیت یا وضعیتی مربوط باشد که در زمان انعقاد معاهده موجود بوده است و این امر مبنای اساسی رضایت دولت یا سازمان بین المللی در التزام نسبت به معاهده را تشکیل داده ← اعتراضاتی که در داخل ایران نسبت به ترور سردار سلیمانی فرمانده نیروی قدس ابراز شده بود پس از آنکه ایران نهایتاً بعد از سه روز پذیرفت که هواپیمای اوکراینی را سرنگون کرده است و باعث مرگ ١٧٦ نفر شده است ، تغییر پیدا کرد.