چکیده:
امروزه تهیة طرحهای بازآفرینی بافتهای ناکارآمد شهری در شهرهای کشور بهشکلی عمده مدنظر قرار گرفته است. همچنین شکست و خطر بالای پروژههای بزرگ در برخی از این بافتها، بهدلیل حساسیتهای مردمی، اهمیت ارزیابی طرحها پیش از اجرای آنها را افزایش داده است. یکی از این پروژهها طرح توسعة حرم حضرت زینب (س) در منطقة 14 شهر اصفهان است. برایناساس هدف از مقالة حاضر، ارزیابی طرح توسعة حرم مطهر حضرت زینب بهعنوان پروژهای بزرگ با استفاده از تکنیک «تجزیه و تحلیل حالات شکست و تأثیرات ناشی از آن» است. در این راستا از الگوی روششناسی مختلط (ترکیب روش پژوهش موردپژوهی از الگوی روششناسی پژوهش کیفی و روش پژوهش غیرتجربی از الگوی روششناسی پژوهش کمی) استفاده شده است. ضمن اینکه برای گردآوری دادهها از روش مطالعة اسنادی، تحلیل محتوا و میدانی (از نوع پرسشنامه) بهره گرفته شده است. در ادامه نیز دادههای بهدستآمده بهکمک تکنیک «تجزیه و تحلیل حالات شکست و تأثیرات ناشی از آن» و با استفاده از گروه دلفی تحلیل و مشکلات مربوط مشخص شده و براساس شاخص برآورد اولویت مشکلات، اولویتبندی شدهاند. نتایج حاکی از آن است که فضای شهری حرم مطهر حضرت زینب (س) در مؤلفة کالبدی و امنیت بهترتیب کمترین و بیشترین فاصله را تا فضای شهری ایدهآل دارد. همچنین در مؤلفة امنیت، بهترتیب در زمینة فضاسازی، نورپردازی و نظارت اجتماعی بیشترین مشکلات احتمالی را دارد که میتواند مانع ایجاد فضایی حضورپذیر، پویا و قابلاستفاده برای همة افراد و گروههای سنی باشد؛ به این منظور برای کمینهسازی این مشکلات پیش از اجرای طرح، راهکارهایی ارائه شده است.
The experience of failure and high risk of mega-projects especially in decayed areas increased the importance of risk assessment prior to its implementation. One of the projects is the development of Imamzadeh-Zeinab shrine in Isfahan. It covers an area of about 19 hectares with the aim of recreating, creating an urban square and compensating for the shortage of per-capita . The purpose of this paper is to risk assess of urban development plan of Imamzadeh-Zeinab shrine in isfahan using failure modes, effects and criticality analysis (FMEA) technique. In this regard, a mixed methodology paradigm has been used (the combination between case study research method and the non-experimental research method). At the same time, data collection was done through documentary, content analysis and field study method. In addition, the obtained data were analyzed through the failure modes, effects and criticality analysis (FMEA) technique and with the help of Delphi Group. Finally, the relevant problems were identified and prioritized based on the priority estimation index. The results show that the urban space of the Imamzadeh-Zeinab shrine in the physical and security component has the minimum and maximum distance to the ideal urban space, respectively. Also, within the security component, it has the most possible problems in the field of space, lighting and social surveillance, respectively, which can be an obstacle to creating a presentable, dynamic and usable space for all individuals and age groups. For this aim, solutions have been proposed to minimize these problems before the implementation of the plan.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي طرح توسعۀ فضاي شهري پيش از اجرا به منظور پيشگيري و حل مشکلات احتمالي (مطالعۀ موردي: حرم امام زاده زينب (س ) اصفهان ) همايون نورايي - استاديار گروه شهرسازي، دانشگاه هنر اصفهان ، اصفهان ، ايران محمدرضا خليل پرور- کارشناس ارشد برنامه ريزي شهري، دانشگاه هنر اصفهان ، اصفهان ، ايران پذيرش مقاله : ١٣٩٩/٠٣/١٤ تأييد مقاله : ١٣٩٩/٠٧/٢١ چکيده امروزه تهيۀطرح هاي بازآفريني بافت هاي ناکارآمدشهري درشهرهاي کشوربه شکلي عمـده مـدنظرقـرارگرفتـه است .
ارزيابي،برآورداولويت مشکلات ،حرم امام زاده زينب (س )اصفهان ،فضايشهري اين مقاله برگرفته از پايان نامۀ نويسندة دوم با عنوان «آسيب شناسي طرح توسعۀ فضاي شهري حرم حضرت زينب بـا اسـتفاده از تکنيـک FMEA و ارائـۀ راهبردهاي بهبودبخشي » است که با راهنمايي نگارندة اول در بهمن ماه ١٣٩٧ در دانشکدة معماري و شهرسازي دانشگاه هنر اصفهان دفاع شده است .
با توجه به اهميت طرح توسعۀ فضاي حرم که پيش از اين توضيح داده شد و همچنين با عنايت به کارايي فوق در ارتباط با تکنيک «تجزيه و تحليل حالات شکست و تأثيرات ناشي از آن »، هدف اين مقاله ارزيابي ريسک طرح توسعۀ فضاي شهري حرم امام زاده زينب (س ) به منظور شناخت مشکلات و چالش هاي پيش رو در فرايند اجرا و درنهايت هنگام استفادة شهروندان از آن است تا آسيب هاي احتمالي شناسايي و اولويت بندي شده و پيشنهادهايي در ارتباط با آن ها ارائه شود.