چکیده:
کنوانسیون نیویورک راجع به شناسایی و اجرای آرای داوری خارجی که تاکنون مورد پذیرش 159 کشور قرار گرفته است، شبکه بزرگی را در سطح جهان برای اجرای آرای داوری فراهم نموده است. اما به رغمِ جایگاه بی بدیل آن در عرصۀ داوری تجاری بینالمللی، کنوانسیون همگام با توسعه تکنولوژی در حوزه ارتباطات به روز نشده و چگونگی استفاده از آن برای اجرای آرای داوری الکترونیک باعث ایجاد چالشهای حقوقی شده است. هرچند در سطح ملی، عمدهٔ کشورها، به اسناد الکترونیک اعتبار بخشیده اند و داوری براساسِ مبادلات الکترونیک را به رسمیت شناختهاند، اما اجرای این نوع داوری ها در فضای بین المللی و در چارچوب کنوانسیون نیویورک از شفافیت حقوقی لازم برخوردار نیست. مقاله حاضر این مسیٔله را مورد بررسی قرار میدهد که اجرای آرای داوری الکترونیک در چارچوب کنوانسیون نیویورک با چه چالشهای حقوقی مواجه است. با بررسی رویکرد کنوانسیون نیویورک و قوانین ملی برخی کشورهای متعاهد از جمله قانون تجارت الکترونیک ایران، این مقاله به این نتیجه میرسد که به رغمِ وجود چالشهای فراوان، با تمهیداتی، امکان شناسایی و اجرای رای داوری الکترونیک در چارچوب کنوانسیون نیویورک وجود دارد.
The New York convention about recognition and enforcement of foreign arbitration awards yet accepted by 156 countries and prepared the huge network all around world for enforcement of arbitration awards. Nevertheless, the unique status of it in sphere of international commercial awards, the convention simultaneously with technologies development don’t updated and how utilization of it for enforcement of online arbitration awards caused the legal challenges. however, in national level, the most countries, take validation to electronic documents and recognize the arbitration according to electronic transactions but ulterior to it in international sphere and when the debate of enforcement of such arbitration poses in other countries base on New York convention, the matter has no clear legal status. The present article we study the mentioned matter that enforcement of electronic arbitration awards in framework of New York convention encountered with legal challenges. With study the trend of New York convention and other codes of countries namely. The code of commercial electronic, this article come to this result that notwithstanding to immense challenges, with some facilities, there is the possibility of recognition and enforcement of electronic arbitration awards in framework of New York convention.
خلاصه ماشینی:
سؤالی که در اینجا مطرح می شود آن است که، آیا مقررات کنوانسیون انعطاف لازم را دارد که داوریهای الکترونیک را پوشش دهد یا اینکه این انعطاف را ندارد و باید اصلاح شود؟ بند ۱ مادّهٔ ۷ کنوانسیون نیویورک به این موضوع اشاره دارد که «اگر به موجبِ قوانین ملی و یا معاهدات دوجانبه یا چندجانبه کشور محل شناسایی، امتیازات یا حقوق بیشتری به آرای داوری اعطا شده است، در این صورت مفاد کنوانسیون تأثیری بر این امتیازات و حقوق نداشته و آنها را کاهش نمیدهد.
» (Jaberi, 2014: 12) موضوعی که در اینجا نیاز به بررسی دارد این است که آیا توافق نامهای که به صورتِ الکترونیک تنظیم شده است، در مرحله شناسایی و اجرای رأی داوری میتواند تأمین کنندهٔ شرط مندرج در کنوانسیون نیویورک مبنی بر وجود موافقت نامه داوری معتبر، محسوب شود.
» (Hill, 1999: 199) «به موجب بند(ب) مادهٔ ۱-۵ کنوانسیون، دادگاه محل شناسایی و اجرای رأی، اجازه دارد با بررسی کلیه شرایط و اوضاع و احوال، اطمینان حاصل کند که فرایند داوری به نحوِ مناسب پیش رفته است؛ مثلاً اگر دلایل ابرازی یکی از طرفین به نحوِ مقتضی به اطلاع طرف دیگر نرسیده و یا فرصت کافی داده نشده باشد که بتواند دفاعیات خود را ارائه کند، در این صورت اصول رسیدگی عادلانه نقض شده و رأی صادره قابل شناسایی و اجرا نخواهد بود.
ب- قطعیت آرای الکترونیک علّت دیگری که براساسِ آن ممکن است دادگاه از شناسایی و اجرای رأی داوری الکترونیک، بنا به درخواست طرفی که علیه او چنین رأیی صادر شده امتناع کند، بند (ث) مادهٔ ۱-۵ کنوانسیون است و آن در صورتی است که رأی هنوز برای طرفین الزام آور نشده باشد.