چکیده:
ﻓﻘﻪ ﺗﻤﺪن ﺳﺎز اﺳﻼﻣﯽ، روﯾﮑﺮدی ﮐﻼن ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﺑﻮاب ﻓﻘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺣﮑﺎم اﺳﻼﻣﯽ را در ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺪﻧﯽ در ﺑﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮد. ﻓﻘﻪ ﺗﻤﺪن ﺳﺎز اﺳﻼﻣﯽ، از ﻓﻘﻪ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ و ﻓﻘﻪ ﻧﻈﺎم ﺳﺎزی ﺟﺪا ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ اﮔﺮ ﺑﺘﻮان ﺑﺮای ﻓﻘﻪ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﻧﺎﻣﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ، ﻗﻄﻌﺎ ﻓﻘﻪ ﺗﻤﺪﻧﯽ و ﻓﻘﻪ ﻧﻈﺎم ﺳﺎزی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻓﻘﻪ ﺗﻤﺪﻧﯽ، ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﯾﮏ ﺳﺮی ﻣﺒﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آن ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻓﻄﺮت ﺗﻮﺣﯿﺪی، ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ و ﺧﺮدورزی، ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ دﯾﻦ اﺳﻼم، ﻧﻈﺎم وﻻﯾﺖ، اﻣﺖ واﺣﺪ، ﺗﺪﯾّﻦ و ﻗﺎﻧﻮن اﻟﻬﯽ اﺷﺎره ﮐﺮد. اﯾﻦ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در ﮐﻼم رﻫﺒﺮ ﻓﺮزاﻧﻪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﻇﻬﻮر و ﺑﺮوز ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺑﺮ اﯾﻦ ﻫﺪف اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻓﻘﻪ ﺗﻤﺪن ﺳﺎز اﺳﻼﻣﯽ در اﯾﺠﺎد وﺣﺪت اﻣﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﮑﺮی ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی و ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻪ ﺗﻤﺪن ﺳﺎز اﺳﻼﻣﯽ، در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﮑﺮی دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی، ﻓﻘﻬﯽ ﺗﻤﺪﻧﯽ و دارای ﺷﻤﻮﻟﯿﺖ و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﺑﻮده، ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﻤﺪن ﻧﻮﯾﻦ اﺳﻼﻣﯽ را دارا اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
این مقاله، بر این هدف است که نقش فقه تمدن ساز اسلامی در ایجاد وحدت امت بر اساس منظومه فکری مقام معظم رهبری و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی بررسی نماید.
با توجه به پیشرفت روزافزون جامعه اسلامی، دشمنان با ایجاد تفرقه و از بین بردن وحدت در میان مسلمانان، سعی در خدشه دار شدن مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی دارند؛ از این رو، تبیین مبانی فقه تمدن ساز اسلامی ضروری مینماید؛ چرا که علاوه بر تأمین نیاز علمی در این زمینه، دارای فواید عملی و آرمانی است؛ با توجه به نظریه جهانی سازی غرب و تلاش آن، برای سیطره فرهنگی بر جوامع اسلامی؛ تنها راهکار و راهبرد نظری ما در برابر استیلای تمدن غرب، شناخت و آگاهی از تمدن نوین اسلامی است که نقشی مهم و اساسی در تحقق وحدت امت اسلامی ایفا می کند.
بر این اساس، پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که نقش مبانی فقه تمدن ساز اسلامی در ایجاد وحدت امت بر اساس منظومه فکری مقام معظم رهبری چیست؟ آیا پیش از این، به این سئوال پاسخی داده شده است؟جان احمدی در کتاب «تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» با رویکردی تاریخی به بحث تمدن اسلامی نگریسته است، دکتر ولایتی نیز دستاوردهای تمدن اسلامی را در کتاب «فرهنگ و تمدن اسلامی» بحث کرده است.