چکیده:
یکی از موضوعات بنیادی در همة علوم، مطالعه و شناسایی شیوهها و ابزارهای شناخت است. شناسایی ابزارهای معرفت و شناخت در دانش مدیریت اسلامی، موضوع اصلی این مقاله است. با تحلیل حس، خیال، و عقل که منابع اصلی علم حصولی برای معرفت بشری است. میتوان شیوهها و ابزارهای شناخت را در علوم انسانی، به ویژه دانش مدیریت مورد شناسایی قرار داد. در این تحقیق که با روش تحلیلی توصیفی صورت گرفته است، شیوههای عقلی، تجربی، وحیانی، شهود، مرجعیت، و شیوع، برای دانش مدیریت اسلامی مورد شناسایی قرار گرفتهاند. رتبهبندی این ابزارهای شناخت و حل تعارض آنها با تاکید بر دانش مدیریت و سازمان نیز مد نظر بوده است. این شش ابزار شناخت، در سازمان و مدیریت کاربرد داشته و برای شناسایی پدیدههای سازمان و مدیریت مورد نیاز است. در بررسی این ابزارها، این نتیجه اساسی به دست میآید که ابزارهای مورد استفاده در «دانش مدیریت اسلامی» گستردهتر و جامعتر از ابزارهای مورد توجه «دانش مدیریت» است. ازاینرو، ابزارهای شناخت در دانش مدیریت اسلامی، میتواند گسترة بیشتری از پدیدههای مرتبط با سازمان و مدیریت را در معرض شناخت قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
در اين تحقيق که با روش تحليلي توصيفي صورت گرفته است ، شيوه هـاي عقلـي ، تجربـي ، وحيـاني ، شهود، مرجعيت ، و شيوع ، براي دانش مديريت اسلامي مورد شناسايي قرار گرفته اند.
اگر مديريت را «فرآيند به کارگيري مؤثر و کارآمد منابع مادي و انساني است که بر مبناي يک نظام ارزشي پذيرفته شده ، از طريق برنامـه ريـزي ، سازماندهي ، بسيج منابع و امکانات ، هدايت ، و کنترل ، در صدد دست يافتن به هدف هاي سـازمان مـي باشـد» (رضاييان ، ١٣٨٣، ص ٨)، تعريف کنيم ؛ اين دانش در عرصه هاي گوناگون نيازمند، معرفت شناسي اسـت .
بـه اين موضوع نيز بايد توجه داشت که دانش مديريت ، اکنون به طور رسمي وارد دومين قرن حيات خـود شـده اسـت و توانسته است نقش ارزشمندي را در دگرگوني هاي جامعه بر عهده داشته باشد.
در جامعه ايران ، که بر مبناي اسلام شکل گرفته است ، تعريف هستي و انسان ، بستر جديدي براي مطالعۀ پيش فرض هاي دانش مديريت و سازمان ايجاد مي کند و مي تواند در شناسايي پديده هاي اجتماعي به ويژه سـازمان و مـديريت ، بسـيار کارسـاز بـوده و تأثيرات خود را در صحنه عمل نيز نمايان سازد.
ابزار مرجعيت يکي از ابزارهاي فرعي معرفت و شناخت ، که در دانش مديريت مورد استفاده قرار ميگيرد، «مرجعيت » اسـت .
در خصوص تعارض ابزارهاي شناخت ، در معرفت شناسي اسلامي، بررسيهـاي گسـترده اي صـورت گرفتـه کـه به طور اجمال در پاسخ ميتوان گفت : هنگامي که يک پديده را با دو ابزار مورد شناسايي قرار ميدهيم ، ممکـن اسـت نتايج به دست آمده از اين دو ابزار، يا هماهنگ باشند و يا ناهماهنگ و متعارض .