چکیده:
جمهوری اسلامی ایران دارای منابع متعدد قدرت نرم در سطح منطقهای و جهانی است و یکی از مهمترین وجوه قدرت نرم ایران، مولفه ها و بُعد فرهنگی قدرت می باشد که نقش موثری در ارتقاء توانمندی ایران در گستره بینالمللی داشته است. یکی از مناطقی که ایران در آن دارای مولفه ها و منابع متعدد قدرت فرهنگی برخوردار است، کشور افغانستان میباشد و با توجه به اهمیت استراتژیک این کشور در سیاست منطقهای جمهوری اسلامی، مقاله حاضر تلاش دارد به بررسی قدرت نرم فرهنگی ایران در این کشور بپردارد و ضمن بررسی پیشران های فرهنگی تاثیرگذار بر قدرت نرم فرهنگی ایران، به چالش های قدرت فرهنگی در افغانستان پرداخته می شود و نقش روند دیپلماسی چندوجهی ایران در این کشور بر قدرت نرم مورد بررسی قرار خواهد گرفت. فرضیه اصلی مقاله به این قرار است که جمهوری اسلامی ایران به دلیل اشتراکات فرهنگی، دینی، تاریخی و تمدنی از منابع فرهنگی متعددی در کشور افغانستان برخوردار است ولی فعالیت های قدرتهای منطقهای و جهانی منجر به ظهور چالشهایی برای قدرت نرم فرهنگی ایران در منطقه شده است که لازم است برای برون رفت از آنها، دیپلماسی چندوجهی کشور در حوزه های آموزشی، فرهنگی و رسانه ای تقویت شود.
The Islamic Republic of Iran enjoys numerous sources of soft power at regional and global levels. One of the most important aspects of Iran’s soft power comprises cultural elements and the cultural dimension of power, which have played an effective role in elevating Iran’s strength in the international arena. One of the regions wherein Iran has many components and sources of cultural power in Afghanistan. Considering the strategic importance of this country (Afghanistan) in the regional policy of the Islamic Republic, the present research paper proposes to examine Iran’s cultural soft power in Afghanistan. While making a review of the cultural drivers affecting Iran’s cultural soft power, the paper will address the challenges of cultural power in Afghanistan as well as the role of Iran’s multilateral diplomacy in this country with regard to soft power. The main hypothesis of the paper is that cultural owing to cultural, religious, historical, and civilizational commonalities between the two nations, the Islamic Republic of Iran has many cultural resources in Afghanistan. However, the activities of regional and global powers have led to the emergence of certain challenges for Iran’s cultural soft power in the region, and, thus, in order to do away with these challenges, Iran’s multifaceted diplomacy in the fields of education, culture, and media needs to be strengthened.
خلاصه ماشینی:
یکی از مناطقی که ایران در آن دارای مولفه ها و منابع متعدد قدرت فرهنگی برخوردار است، کشور افغانستان میباشد و با توجه به اهمیت استراتژیک این کشور در سیاست منطقهای جمهوری اسلامی، مقاله حاضر تلاش دارد به بررسی قدرت نرم فرهنگی ایران در این کشور بپردارد و ضمن بررسی پیشران های فرهنگی تاثیرگذار بر قدرت نرم فرهنگی ایران، به چالش های قدرت فرهنگی در افغانستان پرداخته می شود و نقش روند دیپلماسی چندوجهی ایران در این کشور بر قدرت نرم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فرضیه اصلی مقاله به این قرار است که جمهوری اسلامی ایران به دلیل اشتراکات فرهنگی، دینی، تاریخی و تمدنی از منابع فرهنگی متعددی در کشور افغانستان برخوردار است ولی فعالیت های قدرتهای منطقهای و جهانی منجر به ظهور چالشهایی برای قدرت نرم فرهنگی ایران در منطقه شده است که لازم است برای برون رفت از آنها، دیپلماسی چندوجهی کشور در حوزه های آموزشی، فرهنگی و رسانه ای تقویت شود.
(Sadeghi & Hajimineh,2019: 216) در این راستا، جمهوری اسلامی ایران ضمن توانمندی در عرصه قدرت سخت، چشم انداز مطلوبی در حوزه قدرت نرم دارد و توانسته است با بهره گیری از ظرفیت های موجود، استراتژی جامع برای طراحی قدرت نرم و پیاده سازی آن در منطقه برای منافع ملی خود داشته باشد.
(داودی،1393: 119) ساوهل (2017) اشاره می کند امور آموزشی ایران در افغانستان به عنوان یکی از ابزارهای قدرت نرم برای گسترش حوزه های نفوذ عقیدتی، فرهنگی و سیاسی می باشد و یکی از لوازم این نفوذ، ایجاد دانشگاه های اسلامی و مؤسسات آموزش عالی در مناطق مختلف افغانستان هستند.