چکیده:
در تمدن نوین اسلامی،نهاد وقف از دو منظر عبادی و اقتصادی جایگاه ویژه ای دارد.علیرغم این جایگاه متاسفانه در گذر ایام عین مال موقوف به ویژه درمورد املاک ثبت شده باعث شده بخشی از سرمایه ملی از گردش بیفتد و گاهاً بیمبالاتی متولیان وقف و اختلالات موقوف نیز باعث شده این نهاد مذهبی نتواند جایگاه حقوقی و اجتماعی خود را به نحو مطلوبی انجام دهد،تا اثرات مطلوب آن در حیطه عمرانی و رفاهی شامل جامعه اسلامی شود.نوشتار حاضر،پژوهشی بنیادی-نظری با رویکردی کاربردی به شیوه توصیفی-تحلیلی و مستند به منابع مکتوب است وهدف آن بررسی ارکان نهاد وقف در جهت احیاو گسترش تمدن نوین اسلامی است تا از این طریق جایگاه این نهاد در رقابتهای تمدنی در عرصه های بزرگ جهانی مشخص گردد.در راستای هدف فوق و برای تسهیل در وضع کنونی و نیل به سوی آینده درتمدن نوین اسلامی نقاط ضعف و قوت نهاد وقف در دنیای فعلی بایستی مورد بررسی قرار گیردتا درحرکت به سوی آینده این نقاط اصلاح گردند،و تهدیدهای پیشرو به فرصت های نوینی تبدیل گردند،تا بتوان تمدن اسلامی رابه جایگاه خود درعرصه رقابت،اقتصادو تجارت رساند.نیل به این هدف از طریق تجزیه تحلیل دقیق ارکان نهاد وقف در بُعد فرهنگی،اجتماعی،اقتصادی و بهرهبرداری به دست خواهد آمد،تا جوامع اسلامی با دیدروشنتر و راهبردهای اصولیتر در حوزه مدیریت به سمت اهداف نوین در حرکت به سوی آینده گام بردارند.
In the modern Islamic civilization,the institution of waqf has a special place from both religious and economic perspectives.Despite this position, unfortunately,during the days of the endowment property, especially in the case of registered properties, a part of the national capital has been lost and sometimes the lack of endowment trustees and endowment disorders have caused this religious institution to not be able to maintain its legal and social status.To include its desirable effects in the field of development and welfare in the Islamic community.The present article is a fundamental-theoretical research with a practical approach in a descriptive-analytical manner and documented in written sources.The great world is determined.In line with the above goal and to facilitate the current situation and achieve the future in the new Islamic civilization,the weaknesses and strengths of the endowment institution in the current world should be examined to correct these points in moving towards the future, and the leading threats to opportunities.To becomea new one, in order to bring Islamic civilizationto its place in the field of competition, economy and trade.Achieving this goal will be achieved througha detailed analysis of the pillarsof the endowment institution in the cultural, social,economic and exploitation dimensions,so that Islamic societies with a clearer vision and more principled strategies in the field of management towards newgoals moving towards the futureTake a step.
خلاصه ماشینی:
در راستاي هدف فوق و براي تسهيل در وضع کنوني و نيل به سوي آينده در تمدن نوين اسلامي نقاط ضعف و قوت نهاد وقف در دنياي فعلي بايستي مورد بررسي قرار گيرد تا در حرکت به سوي آينده اين نقاط اصلاح گردند، و تهديدهاي پيش رو به فرصت هاي نويني تبديل گردند، تا بتوان تمدن اسلامي را به جايگاه خود در عرصه رقابت ، اقتصاد و تجارت رساند.
نيل به اين هدف از طريق تجزيه تحليل دقيق ارکان نهاد وقف در بعد فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و بهره برداري به دست خواهد آمد، تا جوامع اسلامي با ديد روشن تر و راهبردهاي اصوليتر در حوزه مديريت به سمت اهداف نوين در حرکت به سوي آينده گام بردارند.
با توجه به منابع مطالعاتي و کتب شاخص ديگر در زمينه هاي مربوط نقش و تأثيرات آينده پژوهي با رويکرد توسعه ارکان شاخص وقف که هر کدام از آن ها براي نقش آفريني در ساختار و احياي تمدن نوين اسلامي تأثيرگذار هستند، به گونه اي مستقل پرداخته نشده است ، و بررسيها به صورت منفرد و بر يک محور استوار است مقاله حاضر سعي دارد با هدف بررسي وقف در جامعه معاصر با ديدگاهي آينده محور جايگاه اين نهاد مردمي و ارکان شاخص اجتماعي آن را بيان کند.
نقش - آفريني نهاد وقف در تحولات آينده محور تمدن نوين اسلامي؛ شامل بررسي شرايط و زيرساخت هاي موقوفات جهت افزايش رفاه اجتماعي سطح ملي و فراملي در کشورهاي اسلامي و بسترسازي ايجاد توسعه و رشد اقتصادي براي ايجاد کمپين سراسري مبارزه با فقر، ايجاد عدالت اجتماعي، اشتغال زايي، افزايش ثروت اجتماعي و تأمين رفاه آحاد مردم در جوامع مسلمان باشد.