چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مولفههای بروز ناهنجاری در ورزشگاههای ایران است. این پژوهش به لحاظ هدف در شمار پژوهشهای کاربردی و از منظر ماهیت جزو پژوهشهای آمیخته بود که در دو مرحله کیفی از نوع تحلیل محتوا و کمی انجام شد. نمونه آماری کیفی شامل تمامی متخصصان و صاحب-نظران در زمینه خشونت و هواداری در فوتبال (مدیران ورزشی، اعضای هیات علمی، مسئولان کانون هواداران، هواداران و اصحاب رسانه) بود که پس از 17 مصاحبه (بهعنوان نمونه مطالعاتی هدفمند– گلوله برفی) و رسیدن به مرحله اشباع نظری، تمامی مصاحبهها بهمنظور تحلیل بر روی کاغذ نگارش شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه ضمن تحلیل محتوای مصاحبهها و ادبیات پیشینه این حوزه، تعداد 45 مفهوم بعد از دو دور دلفی (FDM) در قالب پرسشنامه به دست آمد که پس از توزیع در میان تعداد 30 نفر از هواداران حاضر در ورزشگاه آزادی، ضریب پایایی آن 783/ 0 بهدست آمد. با استفاده از فرمول کوکران برای حجم جامعه نامشخص، 250 پرسشنامه در ورزشگاههای غدیر اهواز، عضدی رشت، آزادی تهران، تختی جم و یادگار امام تبریز به عنوان ورزشگاههای ملتهب در هفته ششم لیگ برتر توزیع شد که در نهایت 221 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. دادهها با استفاده از نرمافزارv. 22 SPSS و مدلسازی معادلات ساختاری (LISREL v. 8. 8) تجزیه و تحلیل شدند که با توجه به ضرایب تاثیر به ترتیب کانون هواداران (67/ 0)، شرایط ورزشگاهها (60/ 0)، شرایط فرهنگی (44/ 0)، شرایط امنیتی (37/ 0) وضعیت مدیریت (30/ 0) مهمترین مولفهها بودند.
به نظر میرسد با توجه به حضور لیدرها در قالب کانون هواداران به عنوان مهمترین مولفه ناهنجاری و تحریک هواداران در ورزشگاههای ایران، ارائه آموزشهای لازم به این گروه از افراد برای مدیریت سکوها در کنار به کارگیری افراد شایسته در این جایگاه بیش از پیش ضروری است.
The study is to identify the anomalies factors in Iranian soccer stadiums. It was an applied study in terms of purpose and in terms of collecting data, was using mixed method (quantitative and content analysis of qualitative method). The statistical population in qualitative section included 17 experts in fans and abnormal behaviors in soccer (sport managers, faculty members, dean of fans club, fans and media men) that were selected by snowball sampling. Fussy Delphi Method (FDM) extracted 45 items, distributed among 30 fans at Azadi stadium. The reliability coefficient of the initial questionnaire was 0/783. Regarding the Cochran formula for unlimited population, 250 questionnaires in Ahwaz Ghadir, Rasht Azodi, Tehran Azadi, Jam Takhty and Tabriz Imam accounted for inflammatory stadiums in the sixth week of the Iranian Soccer Premier League, which ultimately 221 questionnaires were used. Finally, the data analyzed by SPSS v. 22 and LISREL v. 8. 8 soft wares.
The results showed the most important factors are: the ultras (0/67) , the conditions of the stadiums (0/60) , cultural conditions (0/44) , security conditions (0/37) and management status (0/20) , according to the coefficients of influence.
In sum, it seems the ultras as the most provoking factor of fans chaos needs to educate well to manage the stadium platforms. Beside it is necessary to employ qualified persons for these positions.
خلاصه ماشینی:
به نظر میرسد با توجه به حضور لیدرها در قالب کانون هواداران به عنوان مهمترین مولفه ناهنجاری و تحریک هواداران در ورزشگاه های ایران، ارائه آموزشهای لازم به این گروه از افراد برای مدیریت سکوها در کنار به کارگیری افراد شایسته در این جایگاه بیش از پیش ضروری است.
از دید این پژوهشگران، تجدید نظر در محتوای برنامه های ورزشی رسانه، یکی از مهمترین راهکارهای کاهش رفتارهای نابهنجار در ورزشگاهها گزارش شده است.
در پژوهش های خارج از ایران نیز تاکنون پژوهشگران مختلفی به بررسی بروز خشونت در ورزشگاهها پرداختهاند و بیشتر آنها حضور اولتراها را مهمترین عامل در بروز رفتارهای نابهنجار هواداران گزارش کردهاند.
آشوبهای هفتههای نخستین هجدهمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران و ظهور رفتارهای مخرب و نابهنجار از قبیل فحاشی، پرتاب سنگ و حتی در مواردی تهدید جانی داوران و بازیکنان سبب شد تا پژوهش حاضر ضمن بررسی شرایط، مفاهیم موثر بر بروز این رفتارها را شناسایی نماید.
این پژوهش نشان داد کانون هواداران، شرایط ورزشگاه، شرایط فرهنگی، شرایط امنیتی و وضعیت مدیریتی به ترتیب مهمترین مولفههای بروز ناهنجاری از دید هواداران بر روی سکوهای ورزشگاههای لیگ برتر فوتبال ایران است (شکل 2).
اندام و سلیمی (1396) نیز وضعیت محیطی را مهمترین عامل در بروز رفتارهای نابهنجار هواداران تیمهای هندبال لیگ برتر گزارش نمودند و علت آن را به حضور کمرنگ لیدرها در این رشته ورزشی نسبت دادند.
رمضانی نژاد و همکاران (1391) با بررسی ناهنجاریهای رفتاری از دید داوران، امکانات و خدمات به هواداران را مهمترین مولفه در کاهش بروز خشونت و پرخاشگری آنان گزارش کردند که با یافتههای این قسمت از پژوهش همخوانی دارد.